Edip Ahmet Yukneki

Vikipedi, ozgur ansiklopedi

Edip Ahmet Yukneki 12. yuzyılda ya?amı? bir ?air.

Bir nasihatname veya siyasetname niteli?i ta?ıyan ve Karahanlı Turkcesinin onemli eserlerinden biri olan Atabetu'l Hakayık (Gerceklerin E?i?i) adlı eseri gunumuze ula?mı?tır.

Do?du?u yer, do?um ve vefat tarihi konusunda belgelere dayanan kesin bir bilgi yoktur. [1] Orta ca?larda Orta Asya’nın uc farklı bolgesi olan Semerkant , Fergana ve Otrar 'da aynı adı ta?ıyan koylerden hangisinde do?du?u konusunda ara?tırmacılar arasında goru? birli?i sa?lanmamı?tır. [2]

Ahmet Yukneki eserini, Karahanlılar hanedanına mensup bir idareci oldu?u du?unulen Muhammed Dad Sipehsalar Bek 'e sunmu?tur. Eserin gunumuze ula?an en eski nushası 15. yuzyıl ba?ına ait Semerkant nushasıdır. Timurlular devrinde edebi faaliyetleriyle ilgilenmi? onemli devlet adamlarından biri olan Emir Arslan Hoca Tarhan tarafından duzenlenmi? bu nushanın sonuna Arslan Hoca Tarhan'ın yazdı?ı ek kısmında Edip Ahmet'in do?u?tan kor ve babasının adının Mahmud oldu?u belirtilir. [3]

Eserlerinde sık sık hadis ve ayetlere de?inmesi, onları acıklaması ve nasihatlerde bulunması Edip Ahmet Yukneki'nin Arapca bilen, tefsir ve hadis gibi ?slami ilimleri tahsil etmi? bir ki?i oldu?unu gostermektedir. [3] Eserde dindarlı?ın faziletlerinden, ilmin mutlulu?a goturen yol olu?undan, comertli?in butun ayıpları, kirleri yıkayan, hatta ?eref, ?an ve guzellik artırıcı bir tabiat oldu?undan, tevazuun iyili?inden, kibrin ve ihtirasın kotulu?unden bahsedilmi?tir. [4] Eseri Kutadgu Bilig 'in etkisinde yazdı?ı du?unulur.

Ali ?ir Nevai 'nin Nesayimu'l Mahabbe adlı eserinde Edib Ahmet'in ?mam-ı Azam 'ın o?rencisi oldu?undan bahsedilmi?tir; gercekle ilgisi bulunmayan bu rivayetin Edip Ahmet'in dini kimli?inin ve bilgilerinin halk arasında ?mam-ı Azam'a talebe olacak kadar yuksek gorulmesi ile ilgisi olabilir. [3] [5]

?airin olumu hakkında da bir bilgi bulunmaz. [3]

Eserleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ Vagıfkızı, Gatibe. "Etno-Kulturoloji De?erler Kodeksi Olarak: Edip Ahmet Yukneki'nin Atebetu'l-Hakayık Eser" . Turk Dunyası Bilgeler Zirvesi, Eski?ehir 2014, . Eri?im tarihi: 22 Mayıs 2018 .   [ olu/kırık ba?lantı ]
  2. ^ Kıdırali, Darhan; Babayar, Gaybullah. "Taraz'da Bulunan Son Karahanlı Hukumdarlarından Birine Ait Mezar Anıtı" . Gazi Turkiyat, Bahar 2014/14. 22 Mayıs 2018 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 22 Mayıs 2018 .  
  3. ^ a b c d Bayrakcı, Melike Ay?e. "Edib Ahmed B. Mahmud Yukneki'nin Hayatı ve Eseri" . Eri?im tarihi: 22 Mayıs 2018 .  
  4. ^ Re?it Rahmeti Arat, Atebetu'l Hakayık, TDK Yayınları, Ankara 1992
  5. ^ Gulensoy, Tuncer. "Edib Ahmed Yukneki" (PDF) . Turk Diyanet Vakfı ?slam Ansiklopedisi, yıl: 1994, cilt:10. 22 Mayıs 2018 tarihinde kayna?ından (PDF) ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 22 Mayıs 2018 .