Moro ?slami Kurtulu? Cephesi

Vikipedi, ozgur ansiklopedi
( Moro Ulusal Kurtulu? Cephesi sayfasından yonlendirildi)
Moro ?slami Kurtulu? Cephesi
Kurulu? 1977-gunumuz
Kurucu(lar) Selamet Ha?im
Lider(ler) Murad ?brahim
Amac Musluman Moro Halkının Ozerkli?i
Etkin bolgeler Filipinler
?deoloji ?slamcılık
Saldırılar 2007 Basilan boyun vurdurma olayı

Moro ?slami Kurtulu? Cephesi ( M?KC veya MILF ) [1] ( Arapca : ???? ????? ???? ?????????) Filipinler merkezi hukumetinden Mindanao bolgesinde ya?ayan Moro halkı icin ozerk bolge isteyen te?kilat. Uzun yıllar Moro halkı icin ba?ımsızlık isteyen Moro ?slami Kurtulu? Cephesi 2010 yılında bu hedefinden vazgecerek geni? kapsamlı ozerkli?i yeni hedef olarak benimsedi. [2] Te?kilat 2016'da Filipinler Devlet Ba?kanı Benigno Aquino III ve M?KC lideri Hacı Murat ?brahim'in de katıldı?ı bir torenle silah bıraktı. [3] Bu te?kilat Bangsamoro , Mindanao , Sulu Takımadaları , Palawan , Basilan bolgelerinde ve di?er cevre adalarda kurulmu?tur. [4]

Tarihce [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Moro ?slami Kurtulu? Cephesi askeri, M60 makineli silah ile deneme yaparken.

Moro ?slami Kurtulu? Cephesi, 1960'lı yıllarda Jabidah katliamına bir ba?kaldırı hareketi olarak olu?turulmu? Moro Ulusal Kurtulu? Cephesi (MUKC) taraftarları tarafından kurulmu? bir gruptur. MUKC Filipinler'in guneyinde ba?ımsız ?slam Devleti 'ni kurdu ve [5] [6] amaclarına ula?mak icin saldırılar ve suikastlarda yer aldılar. Manila'daki devlet bu davayı tanımadı ve Filipinler'in guneyine ayaklanmayı kontrol altına almak icin asker yolladı. MUKC'nin Filipin devleti ve taraftarlarına kar?ı ayaklanma ba?latmaya kar?ı isteksizlerinden dolayı, 1981'de Selamet Ha?im ve taraftarları MUKC'den ayrılıp, 1981'de Moro ?slami Kurtulu? Cephesi'ni kurdular. [7]

1987'de ocak ayında, MUKC, Filipin Devleti'nin ihtilaf konusu olan bolgelerin yarı ozerklik teklifini kabul etti. Akabinde de Musluman Mindanao Ozerk Bolgesi kuruldu. Ote yandan, M?KC, bu teklifi reddetti ve ayaklanma faaliyetlerine devam ettiler. Manila'daki devlet ve M?KC arasındaki du?manlı?ın durdurulması icin 1997'de temmuz ayında bir sozle?me imzalandı ama 2000 yılında Filipin Ba?kanı Joseph Estrada tarafından bu sozle?me iptal edildi. Buna cevaben, M?KC hem devlete hem de devletin vatanda?larına ve yanda?larına kar?ı cihad ilan etti. Ba?kan Gloria Macapagal Arroyo tarafından ate?kes antla?ması imzalandı. [8]

Barı? goru?melerine ve ate?kes antla?masına ra?men, M?KC, 2005'in ocak ayında devletin Maguindanao'daki askeri birliklerine saldırdı ve olay 23 olumle sonuclandı. M?KC'nin kombine askerleri ve Ebu Seyyaf'ın dahil oldu?u catı?mada devletin askeri birlikleri isyancı guclere mudahale etmek icin a?ır silahlar kullanmak zorunda kaldılar.

Filipin devletinin M?KC uyelerini sorumlu tuttu?u 2003'te meydana gelen Davao havaalanındaki bomba olayı, [9] barı? goru?melerinin Mindanao'ya barı? getirme konusunda etkisiz olabilece?i yonundeki spekulasyonları arttırdı. M?KC, kontrolleri altındaki alanlarda kendilerine e?itim imkanları sa?ladı?ı du?unulen Cemaat-i ?slami ile ba?lantılarını reddediyorlar. [10] [11] M?KC, aynı zamanda Afganistan'daki kamplarda e?itim veren El-Kaide'ye 600 gonullu yolladıkları halde , El Kaide ile olan ili?kilerini de reddetmeye devam ediyor. Ayrıca, Usame bin Ladin Filipinler'e para yardımında bulunmasına ra?men, grup herhangi bir odeme kabul ettiklerine ili?kin soylenenleri do?rudan inkar ediyorlar. [12]

2006 yılında 28 Haziran'dan 6 Temmuz'a kadar gecen surede, M?KC ile Filipin Ordusu tarafından desteklenen Maguindanao valisi Andal Ampatuan onderli?indeki silahlı sivil gonulluler arasında catı?ma gorulmu?tur. Catı?mayı ba?latan sebep, 23 Haziran'daki saldırı yuzunden vali Ampatuan'ın M?KC'yi suclamasıdır. Saldırı kendi arac konvoyuna gercekle?tirilmi? ve cevresinden 5 ki?inin olumuyle sonuclanmı?tı. M?KC olayın sorumlulu?unu ustlenmedi ama Ampatuan ilgili M?KC uyelerini tutuklatmak icin polis ve sivil gonullulere emir verdi. Akabinde gelen bir catı?mayla dort bin aile yerinden edildi. Olay 10-11 Temmuz'da imzalanan ate?kes antla?masıyla sona erdi. [13]

Basilan boyun vurdurma olayı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Mart 2007'de, Filipin hukumeti Moro halkı yararına insan haklarının tanınması icin 30 yıldır hic yapılmayan teklifte bulundu. [14] Fakat, 12 Temmuz 2007'de Filipinler'in guneyinde bulunan Basilan 'daki ?slami militanlar 14 denizciyi oldurdu. Denizcilerden 11 tanesinin ba?ı vuruldu, ote yandan 9 denizci yaralandı ve tahmini 4 isyancı da olduruldu. Catı?ma, denizciler 10 Haziran 2007'de kacırılmı? olan ?talyan rahip, Giancarlo Bossi 'yi ararken gercekle?ti. Filipin hukumeti ile yapılan M?KC barı? sozle?mesine ra?men , bir M?KC askeri uyelerinden birinin silahlı catı?malara karı?mı? oldu?unu do?ruladı. M?KC icin ba? arabulucu olan Muhager ?kbal , boyun vurma ve rahibin kacırılması olaylarından sorumlu olduklarına dair soylenenleri inkar etti. [15] 10 Haziran'da Zamboanga Sibugay eyaletinde kacırılmı? olan Giancarlo Bossi, fidye odenmemesine ra?men 19 Temmuz 2007'de serbest bırakıldı. Filipinli yetkililer rahibi kacıranları, Ebu Seyyaf 'ın adamları olarak belirledi. Devlet otoriteleri Bossi'nin kacırılmasından oturu MIKC'nin bir firari komutanını sucladı, ama suclamalar reddedildi. [16] [17]

Al-Barkah ?ehrindeki M?KC ile gercekle?en carpı?ma sonucu, 11 Filipinler Deniz Kuvvetleri askerinin boynu vurularak oldurulmesi olayına kar?ılık , askerler Basilan bolgesinde konu?landı. Bunun sonucu olarak, Basilan il mudurune gore, 900 aileden fazlası yerlerinden cıkartıldı. [18] M?KC, 14 Filipin Deniz Kuvvetleri askerinin olumunu ustlendi. M?KC uyeleri, Basilan 'daki bolgelerinin i?gal edilmesine kar?ılık, bu olayı bir uyarı olarak acıkladı. Onceki anla?malarda, bolgedeki ceki?meyi engellemek adına, iki grup M?KC'nin varlı?ının ve kamplarının tanınması icin muzakere etti. [18] [18]

4 A?ustos 2008'de Filipin Temyiz Mahkemesi, devletin ve M?KC'nin Ana Vatan Antla?ması Memorandumu'nu resmi olarak imzalamalarını engelleyen gecici bir menetme kararı yayınladı. Antla?ma tum anla?mazlıkları sonuclandırabilirdi ve iki grup arasında kapsamlı bir nihai sozle?meye vesile olacak resmi goru?meleri ba?latabilirdi. [19] Mahkeme , barı? sozle?mesinde tasarlanan Musluman Mindanao Ozerk Bolgesi 'nin geni?letilmi? sınırlarına itiraz eden guney eyaleti devletinin onergelerini kabul etti. [20]

Malezya 'da 27 Temmuz tarihinde eski vali olan barı? goru?melerini yoneten ki?i Rodolfo Garcia ve barı? surecindeki ba?kanlık danı?manı Hermogenes Esperon ve M?KC adına da Muhager ?kbal tarafından Ana Vatan Antla?ması Memorandumu imzalandı. Resmi imzalama, 5 A?ustos'ta planlanmı?tı. [21] Ana Vatan Antla?ması Memorandumu, 2001 yılında Filipinler Cumhuriyeti Devleti ile Moro ?slami Kurtulu? Cephesi arasındaki sozle?meler icindeki muhtelif gundem konularından sonuncusudur. [21]

Morolu Genc Fikir ??cileri Grubu (YMPN), halka Ana Vatan Antla?ması Memorandumu'ndan korkmamalarını ve Morolu'lara yapılan haksızlı?a kar?ı yureklerini ortaya koymalarını soyledi. [22] 21 A?ustos'ta yaptıkları bir bildiride ?oyle soylediler: "Sıkıntının oldu?u bugunlerde, Hristiyan ve Musluman kom?ularımızla birlikte barı?, kabullenme ve adalet adına ellerimizi birle?tirmeliyiz. Biz bu karma?ıklı?a kar?ı demokratik ve barı?cıl bir cozum icin soz verdik. Ana Vatan Antla?ması Memorandumu'ndan korkmayın. Ey halk, Moro ma?duriyetine kar?ı yure?ini ac." [22] "

Ertesi yıl, devlet gorevlileri tarafından pek cok M?KC kumandanı saldırı kampanyası ba?latmı? olarak etiketlendi. Ardından, Filipin Silahlı Kuvvetleri, 6.000 askerden olu?an 10 taburu Lt. Gen. Cardozo Luna komutasında Mindanao'ya harekete gecirdi. [23] Bu ?iddet olayları sonucunda 600.000 insan yerinden edildi ve 300 ki?i oldu. [24]

14 Ekim 2008'de bolunmu? oylarla idare edilen mahkeme Ana Vatan Antla?ması Memorandumu'nu ve 2001'de imzalanan Tripoli Antla?ması'nı anayasaya ve kanunlara aykırı olduklarını ilan etti. Mahkeme uyesi Conchita Carpio-Morales ?unları soyledi: "Ozetlemek gerekirse, barı? surecinde ba?kanlık danı?manı ilgili danı?ma surecini yurutmeyi ba?aramayınca, ho?goruyu vahim bir ?ekilde suistimal etti. Ana Vatan Antla?ması Memorandumu tarafından tasarlanan gizli surec yasal yetkiye aykırı i?liyor ve kaprisli, baskıcı , keyfe ba?lı ve despot uygulama olarak kar?ımıza cıkıyor. " [25] [26] [27]

Bangsamoro Sivil Toplum Birli?i gibi sivil topluluk organizasyonları, revizyon icin bir teklif sundu. Fakat, Temyiz Mahkemesi, Filipin hukumeti ile M?KC arasında 21 Kasım 2008'de imzalanmı? olan Ana Vatan Antla?ması Memorandumu'nu anayasaya aykırı ilan eden 14 Ekim kararını yayınladı. [21]

14 Ekim 2009'da Flipinler'de kacırılmı? olan ?rlandalı rahip baba Michael Sinott'un serbest bırakılması icin, M?KC askerleri yardım teklifinde bulundu ve Sinnott'un tutuldu?una inanılan bolgeye 100 askerini gondermek icin izin istedi. Fakat Filipin hukumeti tarafından teklif reddedildi.

23 Eylul 2010'da Mohagher ?kbal ?unları soyledi: " M?KC Filipinler'de ba?ımsız olmak yerine, ABD gibi bir federal devlet uyesi olma pe?indeler. Boyle bir musluman eyaleti ulusal savunma adına guc kullanamayacak ve dı? i?leri, ulusal para, para basma ve posta servisleri i?lerini yurutemeyecekler. Cunku bu i?ler merkezi devletin sorumlulu?unda olacak. ?kbal ayrıca ?unları ekledi: "Bir eyalet olarak kendi askeri birlikleri olmayacak, bunun yerine ic guvenlik icin askeri olacak." [28]

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ "Davuto?lu MILF heyetini kabul etti" . www.cumhuriyet.com.tr . 9 Mayıs 2020 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 16 Temmuz 2021 .  
  2. ^ "Ar?ivlenmi? kopya" . 26 Mart 2019 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 26 Mart 2019 .  
  3. ^ "Ar?ivlenmi? kopya" . 26 Mart 2019 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 26 Mart 2019 .  
  4. ^ Philippines 19 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . CIA World Factbook , 2006
  5. ^ "Retrieved April 2, 2009 (12.20 GMT)" . Cdi.org. 15 ?ubat 2002. 9 Eylul 2012 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 4 Haziran 2010 .  
  6. ^ John Pike. "Retrieved April 2, 2009 (12.21 GMT)" . Globalsecurity.org. 23 Mart 2016 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 4 Haziran 2010 .  
  7. ^ Dangerous dynamics: activists, militants and terrorists in Southeast Asia , Wright-Neville, D. The Pacific Review 17 (1), (2004)
  8. ^ "In the Spotlight: Moro Islamic Liberation Front" . Terrorism - Terrorist Network. 9 Eylul 2012 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 15 ?ubat 2002 .  
  9. ^ President: MILF has until June 1 to cut terror links , Guinto, J. Philippine - Daily Inquirer, 13 May (2003)
  10. ^ "MIPT Terrorism Knowledge Base" . Tkb.org. 27 Aralık 2007 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 4 Haziran 2010 .  
  11. ^ "Terrorism - Terrorist Network - In the Spotlight: Moro Islamic Liberation Front" . Cdi.org. 15 ?ubat 2002. 9 Eylul 2012 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 4 Haziran 2010 .  
  12. ^ Tentacles of terror: Al Qaeda’s Southeast Asian network , Abuza, Z. Contemporary Southeast Asia 24(3),(2002)
  13. ^ Buffer zones set up to prevent CVO-MILF clashes in Maguindanao , Carolyn Arguillas, Mindanews.com, July 10, 2006
  14. ^ "Breakthrough seen in Manila's talks with Muslim rebels" . Reuters. 10 Mart 2007. 17 Ekim 2007 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 10 Mart 2007 .  
  15. ^ "Online Article: Rebels behead Philippine troops, Last accessed 12 July 2007" . BBC News. 11 Temmuz 2007. 30 Eylul 2009 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 4 Haziran 2010 .  
  16. ^ "Eux.tv, Abducted Italian priest freed in southern Philippines Last accessed 20 July 2007" . 15 Mayıs 2008 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 22 Ocak 2011 .  
  17. ^ "Inquirer.net, MILF to military on Bossi: 'We told you so' Last accessed 20 July 2007" . Newsinfo.inquirer.net. 15 Mayıs 2008 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 4 Haziran 2010 .  
  18. ^ a b c Lidasan, A. (2007) The Moro people have had it with all-out wars! Make Room for Peace, Pull-out troops in Basilan. Arkibong Bayan 25 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .
  19. ^ "jurist.law.pitt.edu, Philippines high court blocks signing of regional peace agreement" . Jurist.law.pitt.edu. 4 A?ustos 2008. 13 Ocak 2014 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 4 Haziran 2010 .  
  20. ^ Parameswaran, Prashanth (18 A?ustos 2008). "Preserving the Southern Philippines' Threatened Peace Deal" . World Politics Review. 2 Ekim 2008 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 14 Ocak 2009 .  
  21. ^ a b c Arguillas, C. (2008), SC affirms Oct. 14 ruling on "unconstitutional" MOA-AD 13 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., Mindanews
  22. ^ a b Mindanews (2009), Young Moro group appeals to public: "open your hearts to the Moro grievance" [ olu/kırık ba?lantı ] , Mindanews
  23. ^ Mindanaws (2009), Military starts operations against Bravo 5 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., Mindanews
  24. ^ Gallardo, F. (2009), Thousands line up road for Mindanao Peace Power Day 10 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., Mindanews
  25. ^ "supremecourt.gov.ph/news, SC Declares MOA-AD Unconstitutional" . 17 Ekim 2008 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 22 Ocak 2011 .  
  26. ^ "abs-cbnnews, Palace loses ancestral domain case with 8-7 SC vote" . Abs-cbnnews.com. 14 Ekim 2008. 22 Temmuz 2015 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 4 Haziran 2010 .  
  27. ^ "Peace adviser committed 'grave abuse of writerity ' " . Newsinfo.inquirer.net. 14 Ekim 2008. 7 ?ubat 2015 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 4 Haziran 2010 .  
  28. ^ Philippine Muslim rebels drop independence demand 28 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., ABC News International.

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

" https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Moro_?slami_Kurtulu?_Cephesi&oldid=32739871 " sayfasından alınmı?tır