Haldun Dormen
|
---|
![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/HALDUN_DORMEN.jpg/220px-HALDUN_DORMEN.jpg) Haldun Dormen, 2009
|
Do?um
| Ahmet Haldun
[1]
5 Nisan 1928
(
96 ya?ında)
Mersin
,
Turkiye
|
---|
Meslek
| Oyuncu, yonetmen
|
---|
Etkin yıllar
| 1940-gunumuz
|
---|
Evlilik
| |
---|
Cocuk(lar)
| 1
|
---|
Akraba(lar)
| Ay?e Arman
(gelini)
|
---|
|
Ahmet Haldun Dormen
[1]
(d. 5 Nisan 1928,
[2]
[3]
Mersin
), Turk
tiyatro
oyuncusu ve yonetmeni, oyun yazarı, cevirmen.
Gulduru
ve
vodvil
turunde uzmanla?mı? bir tiyatro yonetmenidir. 1955 yılında Dormen Tiyatrosu'nu kurdu. 1961 yılında Turkiye'de sahnelenen ilk batılı muzikal olan
Sokak Kızı ?rma
'yı yonetti. 1980'li yıllarda
Egemen Bostancı
'nın yapımcılı?ını ustlendi?i
Hisseli Harikalar Kumpanyası
,
?en Sazın Bulbulleri
gibi muzikalleri sahneye koydu. 1985 yılında
?stanbul ?ehir Tiyatroları
’nda sahneye koydu?u
Lukus Hayat
,
30 yıl boyunca aralıksız ve genellikle kapalı gi?e olarak devam etti.
Babası,
Kıbrıslı
bir i? insanı olan Sait Omer Bey, annesi
?stanbullu
bir pa?a kızı olan Nimet Ru?tu Hanım'dır.
[4]
Ailenin soyadı
Onder
iken, babası iddialı buldu?u bu soyisim yerine anlamı olmayan
Dorme
n soyadını tercih etti, boylece soyadları Dormen oldu.
[5]
Bir ya?ına basmadan, ailesi ?stanbul,
?i?li
'ye yerle?ti. 20 ya?ına kadar
Ataturk Evi
'nin kar?ısındaki Omer Bey Apartmanı'nda ya?adı.
[6]
Sekiz ya?ında gecirdi?i bir kaza sonucu sol aya?ı sakatlandı.
[7]
Sahneye ilk defa
Galatasaray Lisesi
’nde ortaokul o?rencisi iken
Demirbank
adlı oyununda
yirmibe? kuru?
roluyle cıktı.
[4]
Lise o?renimini
Robert Kolej
’de tamamladı.
[8]
Tiyatro e?itimini
ABD
'de
Yale Universitesi
’nde aldı.
[8]
Yuksek lisans derecesiyle mezun oldu. ?ki yıl sureyle Amerika Birle?ik Devletleri'nde ce?itli tiyatrolarda oyunculuk ve yonetmenlik yaptı.
Hollywood
'da Pasadena Playhouse'da 4 oyunda oynadı. ?stanbul'a dondu?unde once
Muhsin Ertu?rul
yonetimindeki
Kucuk Sahne
'ye girdi ve
Cinayet Var
ba?lıklı oyundaki dedektif roluyle ilk kez Turk seyirci kar?ısına cıktı.
[9]
O sıralarda
Beyo?lu
Parmakkapı Sokak'ta genc amatorlerle birlikte 60 ki?ilik bir cep tiyatrosu kurdu.
22 A?ustos 1955 gecesi Sureyya Sineması'nda
Dormen Tiyatrosu
'nun ilk oyununu sergiledi. 1957 Eylul'de
Kucuk Sahne
'nin kendisine teklif edilmesiyle oyunlarını sergilemeye orada devam etti. 1957'de
Papaz Kactı
komedisi ile Dormen Tiyatrosu'nu kurdu.
[9]
Erol Gunaydın
,
Altan Erbulak
,
Metin Serezli
,
Nisa Serezli
,
Erol Keskin
,
?zzet Gunay
,
Yılmaz Koksal
,
Ayfer Feray
gibi onlarca sanatcı yeti?tirdi. Topluluk en parlak donemini 1957-1972 yılları arasında ya?adı. 1961'de Turkiye'deki batılı tarzda ilk muzikal olan
Sokak Kızı Irma
'yı
sahneledi.
[10]
Gulriz Sururi
, buradaki
Sokak kızı ?rma
roluyle Turkiye'ye adını duyurdu. Dormen Tiyatrosu 1962'de Beyo?lu'ndaki tarihi
Ses Tiyatrosu
'na gecti, 10 yıl sureyle faaliyetini orada surdurdu.
[11]
Oynadı?ı oyunlar arasında ba?lıcaları;
Bit Yeni?i
,
?ahane Zu?urtler
, Erol Gunaydın ile
Cemal Re?it Rey
'in yazdı?ı
Yaygara 70'
tir.
Bozuk Duzen
ve
Guzel Bir Gun ?cin
ba?lıklı iki sinema filmi yonetti. Bu filmlerde Dormen kadrosunun yanı sıra
Belgin Doruk
,
Ekrem Bora
,
Nurhan Nur
,
Mu?fik Kenter
,
Nedret Guvenc
gibi isimler de yer aldı. Bu iki film 1966 ve 1967 yıllarında
Antalya Altın Portakal Film Festivali
'nde yedi odul kazandı. Ama gi?ede bekleneni vermedi.
[7]
1987'de
Mujdat Gezen
'in yapımcılı?ını yapıp ba?rolunde oynadı?ı
Felekten Bir Gun
adlı video filmini de yonetti.
[12]
Dormen, 1959'da halkla ili?kiler alanında dunyaca tanınan bir isim olan
Betul Mardin
ile evlendi. Sekiz yıl suren bu evlili?inden Omer adlı bir o?lu dunyaya gelmi?tir.
[7]
1972'de borcları nedeniyle tiyatrosunu kapatmak zorunda kalıp televizyona, yazarlı?a ve hocalı?a yoneldi.
?stanbul Universitesi Devlet Konservatuvarı
Muzikal Bolumunde sahne dersleri verdi.
[13]
Aralarında
Unutulanlar
,
Anılarla Soyle?i
,
Kamera Arkası
,
Pop Star
gibi programların oldu?u onlarca programla televizyonda devamlı yer aldı. Aynı yıllarda
Milliyet
gazetesinde
Ce?itlemeler
ba?lıklı ko?esiyle ko?e yazarlı?ına ba?ladı. Milliyet gazetesindeki yazılarını sekiz yıl surdurdu.
[10]
1981'de
Egemen Bostancı
ile tanı?tı.
Hisseli Harikalar Kumpanyası
,
?en Sazın Bulbulleri
gibi muzikalleri yazıp yonetti. 1984'te Egemen Bostancı'nın ısrarıyla
Ferikoy
'deki 637 koltuklu ?dil Sineması'nı devralarak
Komedi Tiyatrosu
adıyla yeniden tiyatro kurdu. 17 yıl surecek olan bu tiyatronun adı
Komedi Tiyatrosu
olsa da hep
Dormen Tiyatrosu
olarak anıldı.
[14]
2002 yılında ekonomik nedenlerle tiyatrosunu kapatmı? fakat ce?itli tiyatrolarda oyunculu?una ve yonetmenli?ine devam etmi?tir.
[9]
Tiyatrosunu yeniden kurdu?u 1981 yılında
TRT
adına
Haftanın Sohbeti
ba?lıklı bir televizyon programı yapmaya ba?ladı.
1933 yılında sahnelendi?inde buyuk ilgi gormu?
Lukus Hayat
muzikalini 1985'te
?stanbul ?ehir Tiyatroları
'nda
Gencay Gurun
'un yapımcılı?ında yeniden sahneye koydu. Oyun cok buyuk ilgi gordu ve 28 yıl aralıksız sahnelendi. Dormen, Lukus Hayat'ı daha sonra ?zmir ve Mersin operalarında
[15]
ve Eski?ehir ?ehir Tiyatroları'nda
[16]
sahneledi.
1997'de
Yapı Kredi Bankası
adına
Afife Tiyatro Odulleri
'ni ba?lattı ve fikir babası oldu?u bu organizasyonun sanat danı?manlı?ını ustlendi. Odullerin ilk on yılında tum acılı? konu?malarını yaptı. Odullerin yirminci yılında Afife Odulleri arasında onun ismiyle anılan "Haldun Dormen Ozel Odulu" eklendi.
[17]
ABD'de yayımlanan
Nanny
adlı komedi dizisinin Turkiye versiyonu olan ve 2001 yılında yayımlanmaya ba?layan
Dadı
dizisindeki
U?ak Pertev
rolu ile geni? kitlelerce tanındı.
[18]
Dormen, dordu otobiyografik olan
Surc-u Lisan Ettikse
,
Antrakt
,
?kinci Perde
,
Nerede Kalmı?tık
ba?lıklarıyla be? kitap ve on iki oyun yazdı. Cumhuriyetin kurulu? yıllarında kadın sahne sanatcılarının ya?adıklarına ı?ık tutan
Kantocu
ba?lıklı eseri ?stanbul, Eski?ehir, Ankara'da sahnelendi.
[19]
Ya?amı boyunca iki yuz ellinin ustunde odul kazanan sanatcı,
?stanbul Universitesi Devlet Konservatuvarı
'nda ders verdi.
Hacettepe Universitesi
tarafından fahri doktora unvanı ile odullendirildi.
2009 yılında, Kedi Sahne Sanatları'nın sahneledi?i
Moliere
'in
Kibarlık Budalası
adlı oyununda
Mosyo Jordain
rolu ile sekiz yıl aradan sonar yeniden oyunculu?a dondu. Oyun, on yılda 600 kez sahnelendi.
[20]
Halen ?zmir'deki
Sahne Tozu Tiyatrosu
'nun sanat danı?manlı?ını yurutmekte olan Dormen onun adına yapılan salonda ce?itli oyunlar sahneye koymu?tur (Sahne Tozu Tiyatrosu Haldun Dormen Sahnesi -?zmir)
[21]
Aynı kurulu?un kurdu?u Sahne Tozu Tiyatrosu Ni?anta?ı Akademisi'nde muzikal dersi vermi?tir..
[22]
2019 yılında ?stanbul Ate?ehir'de acılan ve bunyesinde bir muzikal tiyatro atolyesi de bulunduran
Dormen Akademi
adlı kurulu?un onursal ba?kanıdır ve dersler vermektedir. Akademinin calı?malarını surdurdu?u Mustafa Saffet Kultur Merkezi'nde bir salona adı verilmi?tir.
[23]
Dormen'in hayatı, yonetmenli?ini
Selcuk Metin
’in ustlendi?i, senaryosunu
Zeynep Mirac
’ın kaleme aldı?ı “
Yaparsın ?ekerim
” (2022) adlı belgesele konu oldu.
[24]
- 1966,
3. Antalya Altın Portakal Film Festivali
, En ?yi Film & En ?yi Senaryo "
Bozuk Duzen
"
- 1967,
4. Antalya Altın Portakal Film Festivali
, En ?yi Komedi Filmi "
Guzel Bir Gun ?cin
"
- 1998,
Devlet Sanatcısı
- 2006,
?stanbul Tiyatro Festivali
, Onur Odulu
[25]
- 2014, Tiyatro Ele?tirmenleri Birli?i, Onur Odulu
[26]
- 2014:
Altın Portakal Film Festivali
?
Ya?am Boyu Onur Odulu
- 2015, ?TU EMOS Ba?arı Odulleri
- 2017, YEKUV
Vasfi Rıza Zobu
Tiyatro Odulu, Onur Odulu
[27]
- 2018, Rotary Turkiye, Meslek Hizmet Odulu
[28]
- 2018, 2. Ustun Akmen Tiyatro Odulleri, Onur Odulu
[29]
- ^
a
b
"Oyuncular Sendikası uye listesi"
(PDF)
. 27 Ekim 2022 tarihinde
kayna?ından
(PDF)
ar?ivlendi.
- ^
"Haldun Dormen'e 87 ya? surprizi"
. Hurriyet gazetesi Kelebek eki, 7 Nisan 2015. 8 Nisan 2015 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
12 Mart
2022
.
- ^
"Haldun Dormen"
. Velhancantay.com sitesi. 4 Nisan 2018 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
19 Mart
2021
.
- ^
a
b
"Borcu bitmeyen sevda"
. Radikal gazetesi. 3 Ocak 2002. 1 Kasım 2016 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
31 Ekim
2016
.
- ^
Demirci, Narin (6 Temmuz 2014).
"Haldun Dormen: Hukumet sanatı yok sayıyor, ben de hukumeti!"
.
Diken
(?ngilizce). 9 Eylul 2016 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
24 Ekim
2021
.
- ^
Yalcın, Seray (16 Nisan 2017).
"
"
Ya?lanmaya vaktim yok
"
"
.
Sera Yalcın blog sayfası
. 8 Ekim 2021 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
8 Ekim
2021
.
- ^
a
b
c
"Haldun Dormen Biyografisi"
.
www.dizihdfilm1.net
. dizihdfilm1.net sitesi. 31 Ekim 2016 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
31 Ekim
2016
.
- ^
a
b
Graduates in the News
23 Aralık 2005 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
., Robert College, 1 Mart 2005, 2. sayfa. 30 Eylul 2009 tarihinde eri?ildi.
- ^
a
b
c
"Dormen Tiyatrosu perdelerini kapattı"
.
arsiv.ntv.com.tr
. Ntv.com.tr haber sitesi 26 Ekim 2001. 13 Eylul 2015 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
31 Ekim
2016
.
- ^
a
b
"Haldun Dormen"
.
www.turkishculture.org
. Turkish Cultural Foundation web sitesi. 31 Ekim 2016 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
31 Ekim
2016
.
- ^
"Beyo?lu Ses Tiyatrosu (1885-1989)"
.
www.ds-istanbul.de
. Ds-istanbul.d sitesi. 25 Nisan 2016 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
31 Ekim
2016
.
- ^
"Felekten Bir Gun"
. imdb. 7 Ekim 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
.
- ^
"Haldun Dormen: "Turk Tiyatrosunun Gelece?i Cok Parlak
"
"
.
?U ?leti?im Fakultesi Haber Ajansı
. 6 Mayıs 2014. 22 Ekim 2020 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
24 Ekim
2021
.
- ^
Armutcu, Emel (4 Kasım 2001).
"Nora'nın sacları artık hep da?ınık"
.
Hurriyet
. 24 Ekim 2021 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
24 Ekim
2021
.
- ^
"MDOB, Lukus Hayat Muzikalini Yine Kapalı Gi?e Oynuyor"
.
www.hurriyet.com.tr/
. Hurriyet gazetesi, 1 ?ubat 2016. 31 Ekim 2016 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
31 Ekim
2016
.
- ^
"
'
Lukus Hayat' Haldun Dormen Yonetiminde Eski?ehir Buyuk?ehir Belediye Tiyatrosu'nda"
.
www.dirensanat.com/
. Dirensanat.com 23 A?ustos 2014. 31 Ekim 2016 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
31 Ekim
2016
.
- ^
"20. Yapı Kredi Afife Tiyatro Odulleri Adayları Acıklandı"
.
Artfulliving
. 4 Nisan 2016. 22 A?ustos 2022 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 22 A?ustos 2022
.
- ^
"Tiyatro Tadında Dadı"
.
Yenisafak.com
. 3 Mart 2001. 1 Kasım 2016 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
31 Ekim
2016
.
- ^
Dormen, Haldun.
"?rma'dan Kantocuya"
. Ankara Devlet Tiyatrosu 2011-2012 sezonu oyun bro?uru. 31 Ekim 2016 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
31 Ekim
2016
.
- ^
Yani, Ahmet Esad (4 Nisan 2019).
"Kibarlık Budalası 600. kez sahnelendi"
.
AA.com.tr
. 5 Nisan 2019 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 22 A?ustos 2022
.
- ^
"Haldun Dormen Sahne Tozu Tiyatrosu Sanat Danı?manı"
.
www.sahnetozu.com
. Sahnetozu.com sitesi. 1 Kasım 2016 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
31 Ekim
2016
.
- ^
"Sahne Tozu Tiyatrosu 2017 sezonuna hazır"
.
www.birgun.net
. Bir Gun gazetesi 20 Eylul 2016. 15 Ocak 2017 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
31 Ekim
2016
.
- ^
"Haldun Dormen'in Adı Ata?ehir'de Olumsizle?ti"
.
Atasehir.bel.tr
. 3 Aralık 2021. 15 Nisan 2022 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 22 A?ustos 2022
.
- ^
"Haldun Dormen'in ya?amı belgesel oldu! 'Yaparsın ?ekerim
'
"
.
Aksam.com.tr
. 14 Haziran 2022. 15 Haziran 2022 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 22 A?ustos 2022
.
- ^
"?stanbul Tiyatro Festivali, Onur Odulleri"
. ?KSV. 16 Kasım 2018 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi.
- ^
"TEB Odulleri"
. Tiyatro Ele?tirmenleri Birli?i. 16 Ocak 2018 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi.
- ^
"Vasfi Rıza Zobu Tiyatro Odulu"
. YEKUV. 23 Mart 2017 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi.
- ^
"Haldun Dormen ve Ay?e Erbulak'a odul"
. Sozcu gazetesi. 29 Ocak 2018.
- ^
"2. Ustun Akmen Tiyatro Odulleri ? Kazananlar"
. Ustun Akmen Tiyatro Odulleri. 28 Nisan 2018 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi.
|
---|
1970?1979
| |
---|
1980?1989
| |
---|
1990-1999
| |
---|
|
---|
1984?1999
| |
---|
2000-2009
| |
---|
2010-gunumuz
| Ertem Gorec
&
Safa Onal
&
Gul?en Bubiko?lu
&
Nur Surer
&
Metin Akpınar
&
Zeki Alasya
(2010) •
Mehmet Dinler
&
Tuncel Kurtiz
&
Perran Kutman
&
Halit Akcatepe
&
Engin Ca?lar
&
Rustem ?brahimbeyov
(2011)
Duygu Sa?ıro?lu
&
Necip Sarıcı
&
Guler Okten
&
Salih Guney
&
Meral Zeren
(2012) •
Haldun Dormen
,
Tarık Dursun K.
,
Nilufer Aydan
(2014) •
Erdem Kıral
,
Ay?en Gruda
,
Kayhan Yıldızo?lu
(2015) •
Yılmaz Gruda
,
Feyzi Tuna
,
Audrey Tautou
(2016) •
Christopher Walken
,
Osman Sınav
,
Suzan Avcı
,
Erkan Akta?
,
Necla Nazır
,
Matt Dillon
•
Omer Vargı
,
?brahim Tatlıses
,
Vincent Cassel
,
Bela Tarr
,
Eric Roberts
(2018) •
Selma Guneri
,
Ahmet Mekin
(2019)
|
|
---|
|