Halaskar ? ?ark Fatihi ? Alcıtepe Kahramanı Musa Kazım Karabekir 1318- P. 1 [1]
5. Turkiye Buyuk Millet Meclisi ba?kanı
Gorev suresi 5 A?ustos 1946 - 26 Ocak 1948
Yerine geldi?i	Abdulhalik Renda
Yerine gelen	Ali Fuat Cebesoy
Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası Genel Ba?kanı
Gorev suresi 17 Kasım 1924 - 3 Haziran 1925
Yerine geldi?i	Yeni makam
Yerine gelen	Makam kaldırıldı
Turkiye Buyuk Millet Meclisi 1. , 2. , 5. , 6. , 7. ve 8. Donem Milletvekili
Gorev suresi 3 Nisan 1939 - 26 Ocak 1948
Secim bolgesi	1939 ? ?stanbul 1943 ? ?stanbul 1946 ? ?stanbul
Gorev suresi 23 Nisan 1920 - 26 Haziran 1927
Secim bolgesi	1920 ? Edirne 1923 ? ?stanbul
Ki?isel bilgiler
Do?um	Musa Kazım 23 Temmuz 1882 ( 1882-07-23 ) Kocamustafapa?a , Fatih , ?stanbul , Osmanlı ?mparatorlu?u
Olum	26 Ocak 1948 (65 ya?ında) Ankara , Turkiye
Partisi	Halk Fırkası (1923-1924) Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (1924-1925) Cumhuriyet Halk Partisi (1939-1948)
Evlilik(ler)	?clal Karabekir (1924-1948)
Cocuk(lar)	Hayat, Emel ve Timsal
Bitirdi?i okul	Mekteb-i Erkan-ı Harbiye
Mesle?i	Asker , siyasetci
Dini	?slam [ kaynak belirtilmeli ]
Odulleri
?mzası
Askeri hizmeti
Ba?lılı?ı	Osmanlı ?mparatorlu?u Ankara Hukumeti   Turkiye
Hizmet yılları	: 1902-1920 : 1920-1923 : 1923-1927
Rutbesi	Ferik
Komutası	1. Kuvve-i Seferiye , 14. Tumen, 18. Kolordu , 2. Kolordu , 1. Kafkas Kolordusu , 14. Kolordu , 15. Kolordu , Do?u Cephesi , 1. Ordu
Catı?ma/sava?ları	Balkan Sava?ları I. Dunya Sava?ı Gelibolu Cephesi Kafkasya Cephesi Erzincan Muharebesi Erzurum Muharebesi Serdarabad Muharebesi Karakilise Muharebesi Irak Cephesi ?kinci Kut Muharebesi Turk Kurtulu? Sava?ı Do?u Cephesi Oltu Muharebesi Sarıkamı? Muharebesi Kars Muharebesi Gumru Muharebesi Batum Muharebesi

Musa Kazım Karabekir ^[2] (Osmanlıca : ???? ???? ??? ???) (23 Temmuz 1882, ?stanbul - 26 Ocak 1948, Ankara ), Turk asker ve siyasetci. "Alcıtepe Kahramanı" namıyla tanınır. ^[3] Turk Kurtulu? Sava?ı 'nı ba?latan komutanların arasında yer alarak Do?u Cephesi 'nde gosterdi?i ba?arılardan dolayı Kırmızı-Ye?il ?eritli ?stiklal Madalyası ile taltif edildi. Turkiye Cumhuriyeti'nin ilk muhalif partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası 'nın kurucuları arasında yer alıp, genel ba?kanı oldu. Af?ar Turklerinden olup soyu Karamano?ulları 'na dayanmaktadır. ^[4]

?lk yılları ve e?itimi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Jandarma Alaybeyi Mehmet Pa?a'nın ^[2] o?lu olarak 23 Temmuz 1882 tarihinde ?stanbul 'da do?du. ^[5] Kazım Karabekir, ?stanbul Zeyrek ’te ilkokula ba?lamı?tır. Babası Mehmet Pa?a’nın ^[2] Mekke’ye tayin olmasıyla e?itimini burada devam ettirmi?tir. Mehmet Pa?a’nın ^[2] olmesiyle, Kazım Karabekir ailesi ile birlikte ?stanbul’a gelmi? ve 1894 yılında Fatih Askeri Ru?tiyesi’ne gitmi?tir. 1897 yılında Kuleli Askeri ?dadisine girmi? ve bu okulu 1899 yılında bitirmi?tir. ^[6] 1902 yılında Harbiye Mektebi 'nden, 1905 yılında Mekteb-i Erkan-ı Harbiye 'den mezun oldu. ^[5]

Askeri kariyeri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

1907 yılında Enver Pa?a ile birlikte ?ttihat ve Terakki Cemiyeti 'nin Manastır ?ubesini kurdu. 1909'da 31 Mart Olayı 'nı bastırmak icin kurulan Hareket Ordusu 'na katıldı. 1912 yılında I. Balkan Sava?ı 'nda yer aldı.

I. Dunya Sava?ı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Avrupa'nın genel bir sava?a suruklendi?i bu donemde gorevli olarak Paris 'te bulunmaktaydı. Fakat bu durumu fark etti. 14 Temmuz 1914 tarihinde ?stanbul 'a geri dondu. 3 A?ustos 1914 tarihinde Genelkurmay II. (?stihbarat) ?ube Muduru olarak gorevlendirildi. Sava? konusundaki du?unceleri, ?stanbul ve Canakkale bo?azlarını kuvvetlendirmek, bo?azlardaki kuvvetleri desteklemek, sava?a girmekten mumkun oldu?unca kacınmaktı.

Genelkurmay'daki gorevini devam ettirirken, Konya 'ya bir soru?turma sebebiyle gonderilmi?ti. 29 Kasım 1914 tarihinde "Uc Yıl Hazeri Kıdem Zammı" aldı ve bunun sonucunda 9 Aralık 1914 tarihinde Yarbay rutbesine terfi etti. 6 Ocak 1915 tarihinde Murettep 1. Kuvve-i Seferiye Komutanı olarak ?ran Harekatına gonderildi. Halep 'e geldi?inde, 3. Ordu'nun Sarıkamı? 'ta buyuk bir felakete u?ramı? oldu?unu, komutasına verilen kuvvetlerin Do?u Cephesi 'ne kendisinin de Suleyman Askeri Bey 'in yerine Irak Havalisi Kuvvetleri Komutanlı?ı'na ve Basra Valili?ine atandı?ını o?rendi. Boylece Suleyman Askeri Bey'in yerine gecmek uzere ?stanbul 'a geldi.

Canakkale Cephesi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

6 Mart 1915 tarihinde ?stanbul 'a gelince 5. Kolordu'ya ba?lı ?stanbul Kartal 'da bulunan 14. Tumen Komutanlı?ına atandı. Bu gorevde bulundu?u esnada, Marmara Denizi ve Karadeniz kıyılarının tahkimatı ile u?ra?tı. Ancak 14. Tumen'in Gelibolu 'ya gonderilmesi ile bu bolgede Seddulbahir ve Kerevizdere'deki (12-13 Temmuz 1915) sava?larda bulundu. Kerevizdere'de bulundu?u sıralarda Fransızlar , Haziran'dan itibaren Zı?ındere ve Kerevizdere bolgelerinde taarruzlar yapmakta idi. Fransızların amacı, Turk ordusunun dikkatini guney bolgesine cekmekti. Boylece a?ustos ayında Anafartalar 'a yapılacak olan cıkarmanın ba?arısını garanti altına almak istiyorlardı. Fransızların planı amacına ula?tı ve Turk kuvvetlerinin co?u guney bolgesine kaydırıldı. Bu amacın gercekle?mesi icin ?ngilizler I. Tumen ile Turk kanadına, Kereviz Dere bolgesine, 12 Temmuz sabahı saat 07.00'da taarruza ba?ladılar. Turk tumenlerinin batıdan itibaren 1., 4., 7. ve 9. tumenleri cephede, 6. Tumen ise geride bekletilmekte idi. 7. Tumen cephesine taarruz eden ?ngiliz Tumeninin her iki gunundeki taarruzları da ba?arısızlıkla sonuclandı. 4. Tumen cephesine taarruz eden Fransızların taarruzları ise beklemedeki 6. Tumen'in de bolgede kullanılması uzerine geli?me gosteremedi. Birkac metrelik ileri geri hareketler ?eklinde geli?en muharebede oldukca fazla kan dokuldu ve Turk kaybı 9700 ki?iye ula?tı.

Kerevizdere Muharebeleri sırasında 5. Kolordu Komutanlı?ına ba?lı 14. Tumen Komutanı olarak bulunmaktaydı. Bu gorevi sırasında 6-13 A?ustos 1915 Muharebeleri'nde de gorev aldı. Bu muharebeler sırasında ?tilaf kuvvetleri Arıburnu ve Anafartalar bolgesine, cıkarma ile takviye ederek yapaca?ı taarruza kar?ılık guney cephesinden Turk kuvveti kaydırılmasını engellemek amacıyla 6-7 A?ustos tarihlerinde bu cephenin merkezine Kirte istikametinde taarruzlar ettiler. Ancak her iki taarruz da zayiat verilerek puskurtuldu. Sonraki kucuk captaki taarruzlar da sonucsuz kaldı. Bundan sonra da bu cephede du?manın tahliyesine kadar mevzi muharebeleri devam etti. Boylece ?tilaf kuvvetleri, cıkarmanın ilk gunu almayı planladı?ı Alcıtepe 'yi ele geciremedi. Her yonden sayıca ustun olmasına kar?ın Turk direni?i kar?ısında sadece 5 km ilerleyebildi. Bu muharebeler sırasında du?mana kar?ı 3.5 ay ba?arıyla sava?tı. Askeri ki?ili?i acısından takdir toplayarak Muharebe Gumu? Liyakat Madalyası ile taltif edilerek Miralay rutbesine terfi etti. Ayrıca Almanya 'dan ?kinci Rutbeden Kron Do Bra? Kılıclı Ni?anını, Osmanlı'dan da Gelibolu ?eref Ni?anı'nı ve Muharebe Madalyası'nı aldı. Eylul 1915 - 9 Ocak 1916 Mevzi Muharebeleri'nde Guney Grubu Komutanlı?ına ba?lı 2. Bolge Komutanlı?ı'nda 14. Tumen Komutanı olarak gorevlendirildi. Muharebeler devam etti?i sırada komutasındaki 14. Tumen, 11 Ocak 1916 tarihinde bolgeden ayrıldı.

Canakkale Cephesi sonrası [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Canakkale Cephesi 'ndeki taarruz sava?larının, siper muharebelerine donu?mesi ile birlikte, Gelibolu 'dan alınarak 26 Ekim 1915 tarihinde ?stanbul 'daki 1. Ordu Kurmay Ba?kanlı?ı'na atandı. Daha sonra da 6. Ordu Kurmay Ba?kanı olarak Irak Cephesine gonderildi. Bu arada Gelibolu 'daki ba?arılarından dolayı "Uc Yıl Sava? Zammı" alarak 14 Aralık 1916 tarihinde Mirliva rutbesine terfi etti ve "Pa?a" oldu. Almanya 'dan ikinci kez "Alman Demir Hac Ni?anı" aldı. 24 Nisan 1916 tarihinde Kut'ul-Amare 'yi ku?atmakta olan 18. Kolordu Komutanı olarak gorevlendirildi. Bu cephedeki ba?arılarından dolayı 8 ?ubat 1917 tarihinde yeniden "Altın Muharebe Liyakat Madalyası" ile taltif edilerek "?ki Yıllık Kıdem Zammı" verildi.

Kafkasya Cephesi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Cafer Tayyar Pa?a ile o yıllarda yapılabilen kar?ılıklı yer de?i?tirme (becayi?) usulu ile Kafkas Cephesindeki 2. Kolordu Komutanı olarak atandı. Bu Kolordu Van Golu 'nun guney mıntıkası, Bitlis , Mu? , Murat Cayı ve Palu Do?usu'na kadar olan geni? bir araziyi savunmakla gorevlendirildi. Bu donemde Osmanlı Devleti, toplam dort kolordusu olan iki ordusunu Van Golu ile Karadeniz arasında bulundurmaktaydı. Bu orduların en guneyde olanı komutanı oldu?u 2. Kolordu idi. Bu kolorduda on aya yakın bir sure gorev yaptı. Bolgedeki ba?arılarından dolayı 23 Eylul 1917 tarihinde padi?ah iradesiyle "Kılıclı ?kinci Mecidi Ni?anı" ile taltif edildi. 2 Mart 1919 tarihinde Erzurum 'daki 15. Kolordu Komutanlı?ı'na atandı.

Kurtulu? Sava?ı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Turk Kurtulu? Sava?ı 'nı ba?latan komutanların arasında Anadolu'ya ilk gecen komutan oldu. 19 Nisan 1919 tarihinde Trabzon 'a geldi. 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun 'a cıkarak Turk Kurtulu? Sava?ı 'nı ba?latmı? olan 9. Ordu Mufetti?i Mirliva Mustafa Kemal Pa?a 'nın ?stanbul 'daki Osmanlı padi?ahı Mehmed Vahdettin ile haberle?meleri sonucu gorevinden istifa etmesi uzerine, ?stanbul 'dan bizzat kendisine gonderilen ve Mustafa Kemal Pa?a'yı tutuklamasını emreden telgrafa ra?men Ben ve kolordum emrinizdedir Pa?am! sozunu soyleyerek Mustafa Kemal Pa?a 'nın emrine girdi. Ardından Erzurum Kongresi 'nin duzenlenebilmesi icin buyuk gayret gosterdi ve askeri guvenli?i sa?ladı.

93 Harbi sırasında Rus Carlı?ına kaybedilen Sarıkamı? , Kars , Ardahan , Artvin ve Batum 'u Eylul 1920 tarihinde kurtarıp, Turkiye'nin do?u sınırlarında Misak-ı Milli 'yi gercekle?tirdikten sonra 31 Ekim 1920 tarihinde TBMM tarafından Ferik rutbesine terfi ettirildi.

Do?u Cephesi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Mustafa Kemal Pa?a, ?tilaf Devletleri’nin do?uda Bol?eviklerle birle?memize engel olmak amacıyla Azerbaycan, Gurcistan ve Ermenistan’dan ibaret bir Kafkas bloku kurarak, memleketin i?gal edilmesinden endi?elenmi?tir. Mustafa Kemal, 6 ?ubat 1920 tarihinde Kazım Karabekir’e taarruz planı hakkındaki du?uncelerini bildirmi?tir. Do?u Cephesi’nde seferberlik yapılması. Kafkas hukumetleri ile goru?ulup bize kar?ı durumlarının anla?ılması. Devlet icinde te?kilatın kuvvetlendirilmesi, silah, cephane ve malzemenin teslim edilmeyerek gerekirse zor kullanılması. En onemli gorev olarak da ?tilaf Devletlerinin zaman kazanmasına engel olunması, onemle istenmektedir. ^[7]

Mustafa Kemal Pa?a, Nutuk'ta "Kazım Karabekir Pa?a ve adamları Kurtulu? Sava?ı'nda canları pahasına sava?arak galip geldiler. Bu galibiyet sadece onların de?il butun Turk milletinin galibiyetidir." diyerek onun ba?arılarını takdir etti.

Sava?tan sonra Do?u Cephesi 'nde gosterdi?i ba?arılardan dolayı TBMM tarafından Kırmızı-Ye?il ?eritli ?stiklal Madalyası ile taltif edildi.

Sovyet Rusya-TBMM ?li?kileri acısından Kazım Karabekir Pa?a [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Sovyet Rusya ile imzalanacak dostluk antla?ması icin Bekir Sami Bey ba?kanlı?ında bir delegasyon, 11 Mayıs 1920 tarihinde Ankara ’dan hareketle 19 Temmuz 1920'de Moskova 'ya ula?tı. Dostluk antla?masının esasları 24 A?ustos 1920 tarihinde hazır olmakla beraber, Bekir Sami Bey'in bu antla?mayı imzalaması mumkun olmadı. Cunku Sovyet Rusya, Bitlis , Van ve Mu? illerinin Ermenistan 'a terk edilmesini istedi.

Fakat Kazım Karabekir Pa?a komutasındaki Turk kuvvetleri Eylul 1920 tarihinde taarruza gecip, Brest-Litovsk Antla?ması ile Turkiye'ye verilen ve Misak-ı Milli hudutları dahilinde olan Sarıkamı? , Kars , Ardahan , Artvin ve Batum 'u aldıktan sonra Gumru 'yu de ele gecirince, Men?evik iktidarı altındaki Ermeni hukumeti barı?a yana?mak zorunda kaldı ve 3 Aralık 1920 tarihinde Ermenistan ile Gumru Antla?ması imzalandı. Bu arada, Bol?evikler de Ermenistan'da iktidarı ele gecirmi?lerdi. Bu ?ekilde Ermenistan meselesi kendili?inden cozumlenmi? oluyordu. Kazanılan bu zaferler uzerine Sovyet Rusya, Milli Mucadele'ye daha fazla onem vermeye ba?ladı.

3 Aralık 1920 tarihinde TBMM Murahhası sıfatıyla Gumru Antla?ması 'nı imzaladıktan sonra; 18 Ekim 1921 tarihinde biten Kars Konferansı'na Turkiye Ba? Murahhas olarak katıldı. Ayrıca bu konferansa ba?kanlık yaparak; 13 Ekim 1921 tarihinde Ermenistan, Azerbaycan ve Gurcistan ile Kars Antla?ması 'nı imzaladı. Kutahya-Eski?ehir Muharebeleri 'nden hemen sonra yapılan Sakarya Meydan Muharebesi sonrasına denk gelen bu antla?ma ile Batum'un Sovyetler Birli?i'ne terk edilmesi kar?ılı?ında kar?ı taraftan belli miktarlarda silah, cephane ve altın alınacaktı.

Siyasi kariyeri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

15 Ekim 1922 tarihinde Ankara 'ya geldi. Edirne Milletvekili sıfatı ile 30 Ekim'den itibaren meclis calı?malarına devam etti. 17 ?ubat 1923 tarihinde Turkiye'de ilk defa toplanan ?zmir ?ktisat Kongresi 'ne ba?kanlık yaptı. 29 Haziran 1923 tarihinde TBMM'nin ?kinci Devresi'nde ?stanbul Milletvekili secildi?i donemde; Do?u Cephesi komutanlı?ı gorevini de fiili olarak devam ettirmekte idi. 21 Kasım 1923 tarihinde "Milli Mucadelemizde Siyasi ve Sava? Yararlılı?ı" gorulenlere verilen kırmızı ve ye?il ?eritli ?stiklal Madalyası ile odullendirildi. 21 Ekim 1923 tarihinde son askeri gorevi olan 1. Ordu Mufetti?li?i'ne atandı. 26 Ekim 1924 tarihinde bu gorevinden istifa ederek sadece siyasi alanda faaliyet gosterdi.

9 Kasım 1924 tarihinde CHP 'den istifa etti. 17 Kasım 1924 tarihinde Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kurucuları arasında yer aldı ve bir sure sonra da bu partinin genel ba?kanı oldu. Do?u'da cıkan ?eyh Said ?syanı uzerine ?smet Pa?a Hukumeti Takrir-i Sukun Kanunu 'nu cıkardı ve bu isyanda TCF'nin de rolu oldu?u iddia edildi. ?smet ?nonu ba?kanlı?ındaki hukumet tarafından bu olay sebep gosterilerek 5 Haziran 1925 tarihinde Bakanlar Kurulu kararı ile tum muhalif gazeteler ve partilerle birlikte TCF de temelli kapatıldı. Ayrıca Kazım Karabekir, Haziran 1926 tarihinde Cumhurba?kanı Gazi Mustafa Kemal'e duzenlenen ?zmir Suikastı giri?imi ile ilgili olarak tutuklandı ve ?stiklal Mahkemesi 'nde idam ile yargılandıysa da beraat etti.

1927 yılında TBMM 'nin ikinci donemi sona erince milletvekilli?i son buldu. Ordu acı?ında 5 Aralık 1927 tarihinde "Mu?ir" rutbesine hazırken resen emekliye sevk edildi. Bu donemden sonra uzun bir sure siyasetten uzakla?tırılarak inzivaya cekilmek zorunda kaldı ve yonetimle olan anla?mazlı?ı yuzunden sıkıyonetim altında tutulması istenen 84 ki?ilik "muhalifler" listesinin ba?ında yer aldı. ^[8] 10 sene surekli takip ve gozaltında tutuldu ve hatıralarını yazdı?ı "?stiklal Harbimiz" adlı eseri zamanın hukumetinin kararıyla " Takrir-i Sukun " kanunu uyarınca toplatıldı. Belki de en sıkıntılı yıllarını bu donemde gecirdi. Ataturk 'un olumunun ardından 26 Ocak 1939 tarihinde ?stanbul Milletvekili secildi. 1943 yılında tekrar milletvekili secildi ve 5 A?ustos 1946 tarihinde yapılan TBMM ba?kanlık secimlerinde Meclis Ba?kanı secildi. 26 Ocak 1948 tarihinde 66 ya?ında iken gecirdi?i bir kalp krizi sonucu Ankara 'da oldu. Torenle Cebeci Askeri ?ehitli?i 'ne defnedilen cenazesi sonraki yıllarda Devlet Mezarlı?ı 'na nakledildi. 2010 yılının ba?ında donemin Genelkurmay Ba?kanı ?lker Ba?bu? Kazım Karabekir'in olum yıl donumunu ilk kez andı. ^[9]

Bulgarca , Fransızca , Almanca ve Rusca bilmekteydi.

Ailesi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Evlilik hayatına 1924 yılında 42 ya?ındayken Aydınlı Cemal Bey'in kızı ?clal Hatun (1900-1954) ile adım attı. Bu evlilikten Hayat (1927-2018), Emel (1927-1984) ve Timsal (26 Ocak 1941-?) adında uc kız cocuk sahibi oldu. Kucuk kızı Timsal Karabekir ce?itli TV programlarında ya da konferanslarda ya?adı?ı anıları anlatmaktadır. ^[10]

Eserleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Ankara'da Sava? Ruzgarları
• Bir Duello ve Bir Suikast [ ISBN 975-7369-39-X ]
• Birinci Cihan Harbi 1-4 [ ISBN 975-7369-21-7 ]
  • Birinci Cihan Harbine Neden Girdik? [ ISBN 975-7369-21-7 ]
  • Birinci Cihan Harbine Nasıl Girdik? [ ISBN 975-7369-22-5 ]
  • Birinci Cihan Harbini Nasıl ?dare Ettik? [ ISBN 975-7369-23-3 ]
  • Birinci Cihan Harbini Nasıl ?dare Ettik? [ ISBN 975-7369-24-1 ]
• Cumhuriyet Tarihi Set 1
• Cumhuriyet Tarihi Set 2
• ?stiklal Harbimiz 1-5
• Pa?aların Kavgası
• Pa?aların Hesapla?ması
• ?zmir Suikastı
• Cocuklara O?utler
• Hayatım
• ?ttihat ve Terakki Cemiyeti 1896-1909

  

• Ermeni Dosyası
• ?ngiltere, ?talya ve Habe? Harbi
• Kurt Meselesi
• Cocuk, Davamız 1-2
• ?stiklal Harbimizin Esasları
• Yunan Sungusu
• Sanayi Projelerimiz
• ?ktisat Esaslarımız
• Tarihte Almanlar ve Alman Ordusu
• Turkiye'de ve Turk Ordusunda Almanlar
• Tarih Boyunca Turk-Alman ?li?kileri
• ?stiklal Harbimizde ?ttihad Terakki ve Enver Pa?a 1-2
• ?stiklal Harbimizin Esasları Neden Yazıldı?
• Milli Mucadele'de Bursa
• ?talya ve Habe?
• Ermeni Mezalimi
• Sırp-Bulgar Seferi
• Osmanlı Ordusunun Taarruz Fikri
• Erkan-i Harbiye Vezaifinden ?stihbarat
• Sarıkamı?, Kars ve Otesi
• Erzincan ve Erzurum'un Kurtulu?u
• Bulgaristan Esareti - Hatıralar, Notlar
• Nutuk ve Karabekir'den Cevaplar

Mirası [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

1968 yılında Erzurum 'da in?a edilen Cemal Gursel Stadyumu 'nun adı, 10 A?ustos 2012 tarihinde alınan bir kararla Kazım Karabekir Stadyumu olarak de?i?tirildi. ^[11]

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Kazım Karabekir Pa?a Muzesi

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Vikipedi'nin karde? projelerinden hakkında daha fazla bilgi edinin
	Commons 'ta dosyalar
	Vikisoz 'de alıntılar

• Kocahano?lu, Osman Selim (Eylul 2012). Ataturk'e Kurulan Pusu: ?zmir Suikastinin ?cyuzu (4. bas.). ?stanbul: Temel Yayınları. ISBN   978-975-410-064-8 .  

Siyasi gorevi
Once gelen: Abdulhalik Renda	5. Turkiye Buyuk Millet Meclisi ba?kanı 5 A?ustos 1946 - 26 Ocak 1948	Sonra gelen: Ali Fuat Cebesoy
Once gelen: Yeni makam	TBMM Ana Muhalefet Partisi Lideri 17 Kasım 1924 - 3 Haziran 1925	Sonra gelen: Ali Fethi Okyar
Parti siyasi gorevi
Once gelen: Yeni makam	Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası Genel Ba?kanı 17 Kasım 1924 - 3 Haziran 1925	Sonra gelen: Makam kaldırıldı
Askeri gorevi
Once gelen: Nureddin ?brahim Konyar	1. Ordu Komutanı 21 Ekim 1923 - 1 Kasım 1924	Sonra gelen: Ali Sait Akbaytogan