Necdet Calp
(d. 7 Eylul 1922,
Karamursel
- o. 13 Eylul 1998,
Ankara
,
Turkiye
),
Turk
burokrat
ve
siyasetci
. Burokraside kariyer yapmı?,
12 Eylul donemi
sonrasında da gunun ?artlarının sol kanat partisi
Halkcı Parti
'nin lideri olarak hatırlarda kalmı? olan Calp, 22 Ekim 1983 gunu
Turgut Ozal
'ın da yer aldı?ı bir secim oncesi televizyon tartı?masında
Bo?azici Koprusu
icin "Satamazsınız beyefendi satamazsınız" deyi?i ile akıllarda kalmı?tır.
[1]
7 Eylul 1922 tarihinde
Kocaeli
'nin
Karamursel
ilcesinde do?an Necdet Calp, ilko?renimini Karamursel Merkez ?lkokulu'nda gordu. Ortaokulu
?zmit
'te okudu.
Ankara Erkek Lisesi
edebiyat bolumunu birincilikle bitirdi. 1944 yılında
Ankara Universitesi Siyasal Bilgiler Fakultesi
'ni bitirirken, fark sınavını vererek
Hukuk Fakultesi
'nde de mezun oldu.
Kaymakamlık, mulkiye mufetti?li?i ve valilik gorevlerinde bulundu; Kazımpa?a,
Karasu
ve
Hendek
'te kaymakam vekilli?i yaptıktan sonra
Kutahya
'ya ba?lı, yeni ilce olan
Altınta?
'ın ilk kaymakamı oldu. 1951-1954 arasında
Cınar
,
Kaman
ve
Haymana
'da kaymakamlık yaptı.
[2]
Yedeksubaylı?ını topcu aste?meni olarak yaptı. Topcu okulunu da birincilikle bitirdi. 1956-1958 yıllarında
Londra Ekonomi Okulu
'de yerel yonetimler maliyesi hakkında seminerleri izledi. 1960'ta
Siirt
valili?ine atandı.
1960 yılında Ba?bakanlık Ozel Kalem Mudurlu?u'ne atandıktan sonra
Turkiye
'nin dorduncu cumhurba?kanı
Cemal Gursel
ve Turkiye'nin ikinci cumhurba?kanı olup da
1961 genel secimlerinden
sonra kurulan koalisyon hukumetlerinin ba?bakanı olan
?smet ?nonu
ile birlikte be? yıl bu gorevde kaldı.
1965 yılında Sevil Orten ile evlendi. Aynı yıl
Sumerbank
Yonetim Kurulu Ba?kanlı?ına getirilen Calp, once
?zmir
vali vekilli?i, 1978 yılında da ?zmir valisi olarak atandı. 1979 tarihine kadar bu gorevde kaldı. ?zmir Valili?i'nden sonra bir sure Merkez Valili?i'nde bulundu.
12 Eylul Darbesi
'nden sonra 23 Ekim 1980 - 11 Nisan 1983 tarihleri arasında Ba?bakanlık Muste?arlı?ı yaptı.
[3]
12 Eylul sonrasında demokrasiye geci? doneminde Ba?bakanlık Muste?arlı?ı'ndan emekliye ayrıldı. 20 Mayıs 1983'te kurdu?u
Halkcı Parti
'nin (HP) Genel Ba?kanlı?ına getirildi.
Ozelle?tirme
kar?ıtı tutumuyla tanınan Calp'ın, 6 Kasım 1983'te yapılan
milletvekili genel secimlerinden
iki hafta once, 22 Ekim'de yapılan acık oturumda kopru ve otoyolları satma planlarını anlatan
Anavatan Partisi
(ANAP) lideri
Turgut Ozal
'a "Satamazsınız beyefendi satamazsınız" diye tepki gostermesi Turk siyasi tarihine gecti.
HP
secimlerde yuzde 30 oy oranıyla 117 milletvekilli?i kazanırken, Calp da
HP
Ankara
Milletvekili secildi ve
ANAP
'ın iktidar olmasıyla anamuhalefet lideri sıfatıyla siyasette yerini aldı.
25 Mart 1984 tarihinde yapılan
yerel secimlerde
HP'nin oy oranının yuzde 8'e gerilemesi uzerine parti icinde yo?un tartı?malar ba?ladı. Calp, 3 Nisan tarihinde istifa etmesine ra?men aynı gun icinde yapılan Kurucular Kurulu toplantısında 118 oydan 80'ini alarak yeniden HP Genel Ba?kanı secildi.
Calp, 29 Haziran 1985'te toplanan partisinin ilk kurultayında
Aydın Guven Gurkan
'a kar?ı genel ba?kanlık mucadelesini kaybetti, bundan sonra da HP ile
SODEP
'in birle?me sureci ba?ladı. HP, 2 Kasım 1985 tarihinde topladı?ı ola?anustu kurultayında tuzuk, program ve amblemini de?i?tirerek
Sosyaldemokrat Halkcı Parti
(SHP) adını aldı.
Sosyal Demokrasi Partisi
(SODEP) bir gun sonra 3 Kasım 1985'te yaptı?ı ola?anustu kurultayında kendini feshederek SHP'ye katıldı. Calp,
1987 genel secimlerinde
aday olmayarak aktif siyasetten cekildi.
13 Eylul 1998 gunu
kalp yetmezli?i
sonucu Ankara'daki evinde oldu.
Valilikler ve kaymakamlıklar
|
---|
|