Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Mavi
|
|
Renk koordinatları
|
Hex
|
#0000FF
|
RGB
|
(r, g, b)
|
(0, 0, 255)
|
CMYK
|
(c, m, y, k)
|
(100, 100, 0, 0)
|
HSV
|
(h, s, v)
|
(240°, 100%, 100%)
|
Mavi
,
cakır
veya
gok
, resim boyamada ve geleneksel
renk teorisi
ve
RGB renk modelindeki
uc
ana renkler
pigmentlerinden biridir.
Gorunur ı?ı?ın
tayfı
uzerinde
menek?e
ve
ye?il
arasında uzanır. Goz yakla?ık 450 ile 495
nanometre
arasında
baskın dalga boyu
olan ı?ı?ı gozlemlerken maviyi algılar. Co?u mavi, di?er renklerin hafif bir karı?ımını icerir;
gok mavisi
biraz ye?il icerirken
lacivert
biraz menek?e icerir. Acık gunduz gokyuzu ve derin deniz
Rayleigh sacılması
olarak bilinen optik bir etki nedeniyle mavi gorunur.
Tyndall etkisi
adı verilen bir optik etki,
mavi gozler
'i acıklar.
Havadan perspektif
adı verilen ba?ka bir optik etki nedeniyle uzaktaki nesneler daha mavi gorunur. Kar?ıt rengi
turuncu
'dur.
Genellikle 400-490 nm arasındaki
dalga boyları
mavi
kabul edilir. RGB renk duzeninin uc
ana renginden
en kısa
dalga boylu
olanıdır.
HSV
renklendirmesine gore kar?ıt rengi
sarıdır
.
RYB
renklendirmesine gore ise kar?ıt rengi
turuncudur
. Kokeni
Arapcadaki
mai
kelimesidir.
Arapca
"ma" su anlamına gelmektedir. Mavi sozcu?u
Arapca
"su gibi" anlamına gelen Ma'i sozcu?unden
Turkceye
gecmi?tir.
Ka?garlı Mahmud
'un 1073 yılında Araplara Turkce o?retmek icin yazdı?ı sozluk olan
Divan-ı Lugati't-Turk
adlı yapıtında caqır (cakır) ve gok (kok) sozcukleri mavi anlamında kullanılır. Bu sozcukler gunumuzde de zaman zaman mavi anlamında kullanılır.
Go?un ve denizin rengi mavidir. Gokyuzu,
Gune?
ı?ı?ının
Rayleigh da?ılımına
u?raması sonucu mavi gozukur. Suyun mavi gozukmesi ise suyun
kırmızı
civarındaki dalga boylarını so?urması sebebi iledir.
- Blues
(maviler) bir tur
muzik
turudur. Siyahi Amerikalıların cıkardı?ı bu muzik turune
maviler
isminin verilmesinin sebebi, ?arkıların uzuntuyu ifade etmesindendir.
- Azurro
,
?talya
'nın ulusal rengidir. Acık mavi bir rengi vardır.
- Mavi,
Hindistan
'ın ulusal spor rengidir.
Laikli?i
temsil eder
- Mavi rengi, cevresi
okyanusla
veya
denizle
cevrili ulkelerin bayraklarında kullanılır (
orn.
Avustralya
).
- Mavi,
beyaz
ile birlikte
Somali
,
?skocya
,
Finlandiya
,
Guatemala
,
Honduras
,
Yunanistan
,
?srail
,
Nikaragua
gibi ulkelerin ve
Birle?mi? Milletler
'in bayraklarında barı?ı temsil etmek amacıyla kullanılır.
- Mavi, sarı ile birlikte
?svec
,
Kazakistan
,
Ukrayna
ve
Barbados
ulkelerinin, ye?il ile birlikte
Brezilya
'nın, kırmızı ile birlikte
Kolombiya
,
Venezuela
,
Ekvador
,
Cad
,
Romanya
ve
Moldova
ulkelerinin bayraklarında kullanılır.
- Turkler
genellikle bayraklarında mavi ve mavinin tonlarını kullanmı?lardır.
Gokturk
bayra?ı,
Gagavuz
bayra?ı,
Azerbaycan
bayra?ı,
Kazakistan
bayra?ı,
Do?u Turkistan
bayra?ı,
Irak Turkmenleri
(
Turkmeneli
) bayra?ı,
Hazar Devleti
bayra?ı,
Buyuk Selcuklu Devleti
bayra?ı, Karamano?ulları bayra?ı, Akkoyunlular bayra?ı, Kazak Hanlı?ı bayra?ı,
Turkistan Milli Devleti
bayra?ı
?dil Ural Devleti
,
Altay
,
Balkar
,
Ba?kurdistan
,
Karacay
,
Kalpakistan
,
Taymir
,
Tuva
,
Yakutistan
gibi tarihi ve ca?da?
Turk
devletlerinin bayraklarında mavi ve mavinin de?i?ik tonlarının oldu?u gorulmektedir.
- Yahudilik'te mavi
; mavi gok ve denizin rengi oldu?undan tanrısallık vasfını simgeler.
Mavi,
gorunur spektrum
uzerindeki menek?e ile ye?il arasındaki ı?ı?ın rengidir. Mavinin tonları arasında civit mavisi ve menek?e yakın
ultramarin
; di?er renklerin karı?ımı olmadan saf mavi;
Camgobe?i
, mavi ve ye?il arasındaki spektrumun ortasında yer alır ve di?er mavi-ye?iller
turkuaz
,
tatlısu orde?i
ve
akuamarin
dir.
Mavi ayrıca golge veya renk tonu bakımından da de?i?ir; daha koyu mavi tonları siyah veya gri icerirken, daha acık tonlar beyaz icerir. Mavinin daha koyu tonları arasında ultramarin,
kobalt mavisi
,
lacivert
ve
Prusya mavisi
bulunur; daha acık tonlar arasında
gok mavisi
,
azur mavisi
ve
Mısır mavisi
bulunur. (Daha eksiksiz bir liste icin
Renk Listesi
'ne bakın).
Mavi pigmentler ba?langıcta
lapis lazuli
,
kobalt
ve
azurit
gibi minerallerden yapılmı?tır ve bitkilerden mavi boyalar yapılmı?tır; Avrupa'da genellikle
woad
ve Asya ve Afrika'da
Indigofera tinctoria
veya gercek civittir. Gunumuzde co?u mavi pigment ve boyalar kimyasal bir i?lemle yapılmaktadır.