Karneades

Vikipedi, ozgur ansiklopedi

Carneades (/ k?ːr?niː?diːz /; Yunanca : Καρνε?δη?, Karnead?s, "Carnea'lı"; MO 214/3-129/8 bir Yunan filozofu ve Antik Yunanistan 'daki ?upheci Akademi 'nin belki de en onde gelen ba?kanıydı. Kirene 'de do?du. MO 159 yılına gelindi?inde, onceki tum dogmatik doktrinleri, ozellikle Stoacılı?ı ve hatta onceki ?uphecilerin ba?ı?ladı?ı Epikuroscuları curutmeye ba?lamı?tı. Akademi'nin alimi (lideri) olarak, MO 155'te Roma'ya gonderilen ve adaletin belirsizli?i konusundaki derslerinin onde gelen politikacılar arasında ?a?kınlı?a neden oldu?u uc filozoftan biriydi. Hicbir yazı bırakmadı. Goru?lerinin co?u sadece halefi Clitomakhos aracılı?ıyla biliniyor.Gerce?i elde etmede sadece duyuların de?il, aklın da yetene?inden ?uphe etmi?tir.Bununla birlikte, ?uphecili?i, yine de, harekete gecmemizi sa?lamak icin gerce?in olasılıklarını (istatistiksel olasılık anlamında de?il, ikna edicilik anlamında)tespit edebilece?imiz inancıyla yumu?atıldı.

Biyografi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Epicomus veya Philocomiis 'in o?lu olan Carneades, MO 214/213'te Kuzey Afrika 'nın Cyrene kentinde do?du. Atina 'ya erken goc etti. Orada Stoacıların derslerine katıldı, mantıklarını Babilli Diogenes 'ten o?rendi ve Chrysippus 'un eserlerini inceledi. Daha sonra cabalarını Stoacıların saldırılarından kaynaklanan Platonik Akademi'ye ba?layarak Stoacıları curutmeye odakladı. Bergamalı Hegesinus'un olumu uzerine Akademi'nin bilgini (ba?kanı) secildi. Onun buyuk belagat ve tartı?ma yetene?i, Akademik ?uphecilerin ihti?amını yeniden canlandırdı. Hicbir ?ey ileri surmedi (hatta hicbir ?ey iddia edilemez) ve di?er mezheplerin savundu?u her dogmaya kar?ı guclu bir arguman yuruttu.MO 155 yılında, elli sekiz ya?ındayken, Atinalılara 500 talantlık cezayı reddetmek uzere Roma'ya elci olarak gitmek uzere Babil'in Stoacı Diogenes'i ve Peripatetik Critolaus ile birlikte secildi. Oropus'un yok edilmesi. Roma 'da kaldı?ı sure boyunca, felsefi konulardaki etkileyici konu?malarından buyuk ilgi gordu. Burada, Ya?lı Cato 'nun huzurunda adalet uzerine birkac konu?masını yaptı. ?lk soylev, Roma adaletinin erdemini ovmek icindi. Ertesi gun, onceki gun yaptı?ı tum iddiaları curuttu?u ikinci konu?mayı yaptı. Adaletin kacınılmaz olarak sorunlu oldu?unu ve erdem soz konusu oldu?unda verili olmadı?ını, yalnızca iyi duzenlenmi? bir toplumun surdurulmesi icin gerekli gorulen kompakt bir arac oldu?unu ikna edici bir ?ekilde kanıtlamaya calı?tı. Bu soylev Cato'yu ?ok etti. Carneades'in argumanlarının potansiyel tehlikesini fark eden Cato, Romalı genclerin Roma doktrinlerinin yeniden incelenmesine maruz kalmasını onlemek icin Carneades'i Atina'ya geri gondermesi icin Roma Senatosunu harekete gecirdi. Carneades bundan yirmi yedi yıl sonra Atina'da ya?adı.

Carneades'in kotu sa?lı?ı nedeniyle, bilgin olarak, MO 131/130'da olen Nicomedia'lı Polemarchus (MO 137/136) tarafından bilgin oldu ve yerine Tarsus'lu Sandıklar gecti. Sandıklar MO 127/126'da oldu ve yerine Clitomakhos gecti. Carneades, MO 129/128'de, ileri ya?ta 85 ya?ında oldu ( Cicero 90 diyor olsa da).

Carneades yorulmayan bir endustri adamı olarak tanımlanır. Derslerine o kadar dalmı?tı ki, saclarının ve tırnaklarının haddinden fazla uzamasına izin veriyordu ve (cunku asla dı?arıda yemek yemezdi) kendi masasında o kadar yoktu ki, hizmetcisi ve cariyesi Melissa surekli olarak calı?mak zorundaydı. besle onu. Son anekdotu borclu oldu?umuz Latin yazar ve yazar Valerius Maximus , Carneades'in Chrysippus ile goru?meden once, daha keskin bir zihne sahip olmak icin kendini karaca otuyla temizlemeye alı?tı?ını soyluyor. Ya?lılı?ında, buyuk bir sabırsızlıkla katlandı?ı gozlerindeki katarakttan acı cekti ve do?anın curumesine o kadar az boyun e?di ki, ofkeyle sorardı, tabiatın yaptı?ı ?eyi bu ?ekilde mi yok etti?ini sorardı. Bazen kendini zehirleme arzusunu dile getirdi.

Felsefesi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Carneades, Akademik ?upheci olarak bilinir. Akademik ?upheciler (Atina'daki Platon'un Akademisi'nde o?retilen ?uphecilik turu oldu?u icin bu adla anılırlar), di?er tum bilgilerin imkansız oldu?u bilgisi dı?ında tum bilgilerin imkansız oldu?unu savunurlar.Carneades hicbir yazı bırakmadı ve dersleriyle ilgili bilinen her ?ey yakın arkada?ı ve o?rencisi Clitomachus'tan geliyor; ama kendi rızasını esirgeme ilkelerine o kadar sadıktı ki, Clitomakhos, efendisinin herhangi bir konuda gercekten ne du?undu?unu asla o?renemeyece?ini itiraf eder. ahlaki fikirlerin do?aya uygunlu?unu reddetmi? gorunuyor. Bu, ozellikle, konuyla ilgili kendi fikirlerini acıkca aktarmak istedi?i, Adalet uzerine ikinci soylevde ısrar etti; ve orada adalet fikirlerinin do?adan turetilmedi?ini, ancak cıkar amacları icin tamamen yapay olduklarını iddia ediyor.

1801 G.F. Riedel
Carneades Gravuru

Ancak butun bunlar, insanların herhangi bir hakikat olcutune sahip olmadı?ı ve asla sahip olamayaca?ı ?eklindeki genel teorisinin ozel uygulamasından ba?ka bir ?ey de?ildi.

Carneades, e?er bir olcut varsa, bunun ya akılda ( logos ) ya da duyumda ( aisthesis ) ya da anlayı?ta ( fantasia ) var olması gerekti?ini savundu. Ama o zaman aklın kendisi kavramaya ve bu da yine duyuma ba?lıdır; ve duyumlarımızın do?ru mu yanlı? mı oldu?unu, onları ureten nesnelere tekabul edip etmedi?ini veya zihne yanlı? izlenimler ta?ıyıp ta?ımadı?ını, yanlı? kavramlar ve fikirler uretip uretmedi?ini ve aklı da hataya surukleyip goturmedi?ini yargılamak icin hicbir aracımız yok. Bu nedenle, duyum, kavrayı? ve akıl, gerce?in olcutu oldukları icin aynı ?ekilde diskalifiye edilirler.

Ama sonucta, insanlar ya?amalı ve hareket etmeli ve pratik ya?amın bir kuralına sahip olmalıdır; bu nedenle, herhangi bir ?eyi mutlak olarak do?ru olarak telaffuz etmek imkansız olsa da, yine de ce?itli derecelerde olasılıklar belirleyebiliriz. Cunku herhangi bir kavramın veya duyumun kendi icinde do?ru oldu?unu soyleyemesek de, bazı duyumlar bize di?erlerinden daha do?ru gorunur ve bize en do?ru gorunen ?ey tarafından yonlendirilmemiz gerekir. Yine, duyumlar tek de?il, genellikle onları onaylayan ya da celi?en ba?kalarıyla birle?tirilmi?tir; ve bu kombinasyon ne kadar buyukse, di?erlerinin de onaylamak icin birle?ti?inin do?ru olma olasılı?ı o kadar buyuk olur; ve her biri gorunu?te en do?ru olan en fazla sayıda kavramın, kendi icinde de en do?ru goruneni do?rulamak icin birle?mesi gerekti?i durum, Carneades'e en yuksek olasılı?ı ve onun gerce?e en yakın yakla?ımını sunacaktır.

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

https://archive.org/details/cambridgehistory00algr

Bu makale, artık kamu malı olan bir yayından alınan metni icermektedir: Grenfell, Algernon (1870). "Karneler". Smith'te, William (ed.). Yunan ve Roma Biyografisi ve Mitolojisi Sozlu?u. 1. s. 614.