II. Velid
Arapca Husn-u Hatt ile "Velid" yazısı
Emevi Halifesi
Hukum suresi	743-744
Once gelen	Hi?am bin Abdulmelik
Sonra gelen	III. Yezid
Do?um	706
Olum	16 Nisan 744
Hanedan	Emevi Hanedanı
Babası	II. Yezid
Dini	Sunni ?slam

II. Velid veya Velid bin Yezid (Arapca: ?????? ?? ????), on birinci Emeviler halifesidir. Amcası olan halife Hi?am bin Abdulmelik 'in 743de olmesi uzerine halife olmu?tur. 743 ile 744 yıllarında iki ay yirmi gun suren cok kısa bir donem halifelik yaptıktan sonra ?imdi Urdun'de bulunan bir kale etrafında yapılan bir sava?ta olmu?tur. Yerine halife olarak kuzeni III. Yezid gecmi?tir ve o da cok kısa bir donem halifelik yapmı?tır.

Ya?amı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Velid, Halife Hi?am'ın veliahtı idi ama Velid'in ya?ı ilerlemeye ba?layınca icki icmesi ve sefahat hayatı ya?aması dolayısıyla kendinden ?ikayetler co?aldı. Hi?am bunlara cok kızdı ve Velid'le konu?arak bu ?ekil hayattan ayrılmasını ona tavsiye edip onu azarladı. Ayrıca Velid'e en iyi icki arkada?ını surgune gondermesi icin emir verdi. Velid'in veliahtlık tazminatını da azalttı. Ayrıca onu dini iceren konularda daha hassas davranmaya davet etti. Hi?am o kadar kızgındı ki, e?er Velid bu kurallara riayet etmezse veliahtlı?ı Hi?am'ın o?luna bırakabilece?ini bir tehdit olarak Velid'e bildirdi.

Amcası zamanında Velid'in fakir ve fukaraya kar?ı gayet comert davrandı?ı, ozellikle korlere ve topallara buyukce sadakalar da?ıttı?ı, bilinmektedir. Halife olduktan sonra da bu yolda devam etmi? ve ulkesindekilere mutlaka zekat kaidelerine uymalarını ve fakir fukarayı boylece korumalarını bildiren mektuplar gondermi?tir.

Halifeli?e geldi?i zaman yaptı?ı isabetsiz vali tayinleriyle fena bir idareci oldu?unu acıkca ortaya koydu. Horasan'a vali tayininde once orada zaten vali olan Nasır bin Seyyar'ın valili?e devam etmesini onayladı. Fakat Yusuf bin Omer Velid'e guzel hediyeler ve belki de di?er ce?it ru?vet vererek Velid'in fikrini de?i?tirmesini sa?ladı. Velid de Nasır'ı Horasan valili?inden atarak bu goreve Yusuf bin Omer'i atadı. Amcası Yusuf bin Muhammed'i de Medine valisi olarak atadı.

Yahya bin Zeyd'in Horasan'da bulundu?u o?renildi. O zaman Horasan valisi olan Nasır, ona ?slam'in tek oldu?una dair ana imana uyarak onu Halife Velid'e gidip onunla konu?up onu iknaya calı?tı. Fakat Yahya bunu kabul etmedi ve Velid'in halife olmadı?ında israr etti ve Horasan'da isyan bayra?ı actı. Once kazandı?ı birkac galibiyetten sonra bir carpı?mada yenilerek bu carpı?mada olduruldu.

Velid amcasının o?lu Suleyman bin Hi?am'ı hapse attırdı. Halbuki Suleyman dini butun bir ki?i olarak halk tarafından sevilip sayılmaktaydı ve Velid'in ise yarenleriyle icki icmesi, ?arkılar soylemesi ve sefahat yapması ile adı cıkmı?tı. Gercekten Velid ?iir soyleyip dinlemek ve at yarı?ları tertip etmekten ho?lanmaktaydı. Kendinden kucuk ama daha dindar olan karde?i Yezid bin Velid bile yeni halifenin kaidelere umursamazlı?ından konu?abiliyordu. Boylece Velid aleyhine olan buyuk bir klik ortaya cıktı.

Bu grup Velid'e suikast yapmak icin planlar yapmaya ba?ladılar. Bu planları gercekle?tirmek ve komplolarına katılmak icin Halid bin Abdullah'ı davet ettiler. Halid bu komploya katılmayı kabul etmedi. Bununla da kalmadı ve bu komplo hakkında Velid'i biraz kapalı ?ekilde uyardı. Bu Velid'de aksi tesir yaptı ve acık acık komployu haberini kendine vermedi?i ve komploya katılanların isimlerini if?a etmedi?i icin kızgısını Halid'den aldı ve Halid'i hapis ettirdi. Sonra da Halid'i eline gecirmek icin Horasan Valili?ine atadı?ı Yusuf bin Omer'in elli milyon dirhem verme teklifini kabul etti ve Halid'i Yusuf bin Omer'e teslim etti. Yusuf Halid'e i?kence uyguladı ve bu i?kence uygulaması sırasında Halid oldu. Bu geli?me Velid'in bircok yakın akrabasını bile cok kızdırdı.

Halife Velid hakkında bu komployu uzak Ermenistan'da vali olan Mervan bin Muhammed bile duydu. Mervan Velid'e bir mektup yazarak halkın isteklerine daha uygun bir siyaset uygulamasını, bunun Emeviler Hanedanı'na gelebilecek tehlikeyi onleyece?ini ve devletin daha istikrarlı olmasına yol acaca?ını ifade etti ve Velid'i uyardı. Fakat Velid'in bu uyarılara hic kulak asmadı?ı belirtilir.

Bir buyuk ordu halinde Arap kabile halkı ve bedeviler silahlı olarak ?am uzerine yuruduler. Halife'yi ?am ?ehrinin dı?larında bulunan bir kalede kıstırmayı ba?ardılar. Modern Urdun'de bulunan Al-Agdaf adlı bu kalede Velid'in emrinde ancak ufak bir savunma birli?i vardı. Velid kaleyi ku?atanlara kar?ı cok iyi sava?tı. Ama 16 Nisan 744de bu kaleyi savunmakta iken olduruldu.

Velid kendini takip edecek halife olarak sırayla iki o?lu olan Hakem ve Osman'ı gostermi?tir. Onun bu iste?ini ifade eden 21 Mayıs 743 tarihli cok belagatlı bir mektup Tabari tarihine eklenmi?tir. ^[1] Fakat Emeviler sarayı ileri gelenleri Ermenistan'da vali olan amcaları Mervan'ın da iste?i aleyhine hemen karde?i III. Yezid 'e biat ederek onun halife olmasını sa?ladılar.

Eserleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Velid ?airlere ve edebiyata olan ilgisi ve ?airleri koruması uzerine ad yapmı?tı. Kendisinin de ?iir yazdı?ı bilinmektedir ve klasik Arap ?ekil ve konularına uygun ?iirleri zamanımıza ula?mı?tır. Tabari tarihine Velid'in yazdı?ı birkac ?iiri eklemi?tir. ^[1]

Tam ispat edecek kaynak elimizde olmamakla beraber Urdun vadisine ve yakın collerde bulunan birkac av ve e?lence ko?kunun Velid tarafından yaptırıldı?ı kabul edilmektedir. Kasr Amra adlı bir ko?ku yaptıran ki?inin de II. Velid oldu?u iddia edilmektedir ama birkac otorite bunu kabul etmemekte bu ko?kun ba?kaları tarafından yaptırıldı?ını kabul etmektedirler. ^[2]

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Emeviler
• Emevi Halifeler listesi

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Hitti, Philip H. (cev. Salih Tu?), (1968) Siyasi ve Kulturel ?slam Tarihi (IV Cilt) , ?stanbul:Bo?azici Yayınları.
• Ca?atay, Ne?et (1993), Ba?langıcından Abbasilere Kadar (Dini-?ctimai-?ktisadi-Siyasi Acıdan) ?slam Tarihi: , Ankara:Turk Tarih Kurumu ISBN 9751605342
• Ucok, Bahriye (1979) ?slam Tarihi Emeviler- Abbasiler , Devlet Kitapları, Ankara: Milli E?itim Basımevi (1.Basım:1968)
• Muir, William (1924), The Caliphate; Its Rise, Decline and Fall , Edinburgh, Bolum 56. Websitesi: http://www.answering-islam.org/Books/Muir/Caliphate/index.htm13 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . (?ngilizce) (Eri?im tarihi: 30.8.2009)
• Muhammad ibn Jarir al-Tabari (ed. Ehsan Yar-Shater cev. David Stephan Powers)(1989-2007) The History of al-?abar? 40 Cilt , Albany: State University of New York Press ISBN 0-88706-563-5 (Cilt 24) (?ngilizce)