George de Mestral
(19 Haziran 1907 - 8 ?ubat 1990)
?svicreli
elektrik muhendisi
ve kendisinin
Velcro
adını verdi?i cırt cırtın mucididir.
George de Mestral, babası in?aat muhendisi Albert de Mestral ve annesi Marthe de Goumoens'in o?lu olarak
Lozan
yakınlarındaki
Colombier
,
?svicre
'de do?du. De Mestral on iki ya?ında oyuncak bir ucak tasarladı ve patentini aldı.
E?itimini
Ecole Polytechnique Federale de Lausanne
'da tamamlayıp 1930 yılında mezun olduktan sonra bir muhendislik ?irketinin atolyesinde calı?tı.
Kope?iyle yuruyu?e cıkıp geri dondu?unde kope?inin kurkunun dikenli tohum kabuklarıyla kaplandı?ını gordu. Sonra 1948'den ba?layarak on yıl boyunca kanca ve halka ba?lantı elemanlarını ''Turkcede cırt cırt olarak anılır'' icat etmek icin calı?tı. 1955'de cırt cırtın patentini alıp sonunda milyon dolarlık bir ?irket yoluyla yılda 55.000 km cırt cırt bant satmayı ba?ardı.
Velcro markasının dunya lisansını sattı ve kendi ?svicre fabrikasından gelen kar ve telif haklarıyla ya?adı.
Velcro kelimesi Fransızca kokenli olup
velours
= kadife ve
crochet
= kanca kelimelerinin ilk hecelerinin birle?imdir ve naylondan yapılan iki ?eritten yapılır. ?eridin birisinin uzeri kucuk dongulerden olu?an yı?ınla kaplıdır. Kar?ısındaki di?er ?eritse kucuk naylon kancalarla kaplıdır. Birbirine bastırıldıklarında ?eritler yapı?ır ama kolaylıkla ayrılabilir sonra yeniden yapı?tırılabilirler.
George 1932'de Jeanne Schnyder ile 1949'da Monique Panchaud de Bottens ile ve sonra da Helen Mary Dale ile olmak uzere uc kez evlendi.
1966'da babasının olumu uzerine Mestral Colombier'deki aile evi olan
chateau Saint-Saphorin-sur-Morges
Mestral Kalesi
'ni miras olarak aldı.
Commugny'deki mezarı
De Mestral ?svicre'deki oldu?u
Commugny
'de gomuldu. Belediye olumunden sonra onuruna
[1]
bulvarın adını L'avenue George de Mestral yaptı.
Cırt cırtı buldu?u icin 1999'da adı
Ulusal Mucitler Holu
'ne konuldu.
[2]
Mestral'in unlu oldu?u bulu? Velcro
- Daha fazla detay icin, bkz.
Velcro'nun Tarih Bolumu
.
1941'de Alplerde kope?iyle bir av gezisinden dondukten sonra De Mestral once cırt cırtı kavramla?tırdı.
[3]
[4]
[5]
Kope?inin postuna ve kendi giysisine takılan birkac
dulavratotunun
dikenli tohum kabu?unu
cıkardıktan sonra bunun nasıl oldu?unu merak etti. Mikroskop altında onları inceledi ve yuzlerce "kancalar"ın giysi, hayvan postu, ya da kıl gibi bir dongulu ?eye yakalandı?ını fark etti.
[6]
Kancaları ve halkaları nasıl kopyalayaca?ını anlayabilseydi iki malzemeyi tersine cevrilebilir ?ekilde basit bir ?ekilde,
[4]
ba?lama olasılı?ı yapılabilece?ini gordu.
[5]
Ba?langıcta insanlar onu ve fikrini ciddiye almayı reddetti. Fikrini, o zamanlar dokumacılık merkezi olan
Lyon
'a goturdu. Burada kendisi icin i?e yarayan iki
pamuk
?eridi yapan bir dokumacıdan yardım almayı ba?ardı. Bununla birlikte, pamuk cabuk yıprandı, bu yuzden de Mestral
sentetik liflere
dondu.
[6]
Deneme ve yanılma yoluyla en iyi sentetik olarak
naylon
'u secti ve sonunda naylonun sıcak kızılotesi ı?ık altında dikildi?inde ba?lantı elemanının kanca tarafı icin mukemmel olan kancalar olu?turdu?unu ke?fetti.
[5]
Kancaların nasıl yapılaca?ını anlasa da, sureci mekanize etmek ve ilmekli tarafı yapmak icin henuz bir yol bulamamı?tı. Ardından, naylon ipli?in ilmekler halinde dokundu?unda ve ısıl i?lem gordu?u zaman ?eklini korudu?unu ve esnek oldu?unu buldu ancak ilmeklerin bircok kez sabitlenip acılabilmesi icin sadece do?ru noktada kesilmesi gerekiyordu. Vazgecmenin e?i?indeyken aklına yeni bir fikir geldi. Bir cift makas satın aldı ve ilmeklerin tepelerini tra?ladı, boylece ilmeklerle mukemmel ?ekilde e?le?en kancalar yaptı.
[6]
Kancaların dokuma surecini mekanize etmek sekiz yıl surdu ve ilmekleri dokunduktan sonra kesen tezgahı olu?turmak bir yıl daha surdu. Toplamda, calı?an mekanize bir surec olu?turmak on yıl aldı.
[6]
1951'de ?svicre'de
patent
fikrini sundu ve patent 1955'te verildi.
[5]
De Mestral hemen yuksek talep bekledi. Birkac yılda ba?ka patentler aldı ve daha sonra
Almanya
,
?svicre
,
?ngiltere
,
?svec
,
?talya
,
Hollanda
,
Belcika
ve
Kanada
'da atolyeler actı.
1957'de
ABD
'deki
Manchester, New Hampshire
tekstil merkezine do?ru yayıldı.
[6]
De Mestral, Fransızca kelime velours ("kadife") ve crochet ("kanca") bir birle?imi olan Velcro adını hem bulu?una hem de ba?lantı sistemini uretmeye ve pazarlamaya devam eden ?irketine verdi.
[5]
[7]
Ancak cırt cırtın tekstil sanayisinde kullanımı kısmen gorunu?unden dolayı zaman aldı.
1960'ların ba?larındaki cırt cırt kuma?cıların zevksiz ucuz artık kuma? parcalarından yapılmı? gibi gorunuyordu.
[8]
Velcro® marka cırt cırt icin ilk dikkate de?er kullanım
havacılık ve uzay
endustrisinden geldi burada
astronotlara
hantal
Uzay elbisesisi
icine ve dı?ına hareketlerde yardım etti.
Sonunda, kayakcılar giymesi ve cıkarması daha kolay kayak takımının benzer avantajları fark etti. Kısa sure sonra bunları
Scuba
ve deniz techizatı izledi.
De Mestral patentini ba?arısızlıkla guncellemeye calı?tı. 1978'de ise patent sona erdi.