Hieronymus

Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Eusebius Sophronius Hieronymus
Kilise Babası , Kilise Doktoru
Do?um yk. 347
Stridon, Dalmacya
Olum 30 Eylul 420
Beytullahim
Kutsayanlar Katolik Kilisesi , Do?u Ortodoks Kilisesi , Luteryan Kilisesi, Anglikan Komunyonu
Turbe Bazilika di Santa Maria Maggiore - Roma - ?talya
Yortu 30 Eylul (Batı Kilisesi); 15 Haziran (Do?u Kilisesi)

Hieronymus (veya Aziz Jerome ; Latince : Eusebius Sophronius Hieronymus ; Yunanca : Ε?σ?βιο? Σωφρ?νιο? ?ερ?νυμο? ; yk. 347 ? 30 Eylul 420) rahip , ?nanc Savunucusu, teolog ve tarihci . Eusebius o?lu, Dalmacya / Pannonia sınırı arasındaki Emona kalesine kom?u bir kasaba olan, gunumuzdeyse kuzeydo?u ?talya 'da bulunan Stridon do?umlu. [1] [2] [3] Opus Magnum 'u Vulgata : Kitab-ı Mukaddes 'in Latince cevirisi. ?nciller uzerine yorumları bulunur. Yazdı?ı eserlerin listesi oldukca kabarıktır. [4]

Aralık 384'te ya?amını yitiren Papa Damasus I'in o?rencisi olan Hieronymus, ozellikle Roma gibi kozmopolit cevrelerde ya?ayan ust tabakadan insanlara hitap eden ahlak o?retileriyle biliniyordu. Bircok durumda ozellikle kadınların ya?amına e?ilmi?ti. Kendini ?sa 'ya adamı? olan kadınların nasıl ya?aması gerekti?i uzerine mulahazalar sunmu?tu. Odak noktasının kadınlar olmasının sebebi buyuk ihtimalle zengin senator ailelerine mensup tanınmı? sofu kadınlarla arasındaki himaye ili?kileridir. [5]

Roma Katolik Kilisesi , Do?u Ortodoks Kilisesi , Luteryan Kilisesi ve Anglikan Komunyonu tarafından " Aziz " ve " Kilise Babası " unvanlarını almı?tır. Hieronymus 1298 yılında Papa Bonifacius VIII tarafından Kilise Doktoru ilan edilmi?tir.

Ya?amı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Hieronymus, calı?ırken (1480), Domenico Ghirlandaio .

[6] Yakla?ık 347 yılında Stridon'da dunyaya geldi. [7] Kokenleri ?lirya 'dan gelmekteydi ve anadili ?lirya lehcesiydi . [8] [9] Retorik ve felsefe e?itimi almak uzere arkada?ı Bonosus ile birlikte Roma'ya gitti?i tarihlerde (yk. 360 - 368) henuz vaftiz olmamı?tı. (Mezkur Bonosus'un, Hieronymus tarafından " Adriyatik 'teki bir adada inzivaya cekildi?i" bilgisi verilen dostu olma ihtimali vardır.) Gramerci Aelius Donatus tarafından e?itildi. Hieronymus orada Latince ve en azından bir miktar Yunanca o?rendi. [10] Daha sonraları o?renciyken o?rendi?ini iddia edece?i Yunan edebiyatına ise buyuk ihtimalle hakim de?ildi. [11]

Roma'da o?renciyken di?er o?rencilerin bazı kacamaklarına ve e?cinsel davranı?larına dahil oldu. Bunları oylesine yapmı?tı fakat daha sonraları buyuk bir suclu psikolojisine girmi?ti. Vicdan azabını dindirmek adına pazar gunleri ?ehit mezarlarını ve havarilerin yer altı mezarlarını ziyaret edecek, bu deneyim ona cehennemin korkutuculu?unu anımsatacaktı:

Hieronymus cehennemdeki korkuyu tarif etmek icin Vergilius 'tan yaptı?ı bir alıntıyı kullanır: " Dort bir yana yayılıyor bu devasa korku; bir deh?et, sessizce nefes alan ruhumun ustunde ." [12] Hieronymus, Hristiyanlı?a dair konseptleri (mesela cehennem) ilkin klasik yazarları kullanarak betimledi. Cehennemi bu ?ekilde betimlemesi hem aldı?ı klasik e?itimi hem de bunlara dair uygulamalardan (orne?in Roma'daki o?lancılık ) hissetti?i derin utancı gosterir. Ba?langıcta Hristiyanlı?a kar?ı skeptik yakla?sa da sonunda dine donmu?tur. [13] Roma'da gecirdi?i uzun yıllardan sonra Bonosus ile birlikte Trier 'ye yerle?mek icin Galya 'ya gitti. Burada ilk teoloji e?itimini aldı?ı sanılır. Yine arkada?ı Tyrannius Rufinus icin Aziz Hilary'nin Zebur uzerine yorumlarını kaleme aldı?ı ve De Synodis adlı ilmi eserini yazdı?ı yer de burasıdır. Bunu, Hristiyanlık dinine mensup bircok arkada? edindi?i Aquileia'da dostu Rufinus ile birlikte kaldı?ı aylar ve hatta belki yıllar takip eder.

Bu isimlerden bazıları, 373 yılında Trakya 'dan ve Anadolu 'dan gecip Kuzey Suriye 'ye gitmek amacıyla cıktı?ı yolda ona e?lik ettiler. En uzun kaldı?ı yer olan Antakya 'da yolda?larından ikisi vefat etti, kendiyse birden fazla olmak uzere a?ır hastalı?a yakalandı. Bu hastalıkların birinde (yk. 373 - 374 kı?ında) gordu?u bir vizyonun etkisiyle sekuler calı?malarını bir kenara bırakıp kendini tamamen tanrıya adadı. Goruldu?u kadarıyla hatırı sayılır bir sure boyunca klasik e?itimden yuz cevirdi ve Laodikeialı Apollinaris 'in etkisinde Kitab-ı Mukaddes calı?malarına giri?ti.

Aziz Jerome, kırsalda kitap okurken, Giovanni Bellini

Gunahlarının kefaretini odeyebilece?i cileci bir ya?amın arzusuyla dolmu?tu. Bunun icin bir sureli?ine Antakya'nın guneydo?usunda, barındırdı?ı munzevilerin sayısından hareketle "Suriye Thebais 'ı" adını alan Khalkis Colune gitti. Bu sure zarfında calı?maya ve okumaya zaman buldu?u goruluyor. Burada bir muhtedinin ( ?htida etmi? , sc. Yahudilikten Hristiyanlı?a ) rehberli?inde ?branice o?renmeye ba?ladı; Antakya'daki Hristiyan ?srailo?ulları ile ileti?imde oldu?u goruluyor. Bu sıralarda kendisi icin bir Yahudi ?ncili kopyaladı. Bunun fragmanları, muellifin notları arasında muhafaza edilmi?tir ve bugun "Yahudilerin ?ncili" adıyla bilinen bu eser, Nazaraios'lar tarafından Matta ?ncilinin aslı olarak tanınır. [14] Hieronymus elindeki Yahudi ?ncilinin bazı kısımlarını Yunancaya cevirmi?tir. [15]

Antakya'ya dondu?u 378 veya 379 yılında, Psikopos Paulinus tarafından papaz ilan edildi. Acıkca gonulsuzdu ve bunu kabul icin icinde bulundu?u cileci ya?ama devam etme ?artı ko?mu?tu. Kısa bir sure sonra Konstantinopolis'e geldi. Amacı, Nenizili Gregorios 'tan Kitab-ı Mukaddes dersleri almaktı. Sonraki uc senesini (382  385) Roma'da, Papa I. Damasus 'un ve onde gelen Hristiyanların sekreterli?ini yaparak gecirmi? gorunuyor [16] . Esasında 382 yılında sinod (Kilise yonetimi) tarafından, Antakya'daki hizipcili?i sonlandırması icin ca?rılmı?tı. O sırada Antakya patrikli?i icin birbirine rakip adaylar vardı. Hieronymus adaylardan birine destek cıktı ve daha fazla destek toplamak icin Roma'ya dondu. Bu sırada da kendini papaya gosterdi ve papanın konseyinde onemli bir yer edindi.

Roma'da bircok gorevler aldı ve Yunanca el yazmalarından hareketle yazılmı? olan Latince ?ncili revize etmeye giri?ti. ?lahiler Kitabını kapsayan Mezmurlar Kitabı'yı guncelledi ve bunu yaparken Septuaginta 'dan faydalandı. O yıllarda yaptı?ının farkında olmasa da, bugun Vulgata dedi?imiz Latince ?ncil cevirisi yıllarını alacak ve muellifin en buyuk eseri olacaktı (a?a?ıda bkz: Eserler - Cevriler).

Antonio da Fabriano II, Hieronymus'u calı?ırken resmetmi?. Yazı gerecleri, rulolar ve el yazmaları, Hieronymus'un calı?ma azmine tanıklık ediyor. [17] (The Walters Sanat Muzesinden)

Roma'dayken cevresinde bircok soylu ve e?itimli kadın vardı. Bunlar arasında soylu patricii ailelere mensup olanlar, orne?in dul Lea, Marcella ve Paula, bunların kızları Blaesilla ve Eustochium gibi kadınlar da bulunuyordu. Bu kadınların, Roma'daki ?ehvet du?kunlu?unden uzakla?arak manastır ya?amına gittikce artan bir ?ekilde ilgi duymaları sonucunda ve Hieronymus'un Roma'daki sekuler ruhban sınıfına yoneltti?i acımasız ele?tiriler sonrasında Roma'daki ruhban sınıfı ve taraftarları arasında kendisine kar?ı bir du?manlık olu?maya ba?ladı. Hamisi Damasus vefat ettikten (10 Aralık 384) kısa bir sure sonra Roma ruhban sınıfı, Hieronymus hakkında "dul Paula ile uygunsuz bir ili?ki kurmak" suclamasıyla dava actı. Bunun sonucunda Roma'dan ayrılmak zorunda kaldı. Her ?eye ra?men, yazdıkları, kutsal bakire olma yeminini tutmak i?tiyakındaki kadınlar arasında buyuk kıymet gordu. Mektupları cokca okundu ve Hristiyan imparatorlu?un dort bir yanına yayıldı. Yazdıklarından anladı?ımız kadarıyla takipcileri yalnızca bu bakire kadınlar de?ildi. [5]

?laveten, Blaesilla'nin hedonist ya?am tarzına getirdi?i kınama ile onun cileci pratiklere uymasını sa?ladı. Gelgelelim bu durum onun sa?lı?ını etkiledi?i gibi zaten zayıf olan fiziksel durumunu daha da zayıfla?tırdı ve oyle ki Hieronymus'un talimatlarına uymaya ba?lamasının dorduncu ayında oldu. Boyle ya?am dolu bir kadının erken olumune yol acması, Blaesilla'nın yasını tutmaması icin Paula'ya ısrar etmesi ve Paula'nın acısının abartı oldu?u yonundeki soylenmeleri, onu kalpsiz biri gibi gosterdi ve Romalıların kendisine kar?ı olan goru?lerini iyice kutupla?tırarak, Hieronymus'u ofkenin hedefi haline getirdi. [18]

A?ustos 385'te Roma'dan ayrıldı ve Antakya'ya dondu. Karde?i Paulinianus ve birkac dostu da yanındaydı. Onlardan kısa bir sure sonra, kalan omurlerini Kutsal Topraklarda ya?amak isteyen Paula ve Eustochium da onu takip etti. 385 kı?ında Hieronymus onlar icin bir ruhani rehber olmu?tur. Antakya Psikoposu Paulinus'un katılımıyla, hacılar Kudus , Beytullahim ve Celile 'nin kutsal mekanlarını ziyaret ettikten sonra cileci ya?amın unlu simalarının yurdu olan Mısır'a gittiler.

?skenderiye ?lmihal okulunda, ilmihalci Kor Didymus'u dinledi. Onun peygamber Ho?ea hakkında soylediklerini ve Aziz Antonius hakkındaki anılarını duydu. Ardından bir sure Nitria'da ya?adı. 388 yazının sonlarına do?ru Filistin'e dondu. Geri kalan ya?amında, Beytullahim civarında, ?sa'nın do?du?u ma?arada, birkac dostunun refakatiyle ya?adı. Onlar ruhsal rehberlik yaptı.

Roma Katolik Kilisesi , Do?u Ortodoks Kilisesi , Luther Kilisesi ve Anglikan Komunyonu tarafından " Aziz " ve " Kilise Babası " unvanlarını almı?tır. Yortusu 30 Eylul'dedir.

Cevirileri ve yorumları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Niccolo Antonio Colantino eseri. Hieronymus'u bir aslanın patisinden diken cıkarırken resmetmi?.

Paula tarafından gecimli?i sa?lanınca ve kitaplarının sayısı artınca aralıksız bir edebi uretim faaliyetine giri?ti. Omrunun 34 yıllık bu donemine en onemli eserlerini sı?dırdı. Eski Ahit 'in ?braniceden cevrilmi? versiyonu, dini uzerine en sa?lam yorumları, Hristiyan yazarlar katalo?u ve Pelagiusculuk kar?ıtı diyalogları bu donemin urunleridir. Bu edebi tekamul rakipleri tarafından dahi takdir edilmi?tir. Madalyonun di?er yuzune baktı?ımızda ise yine en buyuk polemiklerinin bu doneme rastladı?ı goruluyor. Daha sonraları Psikopos Kuduslu Ioannes II'nin ve eski dostu Rufinus'un aforoz edildi?ini ilan eden Origenizm 'e kar?ı tezlerini de kapsayan bu polemikler onu, kilise babaları arasında sivriltti. Pelagiusculuk kar?ıtı soylemleri sonucunda bir grup ate?li partizan manastıra ait binaları bastı ve ate?e verdi, iceridekilere saldırıp bir diyakozu katlettiler. Hieronymus canını zor kurtararak civardaki bir kaleye sı?ındı (416).

Hieronymus'un 30 Eylul 420'de Beytullahim yakınlarında vefat etti?i kaydedilmi?tir. Olum tarihini Aziz Prosper Aquitanus , Chronicon 'unda verir. Gomuldu?u yer Beytullahim'dir. Soylenceye gore cesedi daha sonraları Roma'daki Santa Maria Maggiore bazilikasına ta?ınmı?tır. Bununla beraber batıdaki bazı di?er bolgeler de bazı mukaddes emanetlerin kendilerinde bulundu?unu one surerler. Nepi'deki bir katedral onun ba?ının kendilerinde bulundu?u iddiasındadır. Bir di?er soylenceye gore ise ba?ı El Escorial'dedir.

St Jerome , Michelangelo Merisi da Caravaggio eseri. (1607) Aziz Ioannes Katedralinde (Valletta, Malta) resmedilmi?.
Saint Jerome , guney Hollandalı mechul bir ressamın eseri. (1520) Hamburger Kunsthalle

Hieronymus, alim olmanın akıcı bir Yunancayı ?art ko?tu?u zamanlarda bu sıfata sahipti. Ceviri projesine ba?ladı?ında bir miktar ?branice biliyordu. Yine de Yahudilerin kutsal kitap yorumlarını daha sıkı kavrayabilmek icin Kudus'e ta?ındı. Zengin bir Romalı aristokrat olan Paula, Beytullahim'deki manastırda kalırken kendisini finanse etti ve Hieronymus cevirisini orada tamamladı. 382 yılında, Vetus Latina adıyla bilinen, Yeni Ahit'in Latince versiyonunu tashih ederek i?e ba?ladı. 390 yılı itibarıyla Yahudi Kitab-ı Mukaddes'ini orijinalinden cevirme i?ine geri dondu. Bu sırada ?skenderiye 'den gelen, Septuaginta kopyasının cevrilmi? kısımları da elindeydi. ?nancına gore ana akım Rabbinik Yahudilik Septuaginta'yı gecerli bir Yahudi kutsal metni olarak gormuyordu. Bunun sebebi de onu Helenistik sapkınlıklarla bezeli yanlı? bir ceviri olarak tahkik etmeleriydi. [19] Eserini 405 yılında tamamladı. Hieronymus'un Vulgata'sından evvel tum Latince Kitb-ı Mukaddes cevirileri ?branice metni de?il, Septuaginta'yı kaynak alıyordu. Hieronymus'un Septuaginta yerine ?branice metni kaynak alması, iclerinde Septuaginta'yı tanrısal ilhamla bezeli olarak goren Aziz Augustinus 'un da bulundu?u bircok di?er Hristiyanın tavsiyelerinin zıddı bir hareketti. Gelgelelim modern bilginler Hieronymus'un ?branice bilgisi uzerine ortaya bazı ?upheler dokmu?lerdir. Bircok modern alime gore Hieronymus'un kaynak aldı?ı metin ?branice Kitab-ı Mukaddes'ten ziyade Yunanca Hexapla 'ydı. [20]

Sonraki on be? yılda, olene kadar, Hieronymus kutsal kitap uzerine bircok yorum uretti. ?upheli ceviriler yerine nicin orijinal Yahudi metnini kullandı?ını acıklamaya calı?tı. Onun patroloji yorumları Yahudi gelene?iyle ortu?uyordu. Philon ve ?skenderiye Okulu 'nun yakla?ımlarını takip ederek kendini alegorik ve mistik alt metinlere kaptırmı?tı. Ca?da?larının aksine Yahudi Kitab-ı Mukaddes'i " apocrypha " ile protokanonik kitaplar arasındaki Hebraica Veritas 'ın farkını vurgulamı?tır. Vulgata'sının giri?inde Septuaginta'daki bazı bolumlerin orijinal ?branice metinde bulunmadı?ını gostererek onlara " gayrıme?ru " muamelesi yapar (i.e. apocrypha ); [21] Barukh icinse Yeremya 'ya Giri? 'te bu bolumun Yahudiler arasında ne okundu?unu ne de tutuldu?unu soyler ama onu acıkca gayrime?ru ( apocrypha ) olarak anmaz. [22] Samuel ve Krallar Kitabı ' nınonsozunde, [23] genel olarak " Mi?ferli Onsoz " olarak bilinen ?u bildiri bulunur:

Bu onsoz, bizim ?braniceden Latinceye cevirdi?imiz tum kitapların koruyucu mi?feri gorevini gorecektir. Boylece listemizde bulunmayan tum eserlerin gayrıme?ru yazılar arasında bulundu?undan emin olunabilsin. Buradan hareketle, genellikle Suleyman 'ın adıyla me?hur Bilgelik Kitabı , Sira o?lu ?sa'nın Kitabı ve Yudit ve Tobias Kitapları me?ru de?ildir. Makkabiler 'in birinci kitabını ?branice olarak, ikinci kitabını Yunanca olarak telakki ettim. Usluplarından da anla?ılabilir.

Hieronymus apocrypha hakkında ilkin ?upheci olsa da, sonraları bunları ?lahi Yazın olarak gordu?u soylenir. Orne?in Eustochium'a yazdı?ı bir mektupta Sira'dan soz eder 13:2., [24] ba?ka yerlerde yine Barukh'a, Sosana'nın Hiyakesi'ne ve Bilgelik Kitabı'na ilahi yazın muamelesi yaptı?ı gorulur. [25] [26] [27]

Jerome in The Desert , dans eden kızlarla ilgili anılarının i?kencesini cekmektedir, Francisco de Zurbaran . Roma .

Hieronymus'un yorumları (En. Commentary ) uc gruba ayrılabilir:

  • Yunan oncullerinden yaptı?ı ceviriler ve revizyonlar: Yeremya ve Hezekiel (muellifi Origenes , cevirisi yk. 380, Konstantinopolis ) Kitaplarındaki 14 adet vaaz ; ?skenderiyeli Origen'in, Suleyman'ın ?arkısı eserindeki 2 vaaz (cev. yk. 383, Roma); Luka ?ncilindeki 39 vaaz (cev. yk. 389, Beytullahim). Origen'in Ye?aya Kitabı 'nda bulunan 9 vaaz. Bunların bazıları ona ait de?ildir ama kitapta gecer. Burada, Filistin topo?rafyası hakkında onemli bilgiler veren, ilaveli ve bazı yerleri cıkarılmı? olan De Situ et Nominibus Locorum Hebraeorum adlı ceviri de atlanmamalı. (muellifi Eusebius , eserin orijinal adı Onomastikon ) Aynı periyotta (yk. 390), Philon tarafından yazılmı? ve Origenes tarafından geni?letilmi? olan eski bir eserin uzerine in?a edilmi? Liber Interpretationis Nominum Hebraicorum adlı eser de mevcuttur.
  • Eski Ahit uzerine ozgun yorumları: Beytullahim'e yerle?meden onceki periyotta ve takip eden be? yıldaki bir takım kucuk Eski Ahit calı?maları: De seraphim , De Voce Osanna , De Tribus Quaestionibus Veteris Legis (Genellikle 18., 20. ve 36. mektuplarda bulunur); Quaestiones Hebraicae in Genesim ; Commentarius in Ecclesiasten ; Tractatus Septem in Psalmos 10?16 (kayıp); Explanationes in Michaeam , Sophoniam , Nahum , Habacuc , Aggaeum. 395 yılından sonra daha uzun ama daha duzensiz tarzda yorum kitapları kompoze etti: Once Yunus ve Ovadyah uzerine (396), ardından Ye?aya uzerine (yk. 395 - 400), Zekeriya, Malakhi, Ho?ea, Yoel, Amos uzerine (406'dan sonra), Daniel Kitabı uzerine (yk. 407), Hezekiel uzerine (410 - 415 arası) ve Yeremya uzerine (415'ten sonra, bitmemi? eser).
  • Yeni Ahit yorum kitapları: Philemon , Pavlus'un Galatyalılara , Efeslilere ve Titus'a Mektupları (387 ? 388 yıllarında aceleyle kompoze edilmi?); Matta (398 yılında, iki haftada dikte edilmi?); Markos , Luka 'dan ve Ayetler Kitabından secilmi? pasajlar, Yuhanna ?nciline onsoz.

Tarihi yazıları ve menakıbnameler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ortaca?'da Hieronymus co?u kez tarihi kimli?inden uzak bicimde, kardinal olarak betimlenmi?tir.

Hieronymus tarihci olarak da tanınır. Bilinen en eski tarih eseri, yk. 380 yılında Konstantinopolis'te duzenlenmi? olan Chronicon yahut Temporum Liber adlı kroni?idir. Bu kronik, Eusebius'un kroni?inin ikinci bolumunu olu?turan kronolojik tabloların Latince cevirisidir. Ek olarak 325 - 379 arasını da icerir. Hieronymus'un bu cevirisi bircok alıntı veya sui generis hata barındırsa da, bu kronikler sonraki tarihcilerde annales yazma iste?i uyandırması bakımından onemli bir uretimdir. ( Prosper Aquitanus , Cassiodorus , Tunnunalı Victor , vs.)

En onemli tarih eserlerinden biri de hem ba?lı?ını hem duzenlemesini Suetonius 'tan odunc aldı?ı De Viris Illustribus adlı eserdir. Beytullahim'de, 392 yılında yazmılmı?tır. 135 Hristiyan yazar uzerine yazılmı? biyografik ve edebi notlardan mute?ekkildir. Silsile Aziz Petrus 'tan ba?lar, kendine kadar devam eder. ?lk 78 yazar icin kayna?ı Eusebius'tur ( Historia Ecclesiastica ). ?kinci bolumde Arnobius ve Lactantius ile ba?lar ve bu bolumde daha cok batılı yazarlardan aldı?ı bilgileri kullanır .

Menakıbname sayılabilecek eserleri dort adettir:

  • Vita Pauli Monachi: Antakya'daki ilk gecici ikameti sırasında (yk. 376) yazdı?ı, Mısır manastır gelene?inden turemi? olan efsanevi soylenceler.
  • Vitae Patrum (Vita Pauli Primi Eremitae): Thebais'lı Aziz Pavlus'un biyografisi.
  • Vita Malchi Monachi Captivi: Yk. 391 yılında yazılmı?, buyuk ihtimalle daha erken bir esere dayanan, ihtiyar cileci Suriyeli Malchus'un kendisine Khalkis Colunde anlattıklarından turetilmi? soylenceler.
  • Vita Hilarionis: Olasılıkla aynı tarihte yazılmı?tır. Di?er ikisine gore daha guvenilir tarihi veriler sunar. Eserin bir kısmı Epiphanius 'un biyografisine, bir kısmı sozlu gelene?e dayanır.

Martyrologium Hieronymianum adlı eser sahtedir. Batılı bir rahip tarafından 6. veya 7. yuzyılda kompoze edilmi?tir. Hieronymus'un Vita Malchi 'sinin giri? bolumundeki, azizlerden ve Havariler Ca?ından bu yana gelen ?ehitlerden bahsetme niyetini yazıya doktu?u ifadesi taklit edilmi?tir.

Mektupları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Saint Jerome, Matthias Stom

Hieronymus'un mektupları, konu ce?itlilikleri ve uslup kaliteleri bakımından, edebi mirasının onemli bir bolumunu olu?turur. ?lim konularına dair problemleri tartı?ırtı?ı, vicdan meselelerine e?ildi?i, derdi olanlara teselli verdi?i, dostlarına guzel sozler soyledi?i, ca?ının gunahlarını ve bozulmalarını lanetledi?i, ruhban sınıfı arasındaki cinsel sapkınlıkları ele?tirdi?i [28] mektuplarında yalnızca kendi zihninin de?il, ca?ının karakteristik ozelliklerinin de canlı bir portresini sunar. ?ahsi belgeleri ile kamuya acık yazdıkları arasında cok belirgin ayrımlar bulunmadı?ından, mektuplarında genel olarak yazdı?ı ki?ilerden ba?ka insanlarla ilgili mahrem mesajları ve tezleri de mevcuttur. [29]

Roma'da, zengin aileler arasında gecirdi?i zaman boyunca bekaret yemini etmi? kadınlardan ahlakla ve ya?am tarzıyla ilgili rehberlik talebi aldı. Bunun sonucunda ya?amının onemli bir kısmında bu kadınlara kacınmaları gereken ?eylerle ve ya?am tarzlarıyla ilgili konularda bilgiler verdi. [5] Mektupların co?u nasihat verici tondaydı. Ep. 14 , Ad Heliodorum De Laude Vitae Solitariae ; Ep. 22 , Ad Eustochium De Custodia Virginitatis ; Ep. 52 , Ad Nepotianum De Vita Clericorum et Monachorum, cileci bakı? acısıyla bezeli bir pastoral teolojinin ozeti (i.e. epitom) gibilerdir; Ep. 53 , Ad Paulinum De Studio Scripturarum ; Ep. 57 , aynı ki?iye (Paula), De Institutione Monachi ; Ep. 70 , Ad Magnum De Scriptoribus Ecclesiasticis ; ve Ep. 107 , Ad Laetam De Institutione Filiae.

Teolojik yazıları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Francesco St Jerome - Jacopo Palma il Giovane

Hieronymus'un dogma alanındaki tum uretimlerinin do?asında uc a?a?ı be? yukarı ?iddetli bir polemik unsuru vardır ve bu polemikler genelde Ortodoks inancına mensup ele?tiricilere yonlendirilir. Kor Didymus'un Kutsal Ruh uzerine yazdı?ı ilmi eserin Latince cevirisi dahi (b?. 384, Roma; bt. Beytullahim) Aryanistlere ve Pneumatomakhoi'lara kar?ı apolojik bir temayul gosterir. Rufinus tarafından yapılan hatalı cevirinin yerini alması amacıyla yaptı?ı ceviride de [Origenes'in De Principiis (yk. 399) adlı eserinin cevirisi] bu durum mevcuttur. Ya?amının her donemi katı tartı?macı yazılarla doludur. Antakya ve Konstantinopolis'teki gecici ikametleri sırasında Aryanist ceki?meyle ve ozellikle Antakyalı Meletius ve Lucifer Calaritanus etrafında ?ekillenen hizipcilikle me?gul oldu. Papa Damasus'a yazdı?ı iki mektupta (Ep. 15 ve 16) Antakya'daki her iki partinin de (Meletius'cular ve Paulinus'cular) davranı?larından ?ikayet eder, iki hizbin de kendisini ousia ve hypostasis kavramlarının Teslis'e nasıl tatbik edilece?ine dair aralarında suregelen munaka?anın icine cekmeye calı?tı?ını bildirir. Yine bu sıralarda yahut biraz sonra (379) Liber Contra Luciferianos adlı kitabını yazdı. Bu eserde diyalog formunu kullanarak Lucifer Calaritanus taraftarlarının o?retilerini ele?tirdi.

Roma'da (yk. 383) Helvidius 'un o?retilerine ate?li bir cevap, Meryem 'in ebedi bakireli?i doktrini ve bekarlı?ın evli olmaya ustunlu?u uzerine de savunma niteli?inde bir eser yazdı. 392 yılında, Iovinianus ile kar?ı kar?ıya geldi. Adversus Jovinianum adlı eserini yazdı. Bir kez daha, 406 yılında Katolik Kilisesi'nin takva anlayı?ını ve kendi cileci ahlakını Galyalı presbyteros Vigilantius 'a kar?ı mudafaa etti. Vigilantius ?ehitler kultune ve kutsal emanetlere , fakirlik andına ve rahiplerin bakir kalmasına muhalifti. Bu sıralarda Kuduslu Ioannes II ve Rufinus'un, Origenes'in ortodokslu?u ile ilgili tartı?ması ba? gosterdi. Hieronymus'un en ate?li ve kapsamlı eserleri de bu doneme aittir: Contra Joannem Hierosolymitanum (398 veya 399); Apologiae Contra Rufinum (402); Liber Tertius Seuten Ultima Responsio Adversus Scrpita Rufini ; ve son olarak Dialogus Contra Pelagianos (415).

Hristiyanlı?ın ilerleyen donemlerindeki tepkiler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

The Virgin and Child with Saints Jerome and Nicholas of Tolentino , Lorenzo Lotto

Hieronymus, Antik Latin Hristiyanlı?ı devrindeki en verimli yazarlardan biridir (Aziz Augustinus'tan sonra). Roma Katolik Kilisesince cevirmenlerin, kutuphanecilerin ve ansiklopedistlerin koruyucu azizi olarak tanınır. [33]

Muhtedi bir (yani Yahudilikten) ?brani ile calı?arak ?branice o?renmi? ve o donem icin alı?ılmadık bir ?ekilde Eski Ahit cevirisinde Septuaginta'yı de?il Tanakh'ı temel almı?tır. Geleneksel goru?e gore kendisi bu bilgiyi Vulgata adını alan cevirisini yapmak icin kullanmı? ve yava? yava? da olsa en sonunda bu ceviri Katolik Kilisesi tarafından kabul edilmi?tir. [34] Hristiyanlık icindeki ?branice calı?malarının ortaya cıkmasında rol oynamı?tır.

Cileci ideale, soyut spekulasyonlardan daha cok ilgi gostermi?tir. Martin Luther 'in kendisini oldukca ciddi bicimde ele?tirmesinin sebebi de bu katı cilecili?idir. Esasen Protestan okurlar kendisinin yazılarını otorite olarak almazlar.

Mezkur ele?tirilere ra?men Hieronymus'un batılı Kilise Babaları arasında onemli bir yeri vardır. Bu yeri, hicbir ?ey icin de?ilse, Vulgata'nın sonraki surecte skolastik ve teolojik geli?ime verdi?i katkıdan dolayı elde etmi?tir. [35]

Hieronymus Heykeli ? Beytullahim, Filistin Egemenlik Bolgesi, Batı ?eria
St. Jerome, 16. yy.,isimsiz artist

Sanatta yeri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Hieronymus calı?ırken, Pieter Coecke van Aelst , [36] The Walters Art Museum .

Sanatta genellikle Kilise'nin dort Latin o?retmeninden biri olarak Augustinus, Ambrosius ve Papa I. Gregorius ile beraber; ve yine Roma ruhbanlarının onemli isimlerinden biri olarak, sıklıkla anakronik bicimde bir kardinal kılı?ında resmedilir. E?ya olarak bir hac , kafatası ve ?ncil'le birlikte yarı ortunmu? bir ankorit olarak cizildi?inde dahi, bir kural nevinden, kardinalli?ini belli edecek bir kırmızı ?apka yahut ba?ka bir gosterge mutlaka resmin bir yerinde bulunur. Hieronymus'un ya?adı?ı donemde kardinallik diye bir mevki bulunmuyordu. Bununla beraber, Ronesans ve Barok donemlerinden itibaren, papanın yanında sekreter olarak bir kardinalin bulunması yaygın bir uygulama halini aldı ve Hieronymus'un Damasus'un yanındaki konumu du?unuldu?unde bu tarz bir tasvir de anla?ılır olmaktaydı.

Menkıbelerde gecen bir inanı?a gore Hieronymus vah?i do?adaki bir aslanı, patisini tedavi ederek evcille?tirmi?tir. Bu inanı?tan hareketle bazen bir aslanla beraber cizildi?i de olur. Bu menkıbenin kayna?ı buyuk ihtimalle 2. yy'a tarihlenen bir Roma hikayesidir veya Aziz Gerasimus 'un kahramanlıklarının Aziz Hieronymus ile (Lat. Hieronymus veya Geronimus ) karı?tırılmasıdır. [37] [38] [39] Hieronymus menkıbeleri onun uzun yıllar Suriye collerinde kaldı?ından bahseder ve artistler bundan hareketle onu genellikle "vah?i do?ada" cizerler. Bu "vah?i do?a" ise batılı ressamların elinde "odun" yahut "orman" ?eklini alabilmektedir. [40]

Bazense bilgeli?in ve ilmin sembolu olan bayku? ile birlikte cizildi?i olur. [41] Yazı malzemeleri ve Kıyamet Suru da Hieronymus ikonografileri arasındadır. [41]

Ce?itli [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Apacilerin dini ve askeri liderlerinden Geronimo, eskiden yalnızca "Goyahkla" (Esneyen) adıyla bilinirdi. "Daha sonraları Geronimo (Hieronymus'un ?spanyolcası) diye anılmaya ba?ladı. Sebebiyse cıldırmı? bir ?ekilde Aziz Hieronymus'u yardıma ca?ıran Meksikalı askerlerle sava?ma ?ekliydi. Bu ismi severek kabullendi." [42] Hieronymus, Mutercim Tercumanlar Onur Listesi'ne [Translator Interpreter Hall of Fame (TIHOF)] adı yazılan ilk isimdir. [43]

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ Scheck, Thomas P. Commentary on Matthew (The Fathers of the Church, Volume 117) 5 ?ubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .. p. 5.  
  2. ^ Maisie Ward, Saint Jerome , Sheed & Ward, London 1950, p. 7 "It may be taken as certain that Jerome was an Italian, coming from that wedge of Italy which seems on the old maps to be driven between Dalmatia and Pannonia."
  3. ^ Tom Streeter, The Church and Western Culture: An Introduction to Church History , AuthorHouse 2006, p. 102 "Jerome was born around 340 AD at Stridon, a town in northeast Italy at the head of the Adriatic Ocean."
  4. ^ Schaff, Philip, ed. (1893).
  5. ^ a b c Megan Hale Williams, The Monk and the Book: Jerome and the Making of Christian Scholarship, (Chicago: The University of Chicago Press, 2006)
  6. ^ Hıristiyanlık Tarihi . Bruce A. Demarest . Yeni Ya?am Yayınları. 2004. s. 198; 202. ISBN   975 8318 86 1 .  
  7. ^ Williams, Megan Hale (2006), The Monk and the Book: Jerome and the making of Christian Scholarship , Chicago  
  8. ^ Pevarello, Daniele (2013).
  9. ^ Wilkes 1995 , p.   266 : "Alongside Latin the native Illyrian survived in the country areas, and St Jerome claimed to speak his 'sermo gentilis' (Commentary on Isaiah 7.19)."
  10. ^ Walsh, Michael, ed. (1992), Butler's Lives of the Saints , New York: HarperCollins, p. 307  
  11. ^ Kelly, JND (1975), Jerome: His Life, Writings, and Controversies , New York: Harper & Row, pp. 13?14  
  12. ^ P. Vergilius Maro, Aeneid Theodore C. Williams, Ed. Perseus Project 11 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . (retrieved 23 Aug 2013)
  13. ^ Payne, Robert (1951), The Fathers of the Western Church , New York: Viking, p. 91  
  14. ^ Rebenich, Stefan (2002), Jerome , p. 211, Further, he began to study Hebrew: 'I betook myself to a brother who before his conversion had been a Hebrew and'.
  15. ^ Pritz, Ray (1988), Nazarene Jewish Christianity: from the end of the New Testament , p. 50, In his accounts of his desert sojourn, Jerome never mentions leaving Chalcis, and there is no pressing reason to think.
  16. ^ Hıristiyanlık Tarihi . Bruce A. Demarest . Yeni Ya?am Yayınları. 2004. s. 198. ISBN   975 8318 86 1 .  
  17. ^ "Saint Jerome in His Study" 16 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ..
  18. ^ Joyce Salisbury, Encyclopedia of women in the ancient world , Blaesilla
  19. ^ "(...) die griechische Bibelubersetzung, die einem innerjudischen Bedurfnis entsprang (...) [von den] Rabbinen zuerst geruhmt (.
  20. ^ Pierre Nautin, article Hieronymus , in: Theologische Realenzyklopadie, Vol. 15, Walter de Gruyter, Berlin ? New York 1986, p. 304-315, here p. 309-310.
  21. ^ "The Bible" 13 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ..  
  22. ^ Kevin P. Edgecomb, Jerome’s Prologue to Jeremiah 31 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .  
  23. ^ "Jerome's Preface to Samuel and Kings" 2 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ..  
  24. ^ Barber, Michael (2006-03-06).
  25. ^ Jerome, To Paulinus, Epistle 58 (A.D. 395), in NPNF2, VI:119.: "Do not, my dearest brother, estimate my worth by the number of my years.
  26. ^ Jerome, To Oceanus, Epistle 77:4 (A.D. 399), in NPNF2, VI:159.:"I would cite the words of the psalmist: 'the sacrifices of God are a broken spirit,’ [Ps 51:17] and those of Ezekiel 'I prefer the repentance of a sinner rather than his death,’ [Ez 18:23] and those of Baruch, 'Arise, arise, O Jerusalem,’ [Baruch 5:5] and many other proclamations made by the trumpets of the Prophets."
  27. ^ Jerome, Letter 51, 6, 7, NPNF2, VI:87-8: "For in the book of Wisdom, which is inscribed with his name, Solomon says: "God created man to be immortal, and made him to be an image of his own eternity. "
  28. ^ "regulae sancti pachomii 84 rule 104.
  29. ^ W. H. Fremantle, "Prolegomena to Jerome", V.
  30. ^ Bechard, Dean Philip (1 January 2000).
  31. ^ Sainte Bible expliquee et commentee, contenant le texte de la Vulgate 5 ?ubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ..
  32. ^ Hieronymus (1910).
  33. ^ "St. Jerome: Patron Saint of Librarians | Luther College Library and Information Services" 4 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ..
  34. ^ Stefan Rebenich, Jerome (New York: Routlage, 2002), pp. 52?59
  35. ^ "Jerome, St." Pages 872-873 in The Oxford Dictionary of the Christian Church .
  36. ^ "Saint Jerome in His Study" 18 Eylul 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ..
  37. ^ Hope Werness, Continuum encyclopaedia of animal symbolism in art , 2006
  38. ^ "Eugene Rice has suggested that in all probability the story of Gerasimus's lion became attached to the figure of Jerome some time during the seventh century, after the military invasions of the Arabs had forced many Greek monks who were living in the deserts of the Middle East to seek refuge in Rome.
  39. ^ "a figment" found in the thirteenth-century Golden Legend by Jacobus de Voragine Williams, Megan Hale.
  40. ^ "Saint Jerome in Catholic Saint info" 29 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ..
  41. ^ a b The Collection: St. Jerome 22 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., gallery of the religious art collection of New Mexico State University, with explanations.
  42. ^ "GERONIMO (ca. 1829?1909)" 29 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ..
  43. ^ "Patron Saint of Translators" 19 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi .. ititranslates.com .

Bibliografya [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  • J.N.D. Kelly, "Jerome: His Life, Writings, and Controversies" (Peabody, MA 1998)
  • S. Rebenich, "Jerome" (London and New York, 2002)
  • "Biblia Sacra Vulgata", Stuttgart, 1994. ISBN 3-438-05303-9
  • Schaff-Herzog Encyclopedia of Religion.

Konuyla ilgili yayınlar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  • Saint Jerome, Three biographies: Malchus, St. Hilarion and Paulus the First Hermit Authored by Saint Jerome , London, 2012. limovia.net. ISBN 978-1-78336-016-1

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Latince metinler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Faksimiller [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

" https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hieronymus&oldid=32831172 " sayfasından alınmı?tır