Do?u Anadolu Bolgesi
Turkiye'nin co?rafi bolgesi
Ulke	Turkiye
Yuzolcumu
? Toplam	165,436 km²
Nufus
? Toplam	6,513,106 [1]
? Yo?unluk	39/km²

Do?u Anadolu Bolgesi , Turkiye 'nin yedi co?rafi bolgesinden biridir. Anadolu topraklarındaki konumunda do?uda yer alması nedeniyle Birinci Co?rafya Kongresi tarafından 1941 yılında boyle isimlendirilmi?tir. Ulkenin, nufus yo?unlu?u ve nufusu en az olan bolgesidir. Bunda bolgenin yuzolcumunun buyuk olması ba?lıca etkilerindendir.

Do?u Anadolu Bolgesinin yuzolcumu 164.000 km²'dir. Yuzolcumu bakımından Turkiye topraklarının %21′ini kaplar. ^[2] 2021 yılındaki nufus sayımına gore bolgenin nufusu 6.513.106 ki?idir. Nufus bakımından en buyuk il Van , yuzolcumu bakımından en buyuk il Erzurum 'dur. Ba?lıca gecim kaynakları hayvancılık ve tarımcılıktır.

Do?u Anadolu Bolgesi'nde dort bolum vardır:

• Erzurum-Kars Bolumu
• Yukarı Fırat Bolumu
• Yukarı Murat-Van Bolumu
• Hakkari Bolumu

Co?rafya [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Ovalar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Birinci cokuntu ku?a?ını; Ardahan , Gole ve Cıldır Golu
• ?kinci cokuntu ku?a?ını; Erzurum , Erzincan , Pasinler , Horasan ve I?dır ovaları
• Ucuncu cokuntu ku?a?ını ise; Malatya , Elazı? , Bingol , Mu? ve Van Golu canakları ve bunlar icerisinde yer alan ovalar olu?turur.

Goller ve nehirler [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Do?u Anadolu Bolgesi'nde yer alan Aras ve Kura nehirleri sularını Turkiye toprakları dı?arısında Hazar Denizi 'ne dokerler. Fırat, Dicle ve Zap nehirleri ise sularını yine Turkiye dı?arısında Basra Korfezi 'ne dokerler.

Bolge akarsularının rejimi duzensizdir. Bunun nedeni; ya?ı? rejiminin duzensizli?i ve kı? ya?ı?larının kar ?eklinde du?mesidir. Kı?ın ya?an karlar erimeden uzun sure yerde kaldı?ı icin akarsuların debileri azalmaktadır. ?lkbahar ve yaz aylarında eriyen karlar akarsuların debilerinin yukselmesine ve co?kun bir ?ekilde akmasına yol acar. Ote yandan bolge akarsularının hidroelektrik enerji potansiyeli yuksektir. Bunun nedeni, yukselti ve e?imlerinin fazla olmasıdır.

Bolgedeki fay hatları uzerinde goller olu?mu?tur. Turkiye'nin en buyuk golu olan Van Golu ba?ta olmak uzere Cıldır , Nazik , Ercek , Hazar , Balık Golu ve Bulanık golleri bolge sınırları icerisinde yer alır.

?klim ve bitki ortusu [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Bolgedeki iklim karasal iklimdir . Sadece iki ilde, Elazı? ve Malatya illerinde bozkır bitki ortusu gorulur. Van Golu'nun etkisi sayesinde Bitlis ve Van illerinin Van Golune kıyısı olan ilceleri ( Tatvan , Ahlat , Adilcevaz , Erci? , Muradiye , Tu?ba , ?pekyolu , Edremit , Geva? ) ılıman bir iklime sahiptir. Erzurum ili kı?ları so?uk olmasına ra?men yazları ye?il bitki ortusune sahiptir.

?ller [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Do?u Anadolu'da 14 tane il vardır. En cok nufusa sahip il Van'dır.

Demografi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Do?u Anadolu Bolgesi, Turkiye'nin nufus yo?unlu?u en az olan bolgesidir. Bunda bolgenin yuzolcumunun buyuk olması ba?lıca etkendir. 2021 yılındaki nufus sayımına gore bolgenin nufusu 6 milyon 513 bin 106 ki?i civarındadır. ^[3] Turkiye'deki co?rafi bolgeler arasında nufus miktarı ve yo?unlu?u yonunden onemli farklar bulunmaktadır. Bu farkların olu?masında fiziki faktorler (iklim ozellikleri, yer ?ekilleri, toprak ozellikleri) ve be?eri faktorler (sanayile?me, tarım, yeraltı kaynakları, turizm , ula?ım) onemli rol oynarlar.

Di?er bolgelere gocun fazla ya?andı?ı bolge olan Do?u Anadolu Bolgesi'nde kırsal nufus, kent nufusundan fazladır.

Etnik yapı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Do?u Anadolu Bolgesi etnik acıdan ce?itlilik gostermektedir. KONDA 'nın 2010'da yuruttu?u bir ara?tırmaya gore Ortado?u ve Kuzeydo?u Anadolu olmak uzere ikiye ayrılmı? bolgede, Do?u Anadolu Bolgesi'nin guney kısmını olu?turan Ortado?u kısmında Kurtlerin nufusun %79.1'ini olu?turdu?u, Kuzeydo?u kısmında ise Turklerin baskın oldu?u, ancak %32'lik onemli bir Kurt azınlı?a sahip oldu?u bulunmu?tur. ^{[4] [ guncellenmeli ]}

Sanayi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Bolgenin sanayi anlamında en geli?mi? illeri: Elazı? , Malatya ve Erzurum 'dur.

Sanayi kurulu?ları yetersiz olan Do?u Anadolu Bolgesi halkı gecimini, ba?ta hayvancılık olmak uzere tarımdan sa?lar. Bolgenin hayvancılı?a cok elveri?li olan Erzurum-Kars Bolumu’nde yuksek nitelikli sı?ırlar yeti?tirilir. Cok sayıda kucukba? hayvan besleyen gocer a?iretler yazın surulerini bolgenin oteki kesimlerindeki yuksek yaylalarda otlatır.

Bitkisel uretime elveri?li alanlar, bolge yuzolcumunun ancak %10'unu kaplar. Bu alanın buyuk bolumunde tahıl ekimi yapılır. Tahıldan ba?ka baklagiller, ?eker pancarı, meyve, sebze, pamuk ve az miktarda da tutun yeti?tirilir. Pamuk yeti?tirilen kuytu I?dır, Malatya ve Elazı? ovalarının yanı sıra Erzincan Ovası ile Van Golu cevresinde meyve bahceleri cok yer tutar.

Yalnızca buyuk kentler cevresinde kurulan sanayilerin ba?lıcaları pamuklu dokuma, iplik, ?eker, suttozu, un, peynir, yem, sigara ve cimento fabrikaları ile et kombinalarıdır.

Yeraltı kaynakları bakımından oldukca zengin sayılan Do?u Anadolu Bolgesi'nde; Af?in ve Elbistan 'da linyit, Hekimhan ve Divri?i yorelerinde demir, Alacakaya yoresinde krom, Maden yoresinde bakır, Keban ve Baskil yoresinde de gumu?lu kur?un Erzurum-A?kale'de Bor madeni yatakları bulunmaktadır. Keban ve Karakaya hidroelektrik, Af?in-Elbistan A Termik Santrali ve Af?in-Elbistan B Termik Santrali bolgenin ba?lıca enerji uretim kurulu?larıdır.

Tarımsal alanları kısıtlı, sanayi i?yerleri yetersiz olan bolge halkının artan nufusu icinde i?siz kalan kesimi, ulkenin ekonomi olanakları daha geli?mi? olan yorelerine goc etmek zorunda kalmaktadır.

Ayrıca bakınız [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

• Turkiye'nin co?rafi bolgeleri

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]