Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Liber Divinorum Operum
veya
azize Bingenli Hildegard
, 1185 (13. yuzyıl kopyası)
Mistisizm
, halk arasında
Tanrı
ya da
Mutlak
ile bir olmak olarak bilinir,
ancak dini ya da
manevi
bir anlam verilen her turlu vecdi ya da
de?i?mi? bilinc durumunu
ifade edebilir.
[web 1]
Gizemcilik ya da mistisizm,
dinsel
esrimelerle ilgili
ulkulemlerin
,
erdemlerin
,
ayinlerin
ve
efsanelerin
uygulanmasının birlikte yapıldı?ı fikir akımı.
[web 1]
Mistisizmin anlamı onemli olcude daraltılmı?tır:
[web 1]
Aynı zamanda nihai veya gizli gerceklerdeki icgoruye, ce?itli uygulamalar ve deneyimlerle desteklenen insan donu?umune de atıfta bulunabilir.
[web 2]
Mistisizm, tarihin farklı aralıklarında farklı anlamlara sahip olmu?tur ve
Antik Yunanlara
kadar uzanmaktadır.
[web 1]
[web 2]
"Kapatmak" veya "gizlemek" anlamına gelen
Yunanca
μ?ω mu sozcu?unden
[web 2]
turetilen
mistisizm
, erken ve
Orta Ca?
Hristiyanlı?ının ?ncil, ayin, ruhani ve tefekkur boyutlarına cokca atıfta bulunmu?tur.
Erken-modern donem boyunca mistisizmin tanımı, "ola?anustu akıl ve deneyim durumları" ile ilgili geni? bir inanc ve
ideoloji
yelpazesini icerecek ?ekilde buyudu.
Mistisizm ve ca?da? cozumlemeli felsefe mistisizmin deneyimsel ve butuncul olması ve mistik deneyimin genellikle ifade edilemezli?i, ca?da? felsefenin ise cozumlemeli, sozel ve indirgemeci olu?u nedeniyle birbirleriyle kar?ıtlık olu?turur. Ancak mistisizm ile felsefe arasındaki bu ayrım ca?da? dunyaya ozgudur. Tarihin buyuk bolumunde mistik ve felsefi du?unce birbirleriyle yakından ili?kili olmu?tur.
Platon
ve
Pisagor
ve bir olcude de
Sokrat
'ın o?retilerinde acık mistik unsurlar bulunmaktadır; pek cok buyuk Hristiyan mistik aynı zamanda doneminlerinin onde gelen filozoflarıdır ve
Buda
'nın sutraları ve
?ankara
'nın 'Ayrım Mucevheri'nde mistik fikirler yuksek bir cozumlemeli yakla?ımla de?erlendirilmi?tir. Mistisizm ve ca?da? felsefe arasındaki ucurum temelde ca?da? felsefedeki do?al bilimlerden etkilenen belirli bilimci okulların etkisinden kaynaklanmaktadır.
Mistik du?unce ikiye ayrılır:
panteizm
ve
panenteizm
. ?lki evreni tanrı olarak gorur ya da tanrıyı evren olarak gorur. ?kincisi ise evreni tanrıda gorur. ?lkinde ki?isel bir tanrıya yer yokken ikincisi evreni tanrının bir parcası olarak gorur. ?lki ya?amın akı?ına ve de?i?ime ozel bir onem vererek do?ayla butunle?meyi savunurken ikincisi do?ayı tanrının bir eseri olarak kavrar. Mistisizm ikisinde de farklı kavrayı? ve algılamalar do?urur. ?ki sistemin birle?imi olarak gorulebilecek surec teolojisi ise evrenin tanrıyla beraber devindi?ini savunmaktadır.
Mistisizmin kayna?ı, dinlerin ve guzel sanatların ilham aldıkları kaynaktır. Yani, gorunen dunyanın otesindeki gorunmeyenin bilincidir. Bu durumun temel rolu, insana e?yanın icine ait bilgisine ilahi bilgiyi de katarak insanı yeniden ezeliyete kavu?turmadır.
Mistik, ezeli olanın icinde gecici olanı, gecici olanın icinde de ezeli olanı kavrar.
- ^
a
b
c
d
"Mysticism"
.
Encyclopedia Britannica
. 4 Mayıs 2023. 4 Temmuz 2019 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 11 Eylul 2019
.
- ^
a
b
c
Gellman, Jerome.
"Mysticism"
. Zalta, Edward N. (Ed.).
The Stanford Encyclopedia of Philosophy
(Summer 2011 bas.). Stanford University. 11 Eylul 2018 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 6 Kasım 2013
.
- Ozel
- Genel
- Geoffrey Parrinder, Mysticism in the World's Religions, Oxford University Press, New York, 1976, s.8
- Mistik Yurek, Hazret ?nayet Han, 2003
- Philosphy, Psycohology, Mysticism, Hazrat Inayat Khan, International Headquarters Sufi Movement, 1979
- Sufi Mysticism, Hazrat Inayat Khan, International Headquarters Sufi Movement, 1979
- Mistisizm Nedir?, Cavit Sunar, ?stanbul 1979, Kılıc Kitabevi, 116 s.
