Makedonya (antik krallık)

Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Μακεδον?α
Makedonia
Makedonya Krallı?ı
MO 800-MO 146
{{{arma_açıklaması}}}
Vergina Gune?i
Büyük iskender döneminde Makedonya.
Buyuk iskender doneminde Makedonya.
Ba?kent Aigai
Pella ( MO 400 'den sonra.)
Yaygın dil(ler) Antik Makedonca
Antik Yunanca (sonradan)
Koini (sonradan)
Hukumet Monar?i
Kral  
Tarihce  
? Kurulu?u
MO 800
III. Amyntas 'ın Makedonları birle?tirmesi
MO 382
? En geni? sınırlara ula?ılması
MO 323
IV. Makedonya Sava?ı sonunda Roma Cumhuriyeti tarafından ele gecirilmesi
MO 146
? Da?ılı?ı
MO 146
Para birimi Drahmi
Onculler
Ardıllar
Yunan Karanlık Ca?ı
Attalos Hanedanı
Selevkos ?mparatorlu?u
Ptolemaios Hanedanı
Makedonya (Roma eyaleti)
Son guncelleme: 15:39, 6 Kasım 2010 (UTC)

Makedonya Krallı?ı veya Antik Makedonya Krallı?ı ( Antik Yunanca : Μακεδον?α [Makedonia]), Eski Yunan ve Klasik Yunan zamanlarında bulunan bir krallıktır.Ayrıca Helenistik Donem Yunanistan'ının baskın devletiydi. Krallık ba?langıcta Argead hanedanı tarafından yonetilmekteydi. Ardından Antipatrid ve Antigonif hanedanları tarafından yonetildiler. Antik Makedonlar 'ın evi olarak Yunan yarımadasının kuzeydo?usunda on krallıklardandı. Batıda Epir ,kuzeyde Paenoia (devlet) ile, do?uda Trakya ile guneyde ise Teselya ile sınırlarını payla?ıyordu.

MO 4. yuzyıldan once Makedonya buyuk ?ehir devletleri olan Atina ve Sparta ve Thebai (Yunanistan) ?ehirlerin etki alanlarından uzaktı ve Ahameni? ?mparatorlu?u ’na ba?lı sayılabilirdi. Argead Kralı II. Filip doneminde MO 359-336 arasında Yunanistan ’ın ana topraklarını kontrol ettiler. Trakyalı Odrysian Krallı?ı 'nı ise diplomasi ve fetihle ele gecirdi. Makedon birli?i olan falankslar sarissa mızraklarıyla reform edildi ve Antik gucler olan Atina ve Thebai ?ehirlerini MO 338 yılında Chaeronea Sava?ı ’nda yendi. II. Filip ’in o?lu Buyuk ?skender Yunan devletlerinin olu?turdu?u federasyonun lideriydi ve Thebai (Yunanistan) ?ehrinin isyan etmesiyle babasının da asıl amacı olan Yunanistan’ın tamamını yonetme arzusuna kavu?tu. ?skender’in bir sonraki amacı ise fetih seferlerini ba?latmasıydı. O Ahameni? ?mparatorlu?u ’nu yıktı ve ?ndus Nehri 'ne kadar olan toprakları fethetti.  Kısa bir donemde imparatorlu?u dunyanın en guclu devleti oldu. Hellenistik devletler icinse Antik Yunan Medeniyeti ba?ladı. Yunan sanat ve edebiyatı yeni fethedilen topraklarda yayıldı ve felsefede, muhendislikte, bilimde olan geli?meler Antik dunyanın co?unda yayıldı. ?skender'in o?retmeni Aristoteles 'in yazdıkları ise Batı felsefesinin temelini olu?turdu.

?skender’in MO 323 yılında olmesinden sonra ise ?skender’in ardılı olabilmek icin Diadochi Sava?ı yapıldı. Taht kavgaları ise ?skender’in kısa omurlu imparatorlu?unun parcalanmasına neden oldu. Krallık Makedonya, Ptolemaios Krallı?ı Seleukos ?mparatorlu?u ve Pergamon Krallı?ı olarak dort ana parcaya bolundu. Pella , Pidna , Amfipolis gibi onemli ?ehirleri kontrol etmek icin mucadele ettiler. Selanik gibi yeni ?ehirler de ?tahta zorla cıkan Cassander ’in karısının adıdır ? kuruldu. Roma ?mparatorlu?u 'nun Akdeniz 'de guclenmesiyle Makedonya gerilemeye ba?ladı. MO 168 yılında ise 3.Makedon Sava?ıyla ise Makedon monar?isi ise yıkıldı. Yerine ise bir Roma uydu devleti oldu. 4.Makedon Sava?ı 'nda kısa bir dirili? olsa da MO 150-148 arasında Makedonya yıkıldı ve bir Roma eyaleti oldu.

Makedonyalı kralları devleti mutlak monar?i ile yonetip devletin altın ve gumu? gibi ce?itli kaynaklarını da yonetiyorlardı. Maden i?letmeleriyle para basıp ordularını ve II. Filip doneminde ise donanmalarını da finanse ettiler. Di?er Diadohoi ardıl devletlerinin aksine Buyuk ?skender tarafından geli?tirilen devlet dinine ise Makedonlar hicbir zaman uymadılar. Yine de Makedon yoneticiler krallı?ın yuksek rahipleri ve Helenistik dinin yerli ve uluslararası inancının korunmasında rol oynadılar. Makedonya krallarının yetkisi teorik olarak ordu tarafından sınırlandırılırken, Makedon halkının birkac ?ehri yuksek derece ozerkli?e sahipti. Oyle ki halk meclisi tarafından yonetilen demokratik hukumetler bile vardı.

Etimoloji [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Makedonya adı Makedon sozcu?unden gelmekte olup uzun boylu anlamına gelmektedir. Burada uzun boylu olarak bahsedilen ki?i muhtemelen bir insandır. Antik Yunancada uzun veya yuksek anlamına gelen “makros” sıfatıyla aynı koke sahiptir. ?smin asıl olarak “yuksek ovalı” veya “uzun birileri” ya da "uzun yeti?kin adamlar" anlamına geldi?i du?unulmektedir. Dilbilimci Robert S. P. Beekes’in iddiasına gore her iki terim de Proto-Yunancanın alt tabaka insanlarına aittir. Ayrıca Beekes bu terimlerin Hint-Avrupa dil ailesinin morfolojisi ile acıklanamayaca?ını da belirtmektedir. [1]

Ordusu [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ Johann Baptist Hofmann (1950). Etymologisches Worterbuch des Griechischen . R. Oldenbourg.