Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Tehlike piktogramları,
Kimyasalların Sınıflandırılması ve Etiketlenmesine ?li?kin Uluslararası Kuresel Uyumla?tırılmı? Sistem'in (GHS) bir parcasını olu?turur. GHS'ye iki set
piktogram
dahil edilmi?tir: Biri konteynerlerin etiketlenmesi ve i?yeri tehlike uyarıları icin, ikincisi ise tehlikeli malların nakliyesi sırasında kullanım icindir. Hedef kitleye gore biri ya da di?eri secilir. ?kisi bir arada kullanılmaz.
[1]
?ki piktogram seti, aynı tehlikeler icin aynı sembolleri kullanır, ancak nakliye piktogramları icin belirli semboller gerekli de?ildir. Nakliye piktogramları daha geni? bir renk yelpazesine sahiptir ve alt kategori numarası gibi ek bilgiler icerebilir.
Tehlike piktogramları, a?a?ıdakilerle birlikte GHS kapsamında kapların etiketlenmesi icin temel unsurlardan biridir:
[2]
- urunun kimli?i;
- bir uyarı sozcu?u -
Tehlike
veya
Uyarı
- gerekti?inde
- urunun neden oldu?u risklerin niteli?ini ve derecesini gosteren
tehlike ifadeleri
- onlem ifadeleri, urunun kullanıcıya (ayrıca di?er insanlara ve genel cevreye) yonelik riskleri en aza indirmek icin nasıl kullanılması gerekti?ini gosterir.
- tedarikcinin kimli?i (uretici veya ithalatcı olabilir)
GHS kimyasal tehlike piktogramlarının amacı, ulusal tehlike piktogram sistemlerine temel olu?turmak veya bunların yerini almaktır. 2009 yılında
Avrupa Birli?i
(CLP yonetmeli?i) tarafından uygulanmaya devam etmektedir.
GHS ta?ıma piktogramları, ABD Federal Tehlikeli Madde Ta?ıma Yasası (49 USC 5101?5128) ve 49 CFR 100?185'teki DOT duzenlemeleri gibi ulusal duzenlemelerde yaygın olarak uygulanan Tehlikeli Malların Ta?ınmasına ?li?kin BM Tavsiyeleri'nde onerilenlerle aynıdır.
Piktogram
|
|
Kullanımı
|
|
|
- Kararsız patlayıcılar
- Patlayıcılar, bolum 1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.5, 1.6
- Kendi kendine tepkimeye giren maddeler ve karı?ımlar, tip A, B
- Organik peroksitler, tip A, B Orne?in
azidoazid azid
, TNT, kromil klorur, nitrogliserin
|
GHS01: Patlayıcı
|
|
|
- Yanıcı gazlar, kategori 1
- Alevlenebilieir aerosoller, kategori 1, 2
- Alevlenebilir sıvılar, kategori 1, 2, 3, 4
- Alevlenebilir katılar, kategori 1, 2
- Kendi kendine tepkimeye giren maddeler ve karı?ımlar, tip B, C, D, E, F
- Piroforik sıvılar, kategori 1
- Piroforik katılar, kategori 1
- Yanıcı katılar, kategori 3
- Yanıcı sıvılar, kategori 3
- Kendili?inden ısınan maddeler ve karı?ımlar, kategoriler 1, 2
- Su ile temas halinde yanıcı gazlar yayan maddeler ve karı?ımlar, kategoriler 1, 2, 3
- Organik peroksitler, tip B, C, D, E, F Orne?in aseton, metanol, genellikle co?u cozuculer.
|
GHS02: Yanıcı
|
|
|
- Oksitleyici gazlar, kategori 1
- Oksitleyici sıvılar, kategoriler 1, 2, 3
- Oksitleyici katılar, kategoriler 1, 2, 3 Orne?in kukurt dioksit, halojenlerin co?u, potasyum permanganat, nitrik asit
|
GHS03: Oksitleyici
|
|
|
Orne?in sıvı nitrojen, sıvı oksijen, sıvı helyum
|
GHS04: Sıkı?tırılmı? Gaz
|
|
|
- Metaller icin a?ındırıcı, kategori 1 Guclu asitler/bazlar (nitrik asit, sodyum hidroksit), kalsiyum oksit, susuz cinko klorur
a?ındırıcı
olabilir
|
GHS05: A?ındırıcı
|
|
|
- Patlayıcılar, bolumler 1.5, 1.6
- Yanıcı gazlar, kategori 2
- Kendi kendine tepkimeye giren maddeler ve karı?ımlar, tip G (bkz. HAZMAT Sınıf 4 Alevlenir katılar)
- Organik peroksitler, tip G
|
piktogram gerekmez
|
Piktogram
|
|
Kullanımı
|
|
|
- Akut toksisite (oral, dermal, inhalasyon), kategoriler 1, 2, 3
Orne?in Manganez heptoksit (sa?lık tehlikesi olan ate? elması derecesi 4'tur)
|
GHS06: Zehirli
|
|
|
- Akut toksisite (oral, dermal, inhalasyon), kategori 4
- Cilt tahri?i, kategori 2, 3
- Goz tahri?i, kategori 2A
- Cilt hassasiyeti, kategori 1
- Tek maruz kalmayı takiben belirli hedef organ toksisitesi, kategori 3
- Solunum yolu tahri?i
- Narkotik etkiler
Kullanılmıyor
[3]
- "Kafatası ve capraz kemikler" piktogramı ile
- Cilt veya goz tahri?i icin:
- "korozyon" piktogramı da gorunur
- "sa?lık tehlikesi" piktogramı, solunum hassasla?masını belirtmek icin kullanılır
|
GHS07: Zararlı
|
|
|
- Solunum hassasla?ması, kategori 1
- E?ey hucre mutajenitesi, kategori 1A, 1B, 2
- Kanserojenlik, kategori 1A, 1B, 2
- Ureme toksisitesi, kategori 1A, 1B, 2
- Tek maruz kalmayı takiben belirli hedef organ toksisitesi, kategori 1, 2
- Tekrarlanan maruz kalmanın ardından belirli hedef organ toksisitesi, kategori 1, 2
- Aspirasyon tehlikesi, kategori 1, 2
Orne?in Krom
|
GHS08: Sa?lık tehlikesi
|
|
|
- Akut toksisite (oral, dermal, inhalasyon), kategori 5
- Goz tahri?i, kategori 2B
- Ureme toksisitesi - emzirme uzerindeki veya laktasyon yoluyla etkiler
|
piktogram gerekmez
|
Fiziksel ve sa?lık tehlikesi piktogramları
[
de?i?tir
|
kayna?ı de?i?tir
]
Piktogram
|
|
Kullanımı
|
|
|
- Patlayıcılar, bolum 1.5, 1.6
- Yanıcı gazlar, kategori 2
- Kendi kendine tepkimeye giren maddeler ve karı?ımlar, tip G (bkz. HAZMAT Sınıf 4 Alevlenir katılar)
- Organik peroksitler, tip G
- Cilt a?ınması, kategori 1A, 1B, 1C
- Ciddi goz hasarı, kategori 1
|
GHS05: A?ındırıcı
|
Piktogram
|
|
Kullanımı
|
|
|
- Su ortamına yonelik akut tehlikeler, kategori 1
- Su ortamına yonelik kronik tehlikeler, kategori 1, 2
- Cevresel toksisite, kategori 1, 2
|
GHS09: Cevresel tehlike
|
|
|
- Su ortamına yonelik akut tehlikeler, kategori 2, 3
- Su ortamına yonelik kronik tehlikeler, kategori 3, 4
|
piktogram gerekmez
|
Piktogram
|
|
Kullanımı
|
|
|
- Patlayıcılar
- Bolum 1.1
: Kutle halinde patlama tehlikesi olan maddeler ve nesneler
- Bolum 1.2
: Fırlatma tehlikesi olan ancak kutlesel patlama tehlikesi olmayan maddeler ve nesneler
- Bolum 1.3
: Yangın tehlikesi, kucuk bir patlama tehlikesi veya kucuk bir fırlama tehlikesi veya her ikisi birden olan, ancak kitlesel bir patlama tehlikesi olmayan maddeler ve nesneler
Not
: Yıldız i?aretleri, sınıf numarası ve uyumluluk kodu ile de?i?tirilmi?tir.
|
Bolum 1.1?1.3
|
|
|
Patlayıcılar
- Patlayıcı olarak sınıflandırılan ancak onemli bir tehlike olu?turmayan maddeler ve nesneler
Not
: Yıldız i?areti, uyumluluk kodu ile de?i?tirilmi?tir.
|
Bolum 1.4
|
|
|
Patlayıcılar
? Kutle halinde patlama tehlikesi olan cok duyarsız maddeler
Not
: Yıldız i?areti, uyumluluk kodu ile de?i?tirilmi?tir.
|
Bolum 1.5
|
|
|
Patlayıcılar
- Tehlike bildirimi yok
Not
: Yıldız i?areti, uyumluluk kodu ile de?i?tirilmi?tir.
|
Bolum 1.6
|
Sınıf 3 ve 4: Alevlenebilir sıvılar ve katılar
[
de?i?tir
|
kayna?ı de?i?tir
]
A?a?ıdaki piktogramlar BM Model Yonetmelikleri'ne dahil edilmi?tir ancak tehlikelerin do?ası gere?i GHS'ye dahil edilmemi?tir.
|
|
|
|
|
|
Sınıf 6.2
|
Sınıf 7
|
Sınıf 9
|
Bula?ıcı maddeler
|
Radyoaktif materyal
|
Ce?itli tehlikeli maddeler ve nesneler
|
- ^
Part 1, section 1.4.10.5.1, GHS Rev.2
- ^
Part 1, section 1.4.10.5.2, GHS Rev.2
- ^
Part 1, section 1.4.10.5.3.1, GHS Rev.2