Francois Truffaut
|
---|
|
Do?um
| Francois Roland Truffaut
6 ?ubat 1932
(
1932-02-06
)
Paris
,
Fransa
|
---|
Olum
| 21 Kasım 1984 (52 ya?ında)
Neuilly-sur-Seine
,
Hauts-de-Seine
,
Fransa
|
---|
Meslek
| Fransız sinema yonetmeni, senarist ve oyuncu
|
---|
Evlilik
| Madeleine Morgenstern (1957-1965)
|
---|
Cocuk(lar)
| Laura (d. 1959)
Eva (d. 1961)
Josephine (d. 1983)
|
---|
|
Francois Roland Truffaut
soyleni?i
16 Ekim 2013 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.
(6 ?ubat 1932,
Paris
- 21 Ekim 1984,
Neuilly-sur-Seine
),
Fransız
yonetmen, senarist, oyuncu ve
Fransız
Yeni Dalga
akımının kurucularından.
Evlilik dı?ı bir ili?kinin cocu?u olarak 1932 yılında dunyaya geldi. Anneannesi, uvey babası ve annesi ucgeninde yeti?ti. Yahudi bir di? hekimi olan gercek babasıyla asla tanı?madı. Kitaplara gomulu zor bir cocukluk ve ergenlik donemi gecirmesi, onu derinden etkiledi. Francois Truffaut, 26 ya?ında cekti?i
400 Darbe
adlı filmin de geni? olcude o gunleri anlatan otobiyografik bir calı?ma oldu?unu soyler.
1950'li yılların ikinci yarısında
Avrupa
'daki
Yeni Dalga
akımının onculerinden olan Francois Truffaut'nun sinema seruveni unlu "
Cahiers du cinema
" dergisinde film ele?tirmeni ve sinema tarihcisi olarak ba?ladı. Truffaut'nun 1954'te bu dergide yayınlanan ve bir filmin asıl yaratıcısının yonetmen oldu?unu savunan "
auteur teorisi
", bir nesile ilham kayna?ı oldu. O donemlerde kısa filmler yapmaya ba?layan Truffaut, unlu yonetmen
Roberto Rosselini
'nin asistanlı?ını yaptıktan sonra 1959'da ilk filmi "400 Darbe"ye imza attı. Yarı otobiyografik film,
Jean Pierre Leaud
'nun oynadı?ı Antoine Doinel'in zor gecen ergenlik donemini oykuluyordu. Yonetmene
En ?yi Senaryo Akademi Odulu
adaylı?ı ve
Cannes
'da en iyi yonetmen odulu getiren filmden sonra Truffaut, zaman zaman Doinel'e geri donecek ve hep Leaud'nun oynadı?ı karakterin yeti?kinli?e geci?ini sinemaseverlere sunmaya devam edecekti.
Antoine Doinel'ın oykusu uc filmde daha surdu. Calınmı? Buseler’de (
Baisers Voles
, 1968), sevgi ve sıcaklık arayan bir dedektifti. Antoine cocukluk a?kı Christine Darbon (
Claude Jade
) evlenecek. Aile Yuvası’nda (
Domicile conjugal
, 1970) Antoine ve Christine evliyiz. Ayrıca artık bir ciftin hikayesi.. Kacak A?ık (
L'amour en fuite
, 1970) filminde, Antoine ve Christine bo?anma, ancak birkac arkada? kalır.. Antoine Doinel hayal urunu bir ki?iydi, ama bir bakıma da Truffaut idi. Onun alter egosuydu. Jean-Pierre Leaud, bu ki?ili?i ba?arıyla canlandırdı. Francois Truffaut ve Claude Jade me?gul edildi gibi, aynı zamanda onların ki?ilik filmi dongusunde yansıtır.
"400 Darbe"nin ticari ve ele?tirel anlamdaki ba?arısı Truffaut'nun uluslararası arenada tanınmasını sa?ladı. 1960 yılında cekti?i sonraki filmi "Tirez sur le pianiste", B-sınıfı Amerikan filmlerden esinlenmi?, hınzır bir zeka ve teknik erdemlerle zenginle?tirilmi? daha karma?ık bir duyarlılık yansıtıyordu.
I. Dunya Sava?ı
sonrası yıllarda iki erkek, bir kadın uc arkada?ın oykusunu anlattı?ı "
Jules ve Jim
" ise daha sonradan bazı ele?tirmenlerce Truffaut'nun en iyi filmi olarak nitelendirilecekti.
Truffaut
Jean-Luc Godard
ile beraber
68 protestolarına
destek vermek icin 18 Mayıs'ta
Cannes Film Festivalinin
sinema perdelerine asılıp acılı?ı durdurmu?lardır.
"400 Darbe" ve "
Jules ve Jim
"de, Jena Renoir'a saygı gosterisinde bulunan Truffaut'nun "Tirez sur le pianiste" ve bircok di?er filmi onun daha karanlık, daha ironik yuzunu sergileyecekti. "La Peau douce", "La Sirene du Mississippi", "Vivement dimanche" ve ozellikle "Baisers voles", onun Amerikan gerlimlerine duydu?u ilgi ve sevgiyi yansıtırken, Ray Bradbury'nin unlu "Fahrenheit 451"ini sinemaya uyarlayarak bilimkurgu turunu; "L'Enfant sauvage", "L'Histoire d'Adele H.", "La Chambre verte" ve "Le Dernier Metro - Son Metro" ile de donem filmlerini ele alacaktı. "Kadınları Seven Adam" ve "La Femme d'a cote"de ise Truffaut a?k acılarını oykuluyordu.
Bazı ele?tirmenler Truffaut'nun son donem filmlerinin, ilk donemindeki kalitenin cok altında kaldı?ını soyleseler de
Joseph McBride
, "E?er Truffaut'nun ilk eserlerindeki ola?anustu kamera hareketleri, nefes kesen kurgu ve keyif duygusu, daha sonraki filmlerinde daha az belirginse bunun sebebi anlatım ve tarzda daha bilincli bir yakla?ım ve duygusal zenginli?in artmasıdır" diyordu. Truffaut, "La Nuit americaine" ile 1973'te en iyi yabancı film Oscar'ını kazandı, en iyi yonetmen ve senaryo dallarında Oscar'a aday gosterildi.
Truffaut, sadece kameranın arkasında kalmadı; zaman zaman oyunculu?a da soyundu. "L'Enfant sauvage", "La Nuit americaine" ve "L'Histoire d'Adele H."de kucuk roller ustlenen Truffaut, "La Chambre verte"de ba?role soyunurken,
Steven Spielberg
'in "Close Encounters Of The Third Kind - Ucuncu Turle Yakınla?malar"ında da Steven Spielberg ile oyuncu olarak calı?mı? oldu.
Yeni Dalga'nın en onemli isimlerinden, "auteur teorisi"nin babasıdır. Truffaut Temmuz 1983'te
France Gall
-
Michael Berger
ciftini ziyarete gitti?inde
inme
gecirdi. Kendisine
Beyin tumoru
te?hisi konuldu. 1984'te yakın arkada?ı
Milo? Forman
'ın
Amadeus
filminin promiyerine davetli oldu?u gun hastalı?ı a?ırla?ıp hastaneye kaldırıldı. Olmeden once "Kucuk Hırsız" filmi uzerinde calı?maktaydı. Truffaut'nun vasiyet filmini daha sonra
Claude Miller
beyazperdeye aktardı.
- 400 Darbe
-
Les 400 coups
(1959):
Jean-Pierre Leaud
- Piyanisti Vurun
- (
Tirez sur le pianiste
) (1960):
Charles Aznavour
- Antoine et Colette
(1962):
Jean-Pierre Leaud
- Unutulmayan Sevgili
- (
Jules ve Jim
) (1962):
Jeanne Moreau
,
Oskar Werner
- Yumu?ak Ten
- (
La Peau douce
) (1964):
Jean Desailly
,
Francoise Dorleac
- De?i?en Dunyanın ?nsanları
- (
Fahrenheit 451
) (1966):
Oskar Werner
,
Julie Christie
- Siyah Gelinlik
- (
La mariee etait en noir
) (1968):
Jeanne Moreau
,
Charles Denner
- Calınmı? Buseler
- (
Baisers voles
) (1968):
Jean-Pierre Leaud
,
Claude Jade
- Evlenmekten Korkmuyorum
- (
La Sirene du Mississippi
) (1969):
Jean-Paul Belmondo
,
Catherine Deneuve
- L'Enfant sauvage
(1969):
Jean-Pierre Cargol
, Francois Truffaut
- Domicile conjugal
(1970):
Jean-Pierre Leaud
,
Claude Jade
- Les deux anglaises et le continent
(1971):
Jean-Pierre Leaud
- Genc ve Guzel
-
Une belle fille comme moi
(1972):
Bernadette Lafont
,
Claude Brasseur
,
Charles Denner
- Gune?te Gece
- (
La nuit Americaine
) (1973):
Jean-Pierre Leaud
,
Jacqueline Bisset
- Adele H'nın Oykusu
- (
L'Histoire d'Adele H.
) (1975):
Isabelle Adjani
,
Bruce Robinson
- L'Argent de poche
(1976): enfants
- L'Homme qui aimait les femmes
(1977):
Charles Denner
,
Brigitte Fossey
- Ye?il Oda
- (
La Chambre verte
) (1978): Francois Truffaut,
Nathalie Baye
- L'amour en fuite
(1979):
Jean-Pierre Leaud
,
Claude Jade
- Son Metro
- (
Le dernier metro
) (1980):
Catherine Deneuve
,
Gerard Depardieu
- Kom?u Kadın
- (
La Femme d'a cote
) (1981):
Gerard Depardieu
,
Fanny Ardant
- Ne?eli Pazar
- (
Vivement dimanche!
) (1983):
Fanny Ardant
,
Jean-Louis Trintignant
[1]
- ^
100 Yılın 100 Yonetmeni. Atilla Dorsay. Remzi Kitabevi 1995 s.433 Filmlerin Turkce adları icin referans
|
---|
1950'ler
| |
---|
1960'lar
| |
---|
1970'ler
| |
---|
1980'ler
| |
---|
|
---|
1947?1955
(Onur)
| |
---|
1956?1959
| |
---|
1960'lar
| |
---|
1970'ler
| |
---|
1980'ler
| |
---|
1990'lar
| |
---|
2000'ler
| |
---|
2010'lar
| |
---|
|
---|
1946-1959
| |
---|
1960-1979
| |
---|
1980-1999
| |
---|
2000-gunumuz
| |
---|
|
---|
1945?1975
| |
---|
1976?2000
| |
---|
2001?gunumuz
| |
---|
|
---|
1935?1950
| |
---|
1951?1975
| |
---|
1976?2000
| |
---|
2001?gunumuz
| |
---|
|
---|
1956?1975
| |
---|
1976?2000
| |
---|
2001?gunumuz
| |
---|