Osmanlı ?mparatorlu?u tarihi
Osmanlı ?mparatorlu?u kronolojisi
Kurulu? (1299–1453) Osmanlı Beyli?i   · Fetret Devri (1402–1413)   · ?stanbul'un Fethi
Yukselme (1453–1683) Yayılma ve doruk noktası (1453?1566)  · Krizler ve De?i?im (1566?1683)  · Kadınlar saltanatı   · Koprululer (1656–1703)
Duraklama (1683–1827) Lale Devri (1718–1730)   · Nizam-ı Cedid
Reform (1827–1908) Tanzimat (1839–1876)   · Birinci Me?rutiyet (1876–1878)
Da?ılma (1908–1922) ?kinci Me?rutiyet (1908–1920)   · I. Dunya Sava?ı (1914–1918)   · Parcalanma (1918–1922)   · Saltanatın kaldırılması (1922)   · Hilafetin kaldırılması (1924)
g t d

Nizam-ı Cedid ( Osmanlıca :  ???? ???? ), Yeni Duzen anlamını ta?ır, Osmanlı Devleti 'nin askeri olarak ıslahına ve yenile?tirilmesine kar?ılık gelir ve bu amacla olu?turulan askeri birliklere aynı isim kullanılarak Nizam-ı Cedid Ordusu denir. ^[1]

Kavram olarak [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

III. Selim 'den once Nizam-ı Cedid kavramının kullanıldı?ı gorulmektedir. 1689-1691 yılları arasında sadrazamlık yapan Koprulu Fazıl Mustafa Pa?a doneminde, Hristiyanların , Musevi ve Kıptilerin cizyelerinin tek elden toplanması, Cizye Kalemi'ne kayıt ve tescil edilerek, hem tahsilatın emektar ve mutemet cizyedarlar tarafından icrası, hem de devlete fazla irad temini icin yapılan yenili?e Nizam-ı Cedid Tertibi denilmi?tir.

Nizam-ı Cedid iki anlamda incelenebilir:

1. Dar anlam : Avrupa usulunde yeti?tirilmek istenen talimli asker. Nizam-ı Cedid Ordusu .
2. Geni? anlam : Yenicerili?i kaldırmak veya hic de?ilse faydalanabilecek ?ekle getirmek, Avrupa talim usulunu yeni kurulan askeri kuvvetin baskısı ile kabul ettirmek, ulemanın ca?dı?ı du?uncesine kar?ı koyup nufuzlarını kırmak, Osmanlı Devleti 'ni Avrupa 'nın ilim, sanat, ticaret, ziraat, teknik ve sanayide yaptı?ı ilerlemelere ortak etmek icin geli?en yenilik hareketlerinin butunu.

III. Selim , Zi?tovi ve Ya? Antla?maları'ndan sonra, pek cok ıslahat yapmaya karar vermi?ti. ??e ba?lamadan once, devlet adamlarının bu konudaki fikirlerini o?renmek istedi. Boylece hem onların devlete ait du?uncelerini ve askeri ıslahat hakkındaki goru?lerini o?renmek imkanı bulacak, hem de istihdam edece?i ekibin bilgi derecesini ve kabiliyetini o?renip, onları faydalı olabilecekleri sahalarda calı?tıracaktı. 1717 yılında ?stanbul 'a gelen Fransız subayı De Rochefort'un, sadaret ıslahat projesinin tercumesinde, yapılacak askeri yenili?e Nizam-ı Cedid denilmi?tir. Eski usul ve te?kilatı ifade eden Nizam-ı Kadim'e mukabil, ileri bir duzen kurma faaliyetini ifade icin kullanılan Nizam-ı Cedid tabiri ise III. Selim zamanında yaygınla?mı?tır. III. Selim 'in 1791 Zi?tovi ve 1792 Ya? Antla?malarıyla Avusturya ve Rusya ile harbe son verdikten sonra, devleti du?tu?u zorluktan kurtarmak icin yapmayı kararla?tırdı?ı harekat da Nizam-ı Cedid anlamıyla anılır.

Nizam-ı Cedid'in gereklili?i [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Layiha veren devlet adamları, ayrıldıkları gruplara gore ?oyle isimlendirilebilir:

1. Kanuni devrindeki kanun ve nizamlara donuldu?u takdirde, ordunun duzenlenece?ine inanan ve kendilerine muhafazakar denilebilecek grup.
2. Avrupa sava? usullerini ve talimlerini, "eski kanun ve nizamdır" diye kabul ettirmek isteyen, kendilerine telifci denilebilecek grup.
3. Yenicerilerin asla ıslah edilemeyece?ine inanarak, yeni bir askeri ordu kurulmasını savunan ve kendilerine "inkılapcılar" denilebilecek grup.

Nizam-ı Cedid programı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Nizam-ı Cedid programı sonucu Nizam-ı Cedid Ordusu kurulmu?tur.

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]