Ekmek ve sirk siyaseti (veya sadece "ekmek ve sirk") , Roma ?mparatorlu?u 'nda ve sonrasında Do?u Roma ?mparatorlu?u 'nda Roma ve Konstantinopolis gibi ?ehirlere cazibe kazandırmak ve boylelikle ?ehirlerin nufusunu arttırmak amacıyla halka temel gıda maddelerini ia?e olarak bedava vermek ve halkın guvenli?ini garanti etmek gibi ihtiyacların kar?ılanmasının yanı sıra halkı e?lendirmeye yonelik etkinliklerin duzenlenmesinin de devletin gorevlerinden biri kabul edilmesi siyasetine verilen isimdir.

Konstantinopolis'te ekmek ve sirk [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Bu siyasetin temel amacı herhangi bir ku?atma anında ?ehrin kendini savunabilecek kadar kalabalık olmasını sa?lamaktır. Oyle ki 378 yılındaki Konstantinopolis ku?atmasında Gotlar , ?ehrin icinde kendilerine kar?ı koyabilecek buyuk bir halk kalabalı?ı oldu?unu gorduklerinde kente saldırmaktan vazgecmi?lerdi, cunku surları gecip kente ula?salar dahi direni?in kendilerini durduraca?ını hatta yok edece?ini biliyorlardı. Bu politika ile oldukca kalabalıkla?an Konstantinopolis'in 542 yılındaki Justinianus Veba Salgını 'ndan once surların icinde ve hemen dı?ındaki nufusunun neredeyse yarım milyona ula?tı?ı tahmin edilmektedir. Yuzyıllar icerisinde sistemle?en ve nufus artı?ına gore kendini geli?tirebilen bu politika ile 12. yuzyılda 400 bin oldu?u tahmin edilen olan Konstantinopolis nufusuna hala yeterli ekmek tedarik edilebiliniyordu.

Bugun At Meydanı olarak bilinen Hipodrom ve cevresi, halka acık e?lencelerin duzenlendi?i alandı. At ve at arabası yarı?ları , fanatikleri de bulunan ye?iller ve maviler olarak adlandırılan takımlar arasında yapılıyordu. Bu takımların taraftarları toplumsal gruplar olu?turuyordu. Hatta bu takımların taraftarları zaman zaman isyan hareketlerine katılabiliyordu. 532 tarihli Nika Ayaklanması da tam olarak ye?iller ve maviler olarak adlandırılan iki takımın ofkeli fanatikleri tarafından ba?latılmı?tır. At yarı?larına ek olarak ce?itli jimnastik ve atletizm oyunları, dovu? oyunları , vah?i hayvanlarla yapılan gosteriler, dans ve muzik gosterileri gibi etkinliler de ye?il ve mavilerin sorumlulu?u altında duzenleniyordu. Yani ye?il ve mavi takımları bir spor kulubu olarak imparatorluk adına ve imparatorun deste?iyle hareket ediyordu.

11 Mayıs olarak gelenekselle?mi? "Konstantinopolis'in Kurulu?u"nun yıl donumleri hipodromda kutlanıyordu. Yine sava?larda ele gecirilmi? du?man askerlerinin ve idam mahkumların infazı, hanedan uyesinin do?umu adına yapılan kutlamalar ve yeni imparatorun tac giyme toreni gibi etkinlikler icin hipodrom kutlama alanı ve toplanma yeri olarak niteliklerini surdurdu. Bu etkinlikler ve torenler sırasında imparator, halkıyla bulu?abiliyordu. Zaman zaman halka hitaben konu?malar yapılıyor, halk bizzat imparatorun a?zından geli?meleri takip edebiliyordu. 12. yuzyılda hanedan mensupları evlilik torenlerini Blaherna Sarayı 'nda gercekle?tirmeye ve kutlamaya karar verdi?i zaman halkın tepkisiyle kar?ıla?mı?tı. Bir e?lence, etkinlik ve kutlama alanı olarak hipodrom; Konstantinopolis'in sosyal hayatında oldukca onemli bir yerdeydi ki devlet, halk e?lencesi icin azımsanamayacak miktarlarda butce ayırıyordu. Hipodromda tum senato, ordu ve halkın huzurunda gercekle?tirilen imparatorun tac giyme toreni, 457 yılında Konstantinopolis patriki tarafından Ayasofya ’da tac giydirme torenine donu?turuldu.

Roma'da ekmek ve sirk [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

?lk defa Roma'da ortaya cıkan ve Roma ?ehri icinde gelenekselle?en ekmek ve sirk siyaseti, hem artan maliyetler hem de pagan icerikleri yuzunden Katolik kilisesinin guc kazanmasıyla geri plana itilmeye ba?landı. Daha sonra ise yine kilise aracılı?ıyla "corba ve ma?firet (kurtulu?)" torenlerine donu?turuldu. E?lence etkinlikleri icin yapılmı? ve Antik Yunan tiyatrolarının sergilendi?i ve muzik dinletilerinin yapıldı?ı mekanlar ( odeion ) yıkılarak parcalarıyla ta? ocakları ve fırınlar yapıldı. Di?er yandan at ve at arabası yarı?larının yapıldı?ı hipodrom e?lenceleri hicbir zaman kaldırılamadı.