Fransızca felsefenin tarihi
, son derece ce?itli ve yuzyıllar boyunca
Batı felsefesini
etkilemi? olan
Fransızca
felsefenin Orta Ca?
skolastik
du?unuru
Pierre Abelard'dan
ba?layarak
modern felsefenin
kurucularından
Rene Descartes'ın
felsefesinden yirminci yuzyılda ortaya cıkmı?
bilim felsefesi
,
varolu?culuk
,
fenomenoloji
,
yapısalcılık
ve
postmodernizme
kadar geli?imini ele alır.
Abelard ile
Heloise
,
Edmund Blair Leighton'ın
1882 tarihli tuval uzerine ya?lı boya tablosu
Kendisinin
Heloise
ile ya?adı?ı a?k ili?kisi efsanele?mi?
Pierre Abelard
(1079 - 21 Nisan 1142),
skolastik
bir filozof,
tanrıbilimci
ve
mantıkcı
olarak ya?adı.
[1]
Stanford Felsefe Ansiklopedisi
, kendisinden "Orta Ca?'ın en buyuk mantıkcısı ve aynı derecede ilk buyuk adcı (nominalist) filozof" olarak bahseder.
[2]
Abelard'ın genel onemi, kendisinden onceki du?unurlere gore skolastik du?unce uzerinde daha katı bir surette odaklanmasında yatar.
Uymacılık kar?ıtı Fransızlardan Montaigne'nın, sanatcısı bilinmeyen tuval uzerine ya?lıboya portresi
Michel de Montaigne
(28 ?ubat 1533 - 13 Eylul 1592), kendisi Katolik olmasına kar?ın
dogmatizm kar?ıtı
goru?leriyle Fransız uymacılık (
konformizm
) kar?ıtlarının onde gelenlerinden olmu?tur. Otobiyografik ve gundelik anekdotlardan olu?an yapıtları, kendi du?unceleri icin kucuk
denemelerinden
olu?ur.
Deneme
sozcu?unu yapıtlarında kendi du?uncelerini ka?ıda aktarmada "denemeler" olarak kullanmı? ilk ki?i
[
kaynak belirtilmeli
]
olan Montaigne;
Shakespeare
,
Rousseau
ve
Nietzsche
gibilerini etkilemi?tir. "
Que sais-je?
" ("Ne biliyorum?") sozuyle ozetlenebilecek
Fironcu
ku?kuculu?u,
Rene Descartes'ın
yapıtlarına esin kaynaklarından biri olmu?tur.
Modern felsefenin kurucusu olarak kabul edilen Rene Descartes'ın,
Frans Hals
tarafından tuval uzerine ya?lı boya resmedilmi? portresi
Modern felsefe
, Fransa'da
Rene Descartes
(1596-1650) ile ba?ladı. Kaleme almı? oldu?u
Meditasyonlar
(
Meditationes de Prima Philosophia
), felsefi du?uncenin oda?ını
ontolojiden
epistemolojiye
kaydırmakla beraber onceki yuzyıllarda baskın du?unce bicimi olmu?
Skolastik du?unceden
miras kalan
Aristotelesci
dogmatizmin
ustesinden gelirken aynı zamanda gelecek nesil filozoflar icin en temel sorunlardan bazılarını
[
hangileri?
]
gundeme getirdi.
Rene Descartes, Avrupa'da
Sextus Empiricus'un
calı?malarının yaygınla?masının ardından radikal ku?kuculuk ve bilimde ortaya cıkan belirsizlik ile ilgilenmi?tir.
Aydınlanma Ca?ı du?unuru Voltaire'in,
Nicolas de Largilliere
tarafından resmedilmi? tuval uzerine ya?lı boya tablosu
On sekizinci yuzyılda Fransızca felsefe, kokten politik bir bicim aldı.
Aydınlanma Ca?ı'nın
ilkelerini kendilerine a?ılamı? bircok filozof, kilise ile devletin muhalifi ve ussallıkla ilerlemenin destekcileri oldu. Bu filozofların Fransa ve ABD siyaset ve ideolojilerine daha sonradan derin bir etkisi olmu?tur.
Sosyolojinin kurucularından ve pozitivist o?retinin mimarı kabul edilen Auguste Comte'un 1849'da cekilmi? bir foto?rafı
Montpellier'de
do?mu?
Auguste Comte
(19 Ocak 1798 - 5 Eylul 1857), olguculuk (
pozitivizm
) o?retisinin kurucusu ve
toplum biliminin
kurucularından olmasıyla beraber sozcu?un ca?da? anlamıyla ilk
bilim filozofu
sayılır.
[3]
Yirminci yuzyılda yuzyılda Fransızca felsefe, bircok du?unce ekolunun geli?imine tanık oldu.
Bilim felsefesi
;
Poincare
,
Bachelard
,
Cavailles
ve
Vuillemin
gibilerince onculuk edilirken; Kartezyen bicimde yeniden sunulmu? ve Alman felsefi du?uncesinden etkilenmi? (ozellikle
Husserl
ve
Heidegger'ın
) bir
fenonmenoloji
ortaya cıktı. Yirminci yuzyıl boyunca surekli fark edilir
fenonmenolojinin
yanında
varolu?culuk
Batı'da yayılıp unlenmesinin ardından
postyapısalcı
felsefeye geci? icin bir gereklilik olarak gorulen
yapısalcılı?a
kar?ılık un kaybederken
postmodern felsefe
yirminci yuzyılın sonlarına egemen oldu..