Bu maddede kaynak listesi bulunmasına kar?ın metin ici kaynakların yetersizli?i nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındı?ı belirsizdir . Lutfen kaynakları uygun bicimde metin icine yerle?tirerek maddenin geli?tirilmesine yardımcı olun. ( Aralık 2016 ) ( Bu ?ablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerekti?ini o?renin )

Holizm ; butunun, kendisini olu?turan parcaların toplamından daha fazla oldu?unu savunan felsefe goru?udur. Ayrıca Sistem Kuramı icerisinde de de?erlendirilen bir yakla?ımdır.

Etimoloji [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Holizm (Holism) kavramı Eski Yunanca butun, tamam, tum anlamlarına gelen “Holos” sozcu?unden turemi? olup ?ngilizce “Whole” (butun) kelimesi ile aynı kokenden gelmektedir.

Belirleyiciler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Bu yakla?ıma gore herhangi bir alanda (fizik, biyoloji, kimya, sosyoloji, ekonomi, dilbilim, felsefe) bir do?al sistemin butunu kendisini olu?turan parcalardan ve alt sistemlerden farklı bir yapı olu?turur. Orne?in insan ba?ı?ıklık sistemi ve solunum sisteminden olu?sa da bunlarla belirlenemez. Kendisini olu?turan sistemlerden bamba?ka bir varlıktır. Dolayısıyla alt sistem aslında co?u zaman ust sistemin bir i?levini (fonksiyonunu) yerine getirir. Bu yakla?ımın temel du?uncesi, sistemi bir butun olarak ele almasıdır. Butunsel yakla?ım, sistemi olu?turan parcaların, parcalar arası ili?kilerin ve cıkacak sorunların birbirinden ayrılamayaca?ını kabul eder. O?eler ve ili?kiler arasında meydana gelen sorunların (entropi) da birbirine ba?lı oldu?unu, bu yuzden de sorunların birisine cozum bulundu?unda di?er sorunların da cozulece?ini ortaya koyar. Butunsel yakla?ım, sistem kavramını “birbirleriyle etkile?imli butunluklerden olu?mu?, cevresiyle etkile?imli bir butun olarak gorur”. Bu anlayı?a gore sistem co?u zaman sinerji meydana getirir.

Sinerji [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Butun parcaların toplamından daha buyuk bir etki yaratır. Bu anlayı? Aristo ’nun “butun, parcaların toplamından daha fazladır” sozu ile ozetlenebilir. 2 + 2 = 5 ?eklinde ifade edilir.

Orne?in 1. Ki?i tek ba?ına 5 birim uretirken, 2. Ki?i tek ba?ına 4 birim uretmektedir. Bu iki ki?i ortak bir calı?ma yaptı?ında 4+5=9 birim uretmeleri beklenirken 11 birim urettikleri gorulmektedir. Bu etkinin nedenleri ise cok farklı olabilir. Bazen de sinerji negatif yonde i?ler. Verilen ornekte uretkenli?in du?erek 8 birim uretim yapılması gibi olabilir.

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Buckley, Walter F. (1967). Sociology and Modern Systems Theory, New Jersey: Englewood Cliffs.
• Ozalp, ?nan (1992), Yonetim ve Organizasyon, 1. Cilt, Eski?ehir.
• Descombes, Vincent, The Institutions of Meaning: A Defense of Anthropological Holism. Cambridge, MA: Harvard University Press. 2014.
• Dusek, Val, The Holistic Inspirations of Physics: An Underground History of Electromagnetic Theory Rutgers University Press, Brunswick NJ, 1999.
• Fodor, Jerry, and Ernst Lepore, Holism: A Shopper's Guide Wiley. New York. 1992
• Phillips, D.C. Holistic Thought in Social Science. Stanford University Press. Stanford. 1976.
• Dreyfus, H.L. Holism and Hermeneutics in The Review of Metaphysics. 34. pp. 3?23.
• Harrington, A. Reenchanted Science: Holism in German Culture from Wilhelm II to Hitler. Princeton University Press. 1996.
• Jan C. Smuts, 1926 Holism and Evolution MacMillan, Compass/Viking Press 1961 reprint: ISBN 0-598-63750-8 , Greenwood Press 1973

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Sistem Kuramı
• Yapısalcılık

Felsefe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde iceri?ini geni?leterek Vikipedi'ye katkı sa?layabilirsiniz.