Okyanusya

Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Okyanusya
Alan 9.037.695 km² (3.489.474 sq mi)
Nufus 35.669.267
Yo?unluk 0,2323/km²(0,0897/sq mi)
Ulkeler 15
Zaman dilimi +8 ( Avustralya )
+14 ( Kiribati )
Okyanusya'nın Dunya uzerindeki yeri

Okyanusya , Buyuk Okyanus'a da?ılmı? adaları kapsayan ulkelerden ve Avustralya 'dan olu?an co?rafi bolgedir . Asya 'nın guney ve guneydo?usunda, Antarktika 'nın kuzeyinde ve Buyuk Okyanus ile Hint Okyanusu 'nun arasında yer alır. [1] Yuzolcumu 8.970.000 km², nufusu 35.669.267'dir.

Co?rafya [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ulkeler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Okyanusya'nın sınırları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Okyanusya'nın sınırları (Pembe renkli yerler Okyanusya'ya ait)

Buyuk Okyanus'taki adaların hepsi Okyanusya'ya ba?lı de?ildir. Asya ve Amerika yakınındaki takımadalar, bu kıtaların parcasıdır. Amerika kıyıları acı?ındaki adalar, Aleut Adaları ve ozellikle Uzak Do?u 'daki Japon takımadaları, Endonezya ve Filipinler Okyanusya'ya katılmazlar. Malezya takımadaları zaman zaman Okyanusya'ya ba?lı sayılmı?sa da, halkları, medeniyetleri ve tum faaliyetleri bakımından Guneydo?u Asya'ya daha yakındır.

Okyanusya'nın bolumleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Okyanusya dort kısma bolunur: Avustralya , Melanezya , Polinezya ve Mikronezya . Buyuk Okyanus ile Hint Okyanusu arasında yer alan Avustralya (7.704.000 km²), en kalabalık bolgeleri Buyuk Okyanus'a donuk oldu?u icin bir Okyanusya topra?ıdır. Di?er yandan, tarihi de Avrupalıların Okyanusya'yı ke?fetmeleri ve yerle?meleriyle ilgilidir. Melanezya, Avustralya ve Endonezya'nın do?usundaki adaları icine alır. Bu adalara genellikle Yeni Gine de dahildir. Polinezya, Yeni Zelanda takımadaları ile Ekvator'un kuzey ve guneyindeki Orta Buyuk Okyanus adalarını kapsar. Mikronezya, Malezya'nın kuzeyindeki takımadaları icine alır. Ce?itli takımadaların adaları genellikle kuzeybatıdan guneydo?uya do?ru uzanır ve co?unlukla yay ?eklinde dizilmi?tir.

Ada turleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Okyanusya'da yer alan ada ve ulkeler

Avustralya dı?ında, Okyanusya adaları ba?lıca uc turdur.

  1. Yeni Zelanda, Yeni Gine ve Melanezya'nın bazı adaları da?lık yuzey ?ekillerini ve bugunku bicimlerini toprak hareketleri sonucunda almı?tır. Kıvrılmalar ve kırılmalar genellikle cok yenidir ve bu adalarda sık sık deprem olur, yanarda?lar puskurur.
  2. Polinezya, Melanezya ve Mikronezya takımadalarının co?u yuzeyden az cok uzak bir denizaltı tabanının uzerindeki volkanik akıntıların sonucudur. Bazıları hala etkin olan yanarda?lar cok yuksektir. Hawaii takımadalarında bu yukseklik 2.400 m'yi bulmaktadır.
  3. Donenceler bolgesinde yer aldıklarından, adaların co?u mercan kayalıklarıyla cevrilidir. Orne?in, Avustralya'nın kuzeydo?usundaki Buyuk Set. Fakat, Yeni Zelanda'da Avustralya'nın guneyinde ve bazı takımadalarda mercan kayalıkları yoktur. Orne?in, Markiz Adaları . Ustelik denizaltı sı?lıkları bazı mercan olu?umlarına taban yerine gecmi? ve bazı takımadalar tamamıyla atollerden olu?mu?tur. Orne?in, Tuamotu, Gilbert vb.

?klimi ve bitki ortusu [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Okyanusya'nın ornek bitki ortusu, Victoria

Okyanusya adalarının hemen hepsi tropikal bolgededir. Yeni Zelanda takımadalarında, Tazmanya 'da ve Avustralya'nın guneydo?usu ile guneybatısında okyanus veya Akdeniz tipinde ılıman iklim hukum surer. Di?er kısımlarda sıcaklık yılın her ayı yuksektir. Fakat, bircok adanın iklimini do?udan batıya do?ru esen alizeler ile kara ve deniz meltemleri yumu?atır. Adaların alizelere acık da?lık yamacları, ruzgaraltı olan koruntulu yamaclardan ve duz mercan adalarından daha cok ya?ı? alır. Melanezya adalarının bazılarında guc katlanılan bir ekvator iklimi hukum surer. Yeni Gine, Salomon Adaları ve Yeni Hebrides adalarının alcak topraklarını sıtma kırıp gecirir. Buyuk Okyanus'taki di?er adalarda bu hastalı?a rastlanmaz.

Yerli halklar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Yerli halk, ( Samoa ailesi)

Buyuk Okyanus'un tum takımadalarına yuzyıllar boyunca curetli deniz seferlerine cıkan batı halkları yerle?ti. Orne?in, Melanezyalılar , Polinezyalılar . Okyanusya'nın yerli halkı, 3.100.000 ki?i (2.500.000'i Malinezya'da) olarak hesaplanmı?tır. Avustralya'daki cok ilkel yerli halkların nufusu az (50.000 ki?i) ve da?ınıktır. Di?er tum adalarda, salgınların ve 19. yuzyıl sonunda geleneksel ya?ayı?ın bozulmasının sonucu olarak gerileyen yerli halkların nufusu bugun, giderek azalmaktadır. Bu yenilenme ozellikle Yeni Zelanda Maori'lerinde (130.000 ki?i) ilgi cekicidir. Ayrıca ılıman iklime de sahiptir.

Avrupa etkisi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Britanya ?mparatorlu?u , Fransa ve Amerika Birle?ik Devletleri , Okyanusya'nın uc buyuk devletidir. Avrupalılar, Okyanusya'nın ce?itli kısımlarını siyasi bakımdan kontrol etmekle yetinmeyerek iklimi elveri?li topraklara yerle?tiler. Orne?in, Avustralya, Yeni Zelanda, Yeni Kaledonya ve Hawaii. Donenceler arasındaki di?er adalarda ozellikle hindistan cevizi ici, takımadaların co?unun ba?lıca gelir kayna?ıdır. Bazı maden yatakları cok onemlidir. Orne?in, Yeni Kaledonya'da nikel , fosfatlar vb.

Tarih [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Okyanusya'ya hicbir zaman buyuk olcude yerle?me olmamı?tır. Eski tarihlerdeki yerle?me, goc dalgalarının de?il, kısa mesafelerde yer de?i?tiren, surekli olarak birbiriyle kayna?an ve ayrılan kucuk grupların sonucudur. Bolgenin ilk halkı oldukları sanılan Papuzlar ve Pigmeler, Yeni Gine'ye, Salomon Adaları'na ve Yeni Hebrides Adaları'na yerle?tiler. Tarımla gecinen bu halklardan bazı gruplar, balıkcılık ve gemicilikle u?ra?tı. Sayısız yasak koyan gizli derneklerin hakim oldu?u bu toplumda, onderlerin gorevi sınırlıydı. Sonra, Tazmanyalılar, Avustralyalı ilkel halklar tarafından puskurtulmeden once Avustralya'yı i?gal ettiler. Cok geri olan Tazmanyalılar sadece avcılık ve dev?irmecilikle geciniyorlardı. Avustralya yerlilerinin de ba?ka gecim kayna?ı yoktu ama teknikleri daha geli?mi?ti. Daha sonra gelen Melanezyalılar, Yeni Gine'ye Salomon Adaları'na ve Yeni Hebrides Adaları'nın bir kısmına yerle?tikten sonra, Yeni Kaledonya, Fiji Adaları ve Mikronezya'ya gectiler. Medeniyetleri cok yakından ilgili oldukları Papuların medeniyetine benziyordu. Polinezyalılar geldikleri sırada Fiji Adaları'nda ve Yeni Kaledonya'da Melanezyalılar yerle?mi?ti. Malezya asıllı oldu?u sanılan Polinezyalılar, birdenbire co?aldı?ı icin veya ic sava?lar yuzunden Buyuk Okyanus'un her yanına da?ıldı. Mikronezya'yı a?tıktan sonra, Hawaii, Cemiyet, Samoa ve Tanga Adaları'na, Paskalya Adası 'na ve Yeni Zelanda'ya 14. yuzyılda yerle?ti. Yeni Hebrides Adaları'nda ve Yeni Kaledonya'da Melanezyalılarla karı?tı. Polinezyalıların sa?lam bir hiyerar?iye dayanan toplumlarını cok eski ca?dan beri veraset yoluyla i?ba?ına gelen onderler yonetiyordu. Balıkcılık ve tarımla gecinen Polinezyalılar, Paskalya Adası'ndaki heykeller ve taracalar gibi cok buyuk i?ler ba?ardılar.

Din [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Okyanusya'da ?nanc

Okyanusya kıtasında baskın din Hristiyanlıktır (%73) [2] 2011 yılında yapılan bir ankette, Melanezya'da %92, Mikronezya'da %93 [3] Polinezya'da %96'lık kesimin kendilerini Hristiyan olarak tanımlamı?tır. [4] Geleneksel dinler genellikle animizm ve geleneksel kabileler arasında yaygın olan, do?al gucleri temsil eden ruhlar olan inanctır. [5] 2018 nufus sayımında, Yeni Zelandalıların %37'si Hristiyan, %48'i dinsiz idi. 2016 nufus sayımında ise Avustralya nufusunun %52'si Hristiyan, %30'u dinsiz idi. [6]

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ "Australia and Oceania: Physical Geography" (?ngilizce). NationalGeographic.org. 20 Ocak 2017 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 4 Ocak 2012 .  
  2. ^ "Wayback Machine" (PDF) . web.archive.org . 12 Nisan 2019 tarihinde kayna?ından (PDF) ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 26 Mart 2022 .  
  3. ^ "Wayback Machine" (PDF) . web.archive.org . 12 Nisan 2019 tarihinde kayna?ından (PDF) ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 26 Mart 2022 .  
  4. ^ "Wayback Machine" (PDF) . web.archive.org . 12 Nisan 2019 tarihinde kayna?ından (PDF) ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 26 Mart 2022 .  
  5. ^ Cowan, James (1993). Messengers of the gods : tribal elders reveal the ancient wisdom of the earth . Internet Archive. New York : Bell Tower. ISBN   978-0-517-88078-4 .  
  6. ^ "2071.0 - Reflecting a Nation: Stories from the 2011 Census, 2012?2013" . web.archive.org . 25 Nisan 2016. 7 Mart 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 26 Mart 2022 .  

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]