Meryem
(
?branice
:
???????
,
romanize:
Miriyam
;
Aramice
:
????
,
Mariam
;
Grekce
:
Μαρ?α
,
Maria
;
y.
MO 18 – MS 30/33),
Nasıralı ?sa
'nın annesi olan
Yahudi
kadındır
.
Yeni Ahit
'te ve
Kur'an
'da onemli ve kutsal ki?ilerden biridir.
Meryem Ana
ve
Bakire Meryem
olarak da anılır.
Meryem ?sa'ya hamile iken
Yusuf
ile evlendi. ?sa, mensubu oldu?u Yahudi toplumunda
Yusuf
'un o?lu
?sa
olarak anılırdı.
[2]
Meryem'in, cocuk sahibi olmasına ra?men
ebedi bakireli?i
gibi inanılan bircok sıfatının
Artemis
veya
Isis
gibi evlenip cocuk sahibi olan ama bekaretini kaybetmeyen
mitolojik
tanrıca
modellerinden Hristiyanlı?a aktarılan inanı?lar oldu?u uzerinde durulan konulardandır.
[3]
[4]
[5]
Yeni Ahit
Meryem'in ailesi ve ilk yılları icin cok az ?ey soyler. 2. yuzyıl
Yakup ?ncili
(
apokrif
) yazarı onun anne-babasını
Yehoiakim
ve Anne (
Hanne
) olarak tanımlar.
[6]
Meryem annesi tarafından daha do?madan erkek olaca?ı varsayımı ile
Suleyman Mabedi
'ne adanmı?tı. Meryem'in bugunku
?srail
topraklarında ya?adı?ı,
Beytullahim
'de babasız olarak
?sa
'yı dunyaya getirdi?ine inanılır.
[7]
[8]
[9]
Bazı Hristiyanların inanı?ına gore Meryem'in son yıllarını gecirdi?i yerlerden olan
Efes
ve
Meryem Ana Evi
gunumuzde
Selcuk
ilcesi sınırları icerisindedir.
[10]
Hristiyan dunyasında Meryem'in kilise hayatındaki konumu mezhepsel olarak bazı bolunmelere yol acmı?tır.
Katolik Kilisesi
, Meryem'in bekaretinin olene kadar muhafaza edildi?ine ve oldu?unde bedeniyle beraber
cennete
cekildi?ine inanmaktadır,
Protestanlar
ise
Gunahsız Do?um
'a inanmakla beraber, Meryem'in
ebedi bekaretini
ve
go?e cıkı?ını
incilsel
bir dayana?ı bulunmadı?ı gerekcesi ile reddederler.
[11]
1854'te
IX. Pius
, Bakire Meryem'in
pak do?umu
o?retisini ortaya attı
[12]
.
Yeni Ahit
'in muhtelif bolumlerinde ?sa'nın 4 adet erkek karde?inin isimlerinden acıkca bahsedilmesine kar?ın bu ayetlerde gecen karde? sozcu?unun bugunku anlamda karde? olarak de?il, o zamanlardaki kuzen sozcu?unun eksikli?inden dolayı, kuzen gibi yakın akrabaları tanımladı?ı yorumları yapılmaktadır.
[13]
Yeni Ahit
'te Meryem hakkında en cok bilgi verilen bolum,
Luka ?ncili
'dir.
[14]
Hristiyanlar tarafından Meryem "Kutsal Anne" olarak gorulur.
[15]
Meryem'e dair
teolojik
calı?malar butunune
Marioloji
denir.
Meryem konusunun
Kur'an
'da bircok kez bahsi gecmesinin otesinde Kur'an'da adı do?rudan telaffuz edilen tek kadın Meryem'dir. 19. surenin adı
Meryem Suresi
olarak adlandırılır ve Meryem'in babası olarak anılan ?mran, bir ba?ka surenin (
Al-i ?mran
) isim kayna?ıdır. Kur'an'da Meryem'den bahseden ayetler ?unlardır:
Al-i ?mran Suresi
3:35-37, 42-47, 59,
Nisa Suresi
4: 156-158,
Maide Suresi
5:75,
Meryem Suresi
19: 16-34,
Mu'minun Suresi
23:50,
Tahrim Suresi
66:12,
Enbiya Suresi
21:91
Kur'an'a gore, Meryem,
?mran
'ın kızı (Al-i ?mran 33-42) ve
Harun
'un kız karde?idir (Meryem Suresi:28).
[17]
Meryem'in ?slam'da cok onemli bir konumu oldu?unu belirten pek cok ayet bulunmaktadır:
Kur'an 19:21'de
?sa
icin kullanılan ve mucize, i?aret anlamlarına gelen
Ayet
terimi
[18]
Kur'an 23:50'de Meryem icin de yinelenmi? ?sa ve Meryem Allah'ın rahmetinin bir simgesi olarak sunulmu?tur. Ayrıca "berrak ce?meler" veya "akarsular" anlamındaki sozcukle cennet, huzur kavramlarıyla ba?lantılı olarak manevi arınmı?lık simgelenmektedir.
[19]
Meryem'e babasız bir cocuk olan ?sa'yı do?uraca?ı
Cebrail
tarafından mujdelenmi?tir.
[20]
Do?um insanlardan uzakta, bir
hurma
a?acının altında gercekle?ir.
[21]
[22]
?sa'nın bir babası olmadı?ından Meryem utanc icindedir. Ancak ilahi bir ses, kendisine uzulmemesini, do?acak cocu?un ?erefli kılındı?ını soyler. Meryem, bebekle birlikte toplulu?un arasına dondu?unde, iffetsizlikle suclanır. Meryem, iffetli oldu?una kanıt olarak bebe?i gosterir. Bebek ?sa konu?arak Allah'ın kendisini
peygamber
yaptı?ını, annesine iyi davranmayı o?utledi?ini soyler. (
Meryem Suresi
, 19:16-34)
[23]
Bu bilgiler, ?sa'nın konu?ması dı?ında, Allah'ın mele?inin Yusuf'a bu konuda konu?tu?u
Luka ?ncili
ile benzerlik gostermektedir.
[24]
Al-i ?mran suresinde ayrıca Meryem'in,
Yahya
'nın babası olan
Zekeriya
peygamberin gozetiminde buyudu?u anlatılır.
Meryem'in aile yapısı konusunda ?slam ve Hristiyan kaynakları arasında acıkca bir celi?ki bulunmaktadır. Iraklı alim ve Kur'an tercumanı N.J.Dawood
Al-i ?mran Suresinde
?mran
-Meryem ili?kisini Yahudi-Hristiyan teolojisinin karma?ık bir aktarımı (zaman ve ki?ilerin karı?tırılmı? oldu?u) ?eklinde de?erlendirmi?tir.
[25]
[26]
Meryemlerin isim benzerli?inden ba?ka, zaman ve mekan bakımından bir yakınlıkları soz konusu de?ildir.
[27]
?slam'ın erken donemini kapsayan yuzyıllarda Muslumanlar arasında Yahudi-Hristiyan gelene?i ile ilgili karakterlerin isim, kimlik ve
jenealoji
bilgilerinin cok iyi ve aslına uygun ?ekilde bilinerek ifade edildi?i soylenemez. Konu ile ilgili ki?i ve yer isimleri ayrıntılı bilgilere Kur'an'da rastlanılmamaktadır.
[28]
?slam dunyasında bu bilgiler yine Hristiyan/Yahudi
Apokrif
gelene?inden gelen rivayetlerle ?ekillenir. Ayrıca tefsirler ve rivayetler yazarının hayal urunu olan suslemeler ve tutarsızlıklarla doludurlar.
[29]
Bazı yazarlara gore Meryem di?er bazı dini ki?ilikler gibi
kurgusal
bir ki?iliktir. Buna gore ?mparator
Konstantin
tarafından toplanan
Birinci ?znik Konsili
'nde tanrıca
?sis
'in metamorfozu (yeni yorumlarla yeniden yaratılması) ile Meryem yaratılmı?tır.
[30]
[31]
Orne?in hicbir erkekle ili?kisi olmayan "kutsal bir bakire"nin do?um yapması figuru
Budizm
,
Zerdu?tizm
[32]
ve Katolik Hristiyanlı?ın ortak figurlerindendir.
[33]
[34]
- ^
Pevehouse, James (2010).
Spiritual Truths
(1.1isbn=9781434903044 bas.).
Pittsburgh
:
Dorrance Publishing Company
. s. 110. 22 A?ustos 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 18 Kasım 2020
.
- ^
Luka ?ncili
4:22;
Yuhanna ?ncili
1:45; 6:42
- ^
"Ar?ivlenmi? kopya"
. 23 Aralık 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 21 Aralık 2020
.
- ^
"Ar?ivlenmi? kopya"
. 31 Temmuz 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 21 Aralık 2020
.
- ^
"Ar?ivlenmi? kopya"
. 22 Ocak 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 21 Aralık 2020
.
- ^
Jestice, Phyllis G. Holy people of the world: a cross-cultural encyclopedia, Volume 3. 2004
ISBN 1-57607-355-6
page 54
- ^
Holweck, Frederick (1907),
The Feast of the Assumption,(The Catholic Encyclopedia)
,
2
, New York: Robert Appleton Company, 7 Ocak 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
, eri?im tarihi: 2 Eylul 2020
, access date 18 April 2015
- ^
J.D. McAuliffe,
Chosen of all women
- ^
J.-M. Abd-el-Jalil,
Marie et l'Islam
, Paris 1950
- ^
"Selcuk kaymakamlı?ı Turizm sayfası"
. selcuk.gov.tr. 10 Eylul 2015 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 1 A?ustos 2009
.
- ^
"Mary",
A Dictionary of First Names
by Patrick Hanks, Kate Hardcastle and Flavia Hodges (27 July 2006). Oxford University Press.
0198610602
.
- ^
Hıristiyanlık Tarihi
.
Wayne A. Detzler
. Yeni Ya?am Yayınları. 1977. s. 516
ISBN 975-8318-86-1
.
- ^
"Ar?ivlenmi? kopya"
. 12 Kasım 2012 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
17 Temmuz
2012
.
- ^
Jestice, Phyllis G.
Holy people of the world: a cross-cultural encyclopedia, Volume 3
. 2004
1-57607-355-6
page
558 Sayyidana Maryam
27 Temmuz 2020 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.
- ^
"Ar?ivlenmi? kopya"
. 19 Mayıs 2021 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
9 Ekim
2021
.
- ^
Leirvik 2010, pp. 33?34.
- ^
"Meryem Suresi"
. 8 Temmuz 2018 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
8 Temmuz
2018
.
- ^
"Muhammed Esed Kuran Tefsiri, Meryem suresi, 16. not"
. kuran.gen.tr. 16 Mart 2015 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 1 A?ustos 2009
.
- ^
"Muhammed Esed Kuran Tefsiri, Muminin suresi, 26. not"
. kuran.gen.tr. 4 Mart 2016 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 1 A?ustos 2009
.
- ^
"Ar?ivlenmi? kopya"
. 27 Temmuz 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 2 Eylul 2020
.
- ^
M'Corry, John Stewart
Theotokos: Or, the Divine Maternity
. 2009
1-113-18361-6
page 10
- ^
The Christian theology reader
by Alister E. McGrath 2006
1-4051-5358-X
page 273
- ^
"Meryem Suresi"
. kuran.gen.tr. 4 Mart 2016 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 1 A?ustos 2009
.
- ^
What Every Catholic Should Know about Mary
by Terrence J. McNally
1-4415-1051-6
page 128
- ^
Dawood, N J (1956).
The Koran
. Londra: Penguin Books. s. 53.
ISBN
9780141393841
.
- ^
"Ar?ivlenmi? kopya"
. 4 ?ubat 2012 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 3 ?ubat 2012
.
- ^
What Every Catholic Should Know about Mary
by Terrence J. McNally
1-4415-1051-6
s. 128
- ^
Ann Ball, 2003
Encyclopedia of Catholic Devotions and Practices
0-87973-910-X
page 525
- ^
"Ar?ivlenmi? kopya"
(PDF)
. 21 Aralık 2018 tarihinde
kayna?ından
(PDF)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 13 A?ustos 2020
.
- ^
"Ar?ivlenmi? kopya"
. 14 Nisan 2012 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
19 Mart
2012
.
- ^
"Ar?ivlenmi? kopya"
. 3 Mart 2011 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
19 Mart
2012
.
- ^
"Ar?ivlenmi? kopya"
(PDF)
. 11 Temmuz 2012 tarihinde
kayna?ından
(PDF)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
17 Temmuz
2012
.
- ^
Ann Ball, 2003
Encyclopedia of Catholic Devotions and Practices
0-87973-910-X
page 515
- ^
Candice Lee Goucher, 2007
World history: journeys from past to present
0-415-77137-4
page 102
- Kur'an
, cev. Huseyin Atay, Yurt Yayıncılık, ?stanbul, 1998
- Nevzat Yuksel
, Konularına Gore Kur'an-ı Kerim Fihristi, Bayrak Yayınları, ?stanbul, 1995