Haman
,
Kur'an
'da
Musa
,
Firavun
ve
K?run
ile birlikte anılan bir ?ahıs veya figurdur.
[1]
Kur'an anlatısında Musa kendisine bildirilen
ayetlerle
birlikte Firavun, Haman ve K?run'a gider ancak onlar Musa'yı sihirbazlıkla ve yalancılıkla suclarlar.
[1]
[2]
Musa'nın davetini kabul etmeyen Firavun: "
Sizin icin benden ba?ka bir tanrı tanımıyorum
" der
[3]
ve Haman'dan, Musa'nın tanrısına ula?mak icin kendisine bir kule yapmasını ister.
[1]
En sonunda Firavun, Haman ve K?run gunahlarından oturu cezalandırılır.
[1]
Kasas
(28:5-8):
[4]
[5]
[6]
[7]
Yeryuzunde gucsuzle?tirilip ezilenlere lutfederek diledik ki onları onderler ve varisler yapalım. Ve onları yeryuzune yerle?tirelim, Firavun, Haman ve ordularına, korktukları ?eyi gosterelim. Musa'nın annesine: "Onu emzir, ancak ne zaman onun can guvenli?inden endi?elenirsen onu ırma?a at. Korkma, uzulme. Biz onu sana dondurecek ve onu elcilerden biri yapaca?ız" diye vahyettik. Nihayet Firavun'un ailesi, kendileri icin bir du?man ve uzuntu kayna?ı olacak o bebe?i aldı. Firavun, Haman ve orduları suclulardılar.
Kasas
(28:38):
[3]
Firavun, "Ey ileri gelenler! Sizin icin benden daha iyi bir tanrı bilmiyorum. Haman, benim icin
balcı?ın uzerinde ate? yakarak tu?la hazırla
ve Musa'nın tanrısına ula?abilmem icin bir kule yap. Fakat onun yalancı oldu?una inanıyorum" dedi.
Ankebut
(29:39):
[8]
K?run, Firavun ve Haman'ı da (helak ettik). Andolsun ki Musa, onlara apacık delillerle gitmi?ti; ancak onlar yeryuzunde buyukluk tasladılar. Halbuki (azabımızı a?ıp) gecebilecek de?illerdi.
Mu'min
(40:24):
[2]
Firavun'a, Haman'a ve K?run'a... "Bu sihirbazın ve yalancının biridir" dediler.
Mu'min
(36):
[9]
Firavun dedi ki: "Haman, benim icin
bir kule dik
de yollara eri?eyim."
Eski Ahit
'te Haman, Firavun'un de?il,
Pers
kralı
Aha?vero?
'un veziri olarak gecmektedir.
[10]
?slami yorumlar Haman'ı co?rafi-arkeolojik tutarsızlıklar Tevrat anlatılarından ba?ımsız,
Mısır
ve
Firavunlar
ile ba?lantılı bir ki?i veya figur olarak gorme e?ilimindedir.
[1]
[11]
[12]
Arkeolojik olarak
Babilde bir kule
’den soz edilebilir olmasına ra?men, Mısır arkeolojisinde kayda de?er boyle bir yapıdan bahsedilmez. Yerel ?artlar gere?i in?aatlarında
Babilliler
kerpic, Eski Mısır ise ta? i?cili?i kullanır.
?slami kaynaklarda Haman icin olasılıklar ?oyle sıralanır;
- Kur'an
'da "
Firavun
" kelimesinin bir unvan olarak kullanıldı?ı savı
[1]
[11]
na benzer "Haman"'ın da bir ?ahıs de?il, Amon rahiplerine verilen bir unvan oldu?u ileri surulur.
[1]
Amon
,
Mısır
'ın en onemli
ilahlarından
biriydi ve adı (bu goru?u ?slami kaynaklar tartı?malı bulur
[13]
) halen Yahudi, Hristiyan ve Musluman halklar arasında duaların pe?inden soylenen
Amin
, amen, yamin
[14]
gibi ifadelerin icerisinde yuksek sesle soylenir.
[15]
[16]
[17]
[18]
Bu ilahın adı zaman zaman "
Haman"
?eklinde de telaffuz edilmi? ve onu temsil eden rahip de aynı adla anılmı?tır.
[1]
- Bir kitabede
Amon
'dan en onemli mali memur ve hazinedar olarak bahsedilmektedir.
[1]
[19]
Amon, butun orduların kumandasından ve tanrılara adanan binaların yapımından da sorumlu idi.
[1]
[11]
[19]
Amon'un ba?rahibinin mabetlerin in?asından sorumlu olması ile
Kur'an
'da, Firavun'un Haman'dan bir kule in?a etmesini istemesi arasında tarihi bir ilgi bulunmaktadır.
[1]
Esasen bugun Kur’an’daki yazılı? ?ekliyle Haman isminin
Eski Mısır
’da bir ki?i adının tam bir harf cevirisi oldu?u anla?ılmı? olup sozkonusu adın hiyeroglif imlası bilinmektedir. Bu ki?inin “ta? ocakları i?cilerinin ?efi” olup in?aat i?lerinden sorumlu en yetkili ?ahsın bu ?ekilde adlandırıldı?ı tespit edilmi?tir.
[20]
?u halde Kur’an’da yer alan Haman bir ?ahıs adı veya in?aat i?lerinden sorumlu en ust duzeydeki yetkiliyi ifade eder. Mısır tarihinde de bu gorevin Amon ba?rahibine ait oldu?u belirtilmektedir.
[1]
- Haman'ın kimli?i icin Musa zamanında ya?ayan Firavun'un veziri, sarayındaki onemli bir ?ahsiyet veya
Amon kultunun ba?rahibi
gibi olasılıklardan birisi olabilece?i du?unulur.
[1]
Yeni Krallıktaki ?nsanlar sozlu?unde Haman'dan "ta? ocaklarının ba?ı" olarak bahsedildi?i iddia edildi.
- ^
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
m
"HAMAN - TDV ?slam Ansiklopedisi"
.
islamansiklopedisi.org.tr
(?ngilizce). 20 Nisan 2020 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 26 Kasım 2020
.
- ^
a
b
"Mu'min Suresi 24. Ayet"
.
www.kuranmeali.com
. 28 Kasım 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 26 Kasım 2020
.
- ^
a
b
"Kasas Suresi 38. Ayet"
.
www.kuranmeali.com
. 28 Kasım 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 26 Kasım 2020
.
- ^
"Kasas Suresi 5. ayet"
.
www.kuranmeali.com
. 28 Kasım 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 26 Kasım 2020
.
- ^
"Kasas Suresi 6. ayet"
.
www.kuranmeali.com
. 28 Kasım 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 26 Kasım 2020
.
- ^
"Kasas Suresi 7. ayet"
.
www.kuranmeali.com
. 28 Kasım 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 26 Kasım 2020
.
- ^
"Kasas Suresi 8. ayet"
.
www.kuranmeali.com
. 28 Kasım 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 26 Kasım 2020
.
- ^
"Ankebut Suresi 39. ayet"
.
www.kuranmeali.com
. 28 Kasım 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 26 Kasım 2020
.
- ^
"Mu'min Suresi 36. ayet"
.
www.kuranmeali.com
. 28 Kasım 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 26 Kasım 2020
.
- ^
"?ncil: Ester 9"
.
incil.info
. 25 Temmuz 2008 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 26 Kasım 2020
.
- ^
a
b
c
vuralk (20 Aralık 2016).
"49-KASAS SURES?"
.
Hakkı Yılmaz
. 13 Mayıs 2020 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 26 Kasım 2020
.
- ^
"Kur'an'da adı gecen Haman ile Tevrat'taki Haman aynı ki?iler mi? ? Fetva"
. 27 Mart 2012 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 26 Kasım 2020
.
- ^
https://islamansiklopedisi.org.tr/amin
11 Temmuz 2019 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
. TDV ?slam Ansiklopedisi.
- ^
?branice'de Amen 'alef (?)' ile ba?larken eski Mısır dilinde Amon 'yodh' harfi ile ba?lar (Yamen ?eklinde).Erman, Adolf &Grapow, Hermann: Worterbuch der Aegyptischen Sprache., Im Auftrage der Deutschen Akademien, Berlin: Akademie Verlag (1971), s. 85.
- ^
COLLATION OF THEOSOPHICAL GLOSSARIES
15 Mart 2008 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.
- ^
The Origin of the Word Amen, Ed. by Issa & Faraji, Amen Ra Theological Seminary Press.
- ^
Assembly of Yahweh, Cascade (an Assembly of True Israel, of the Diaspora) Words and Definitions critical to the correct understanding of the Scriptures and Christianity.
26 ?ubat 2008 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.
- ^
"
Amon (Egyptian god)
."
Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online.
Encyclopædia Britannica Inc.
18 Mart 2012
- ^
a
b
"Amun"
.
Ancient History Encyclopedia
. 4 A?ustos 2016 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 26 Kasım 2020
.
- ^
Bucaille, s. 229-231.