한국   대만   중국   일본 
Maykop - Vikipedi ?ceri?e atla

Maykop

Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Maykop
Miekuape

Мыекъуапэ
Майко?п
Maykop Railway Station
Maykop bayrağı
Bayrak
Maykop arması
Arma
Ulke Rusya Rusya
Federal Bolge Guney Bolgesi
Federe Yapılanması Adıge Cumhuriyeti
Yuzolcumu
 ? Toplam 5862 km²
Nufus
 ? Toplam 144,249
Zaman dilimi UTC+03.00 ( MZD )
 ? Yaz ( YSU ) UTC+04.00 ( MZD )

Maykop ( Rusca : Майко?п; Adigece : Мыекъуапэ / Miekuape ), Rusya icindeki Adigey Cumhuriyeti 'nin (AC) ba?kentidir. Nufusu 154.740'tır (2010 itibarıyla). 2002 nufus sayımına gore, kent nufusunun 113,1 bini Rus (%72,59), 26,1 bini Adıge (%16.65) kokenlidir, ayrıca Ermeni (%2,99), Ukraynalı (%2,52)ve di?er azınlıklardan (Tatar,Rum, vb) ki?iler de vardır. Maykop, Belaya Irma?ının do?u (sa?) yakasında yer alır.Denizden 220 metre yukseklikte olup 282,2 km'karelik bir alan uzerinde yayılmı?tır. 18 Mayıs 1857'de bir Rus askeri kalesi olarak kuruldu ve 12 Aralık 1870'te de Maykop'a kent statusu tanındı. Bugun kent, kereste, parfumeri ve ozellikle gıda sanayii acısından onem ta?ır. Cevresindeki mineral suları Maykop’u bir Kaplıca ve Termal Tesisler merkezi haline getirmi?tir. Kent ayrıca Adıgey Devlet Universitesi ve Maykop Devlet Teknoloji Universitesi yanında, bircok fakultesiyle Tembot K'era? Sosyal Bilimler Ara?tırma Enstitusu , onemli bolumu tarih oncesine ve Adıge atalarına ait 70 bin de?i?ik ornek yapıtın (sau?et/саугъэт) sergilendi?i Adıge Ulusal Muzesi (AUM), tiyatroları ve dans ekipleriyle bir Adıge sanat, kultur, e?itim, sa?lık ve turizm merkezi konumundadır (AUM icin bk. Nuriyet Mamırıko, "Ulusal Tarih Koruma Altında", Uzunyayla.Com, internet).

Kuban Irma?ının kolu Belaya (Шъхьэгуащэ) Irma?ının sa?ında, guneyden buraya uzanan uzun Mıyeko Vadisinin (Mıyeqo huate/Mıyeko k'ey-Мыекъо хъуатэ/Мыекъо к1эй) bitti?i yerde, 18 Mayıs 1857'de bir Rus askeri kalesi olarak kurulmu?tur. 1857 oncesinde ?imdiki Maykop yerinde 5, Mıyeko vadisinde de 13 olmak uzere, toplam 18 Adıge (Cerkes) koyu bulunuyordu, bu koyler Rus askerleri tarafından soykırım yoluyla yok edilmi?tir. Maykop sozcu?u Adıgece anlamıyla "Mıyeqo"="Mıyeko Vadisi"+ "pe"= "on, biti? yeri,vadi a?zı" anlamındadır, tam olarak "Mıyeko Vadisi A?zı" demektir. Mıyeko, Belaya Irma?ı boyunda, guneydeki Abadzehskaya (Абдзэхэхьабл) koyu ile kuzeyde ?imdiki Maykop kenti arasında bulunan uzun vadiye Adıgelerce verilmi? olan eski bir addır. Vadinin kuzeyde sona erdi?i yere de Mıyequa-pe (Maykop; Mıyeko Vadisi sonu) deniyordu, Maykop sozcu?u de Mıyekuape'nin ba?ka bir soyleni? bicimidir ve ?imdiki Maykop (Mıyekuape) kenti bu yerde kurulmu?tur (Ayrıca bk. Aslangua? ?'avko, "Mıyequape/Maykop Adının Kokeni, Jineps gazetesi, Haziran 2007, s.5). Maykop adının Turkce (Tatarca) "May" (ya?)+"kop" (cok) ="Ya?ı cok, Ya?ı bol" sozcuklerinin birle?mesinden olu?tu?u biciminde goru?ler de vardır (Meretukov K.X., Adıgeyskii toponimiceskii SLOVAR', Moskva, 1990, s.119). Maykop'a, Adıgece "Mıye" (elma) sozcu?une dayanılarak, "Elma Vadisi" diyenler de vardır.

Maykop'ta MO 3. binyılına ya da 4.500 yıl oncesine ait ta? ve altından yapılma buluntularla 3.300 yıl oncesine ait Maykop Yazılı Ta?ı bulunmu?tur. Maykop Ta?ı uzerindeki bir krokiye gore en az 3.300 yıl once ?imdiki Maykop kenti yerinde eski bir Adıge (Meot) kentinin bulundu?u anla?ılmakta, ayrıca Meotlara ait bir eski kale de bulunmaktadır. Cevrede kazılmamı? cok sayıda hoyuk (kurgan) vardır.

2014 Kı? Olimpiyatları 'nın tarihsel bir Adıge topra?ı olan Soci 'de (Sace; Шъачэ) yapılacak olması, Maykop'un ve AC'nin guneyindeki Soci'ye biti?ik turistik Maykop (Mıyequape) rayonunun onemini de buyutmu?tur. Soci'ye en yakın ve hemen her gunu gune?li olan ve sis gorulmeyen tek havalimanı Maykop'unkidir. Bunun icin Maykop havalimanının buyutulmesine ve Maykop rayonu da? yolları ve turistik tesislerinin 2014 yılına de?in tamamlanmasına calı?ılmaktadır (bk. Nefiset Hut, Le?o-Naqe [Lago-Naki] Yaylalarının Gercek Sahibi Kimdir?, Jineps gazetesi, sayı 21,s.10; ayrıca tıklayın- Adigey , ekonomi bolumu.Ancak koruma altındaki ormanlardan gecirilerek Karadeniz kıyısına, Tı?emıps'a (Rusca:Дагомыс) uzatılması planlanan otoyol yapımı UNESCO tarafından durdurulmu? durumdadır.

Maykop'ta AC Devlet Parlamentosu-Khase, AC Hukumeti/Bakanlar Kurulu, AC devlet kurumları, Adıgece gazete ve yayınlar, tiyatrolar, folklor ekipleri, Adıge radyo-televizyon kurumu, vb de vardır. Nufusu Rus ve Adigelerden olu?maktadır. Kentte Ermeni, Tatar, Ukraynalı, Turk (Ahıskalı), gibi azınlıklar da ya?amaktadır. Kentte, ayrıca Turkiye'den gidip yerle?mi? kucuk bir Cerkes (Adıge) grubu ile yuksek okullarda okuyan Turk o?renciler de bulunmaktadır.