Ba?lı?ın di?er anlamları icin
Diana
sayfasına bakınız.
Galler Prensesi Diana
(d. Diana Frances Spencer; 1 Temmuz 1961 - 31 A?ustos 1997),
Britanya kraliyet ailesinin
bir uyesi, Kral
III. Charles
'ın ilk e?i ve Birle?ik Krallık tahtının kesin veliahtı
Galler Prensi
Prens William
ile
Sussex duku
Prens Harry
'nin annesidir. Diana'nın
aktivizm
hareketleri, tanınırlı?ı arttırarak ona kalıcı bir populerlik sa?ladı.
Diana,
?ngiliz soylu sınıfının
bir uyesi olarak do?du ve
Sandringham mulkunde
kraliyet ailesine yakın bir yerde buyudu. 1981'de kre? o?retmeni asistanı olarak calı?ırken
Kralice II. Elizabeth
'in en buyuk o?lu
Prens Charles
ile ni?anlandı.
Du?unleri
, 1981 yılında
Aziz Paul Katedrali
'nde gercekle?ti ve halk tarafından buyuk ilgi topladı. Bu evlilik ile birlikte Diana,
Galler Prensesi
rolunu ustlendi. Ciftin William ve Harry adında, o zamanlar
?ngiliz tahtının ardı ardına ikinci ve ucuncu varisi
sayılan iki o?lu oldu. Ancak Diana'nın Charles ile evlili?i, uyumsuzlukları ve evlilik dı?ı ili?kileri nedeniyle bitti. 1992 yılında ili?kilerinin bozulmasının kamuoyuna acıklanmasının ardından ayrıldılar. Evliliklerinde ya?adıkları sıkıntıların ayrıntıları giderek daha cok kamuoyuna duyurulmaya ba?landı ve 1996 yılında bo?andılar.
Galler Prensesi olarak Diana, Kralice adına kraliyet gorevlerini ustlendi ve onu
Milletler Toplulu?u
'ndaki gorevlerde temsil etti. Hayır i?lerine alı?ılmadık yakla?ımı nedeniyle medyada dikkat cekti. Yardımları ba?langıcta cocuklara ve ya?lılara odaklanmı?tı, ancak daha sonra iki ozel kampanyaya katılımıyla tanındı: biri
AIDS
hastalarına yonelik sosyal tutumları ve bu hastaların kabul gormesini iceriyordu, di?eri ise
Uluslararası Kızılhac Komitesi
aracılı?ıyla te?vik edilen kara mayınlarının ortadan kaldırılmasıydı. Ayrıca kanser ve akıl hastalıklarından etkilenen insanlara yardım etmenin yolları konusunda farkındalık yaratarak ilgili kampanyaları destekledi. Ayrıca Diana, 1980'li ve 1990'lı yıllarda modaya yon verdi.
Diana'nın
Paris'te gecirdi?i araba kazasının ardından olumu
, kamuoyunda geni? caplı yas tutulmasına ve kuresel medyanın ilgisine yol actı.
Metropoliten Polis Te?kilatı
tarafından yurutulen
Paget Operasyonu
'nun ardından yapılan soru?turmada hukuka aykırı bir ?ekilde olduruldu?une karar verildi. Mirasının kraliyet ailesi ve
?ngiliz toplumu
uzerinde onemli bir etkisi oldu.
[1]
Diana Frances Spencer, 1 Temmuz 1961 tarihinde ?ngiliz
aristokrasisi
icinde do?du.
Edward John Spencer
'in en kucuk kızıydı. Annesi Frances, babasının ilk e?iydi.
?ngiltere
,
Norfolk
'ta, Sandringham Park House'da do?du. Percy Herbert (kilise rektoru ve
Norwich
ve
Blackburn
eski piskoposu) tarafından St.Mary Magdalene kilisesinde
vaftiz
edildi.
Diana dort karde?e sahipti:
- Sarah Spencer (19 Mayıs 1955 do?umlu)
- Jane Spencer (11 ?ubat 1957 do?umlu)
- John Spencer (12 Ocak 1960'ta do?up oldu)
- Charles Spencer (20 Mayıs 1964 do?umlu)
E?inden bo?anan Frances Spencer, Diana'yı ve bir karde?ini de alarak Londra'da Knightsbridge'deki bir apartman dairesine ta?ındı. Aynı yılın noelinde babalarını gormeye giden Spencer karde?leri, Edward John Spencer annelerinin yanına gondermeme kararı aldı. Frances Spencer dava acsa da eski e?inin nufuzu nedeniyle cocukları geri alamadı.
1975 yılında buyuk babalarının (Albert Spencer) olumunden sonra babaları 8.
Earl
yeni Kont olunca, Diana da Lady unvanını kazandı. 1976 yılında Edward John Spencer romantik kitaplarıyla un yapmı?
Barbara Cartland
'ın tek kızı Raine ile evlenince, Diana icin
Glasgow
,
?skocya
'ya ta?ınan annesinin ve ?ngiltere'deki babasının evleri arasında gidip gelen parcalanmı? bir ya?am ba?lamı? oldu. Okula gitti?inde Diana'nın babası ve annesi ayrılmı?tı.
Diana ve karde?leri Raine'i sevmedi. Charles Spencer'in du?ununde Raine ve Diana tartı?mı?lardı. Diana'nın olumunden once barı?tılar, bazen de beraber o?le yeme?i yiyorlardı. Diana son yıllarda annesiyle de barı?tı; cocuklu?unda annesi gitti?i icin mutlu de?ildi.
[2]
Diana, kokeni
Stuartlardan
gelen aristokrat bir aileye mensuptu. Anne tarafında ?rlandalı, ?skocyalı, ?ngiliz ve Amerikan atalarına sahipti. Buyuk ninesi New York'lu zengin bir mirasyedi olan Frances Work'tu. (d. 27 Ekim 1857 - o. 26 Ocak 1947)
Baba tarafından Diana, evlilik dı?ı dort o?lu yoluyla 2. Charles'ın soyundan geliyordu. Bu dort ki?i:
- Henry Fitzrey, Barbara Villiers'in o?lu.
- Charles Lennox, Louise de Kerouaille'in o?lu.
- Charles Beouclerk, Nell Gwyn'in o?lu.
- James Crofts-Scott, me?hur bir ayaklanmanın lideri, Lucy Walter'in o?lu.
Diana'nın dikkate de?er ataları 1. Robert (the Bruce) ve Anne;
Mary Boleyn
, Catherine Grey, Maria de Salina, John Egerton ve James Stanley'dir.
Spencer'ler yuzyıllardır kraliyet ailesi ile yakın ili?ki icinde olmu?lardır. Diana'nın anne tarafından buyuk annesi, Ruth Fermoy, (d. 2 Ekim 1908 - o. 6 Haziran 1993) uzun sure arkada?ı ve yardımcısı idi.
Aktor
Oliver Platt
ikinci kuzenidir. Diana ayrıca favori aktrislerinden biri olan
Audrey Hepburn
'un kuzenidir. Di?er dikkate de?er kuzenleri
Humphrey Bogart
ve
III. Rainier
'dır.
Diana 7 ya?ındayken okula ba?ladı.
Kings Lynn
'in West Heath Girls' School'unda o?renip kaldı. Okulda ders calı?maya calı?tı fakat hic 'O Level' sınavlarını gecmedi. Ablası,
Lady Sarah
, gibi davranmaya calı?tı, biraz yaramazdı ama cok arkada?ı vardı. 1977 yılında Rougemont, ?svicre'de bulunan Institut Alpin Videmanett'e kaydoldu. Eve donmek istedi, babasına surekli mektuplar gonderdi ve birkac hafta sonra eve dondu. Bu sırada henuz 16 ya?ında olan Diana, ileride e?i olacak ki?iyi ilk kez ablası Lady Sarah'ın flortu olarak tanıdı.
Ablası Lady Sarah gibi davranmak istiyordu ve 18 ya?ındayken babası ona bir hediye verdi. Lady Sarah onun icin bir apartman buldu ve babası bu apartmanı aldı. Okuldan arkada?ları, Carolyn Pride, Virginia Pitman ve Anne Bolton ile bu apartmanı payla?tı. Londra'da kalırken yemek yapmaktan nefret etmesine ra?men yemek kursuna ve
Kensington
'daki Madame Vacani's Dance Academy'ye giden Diana, daha sonra Young England Kindergarten hem?irelik okulunda i? buldu. Evli arkada?larının evlerinde temizlik yaptı.
Prens Charles
'in a?k ya?amı ve ce?itli goz alıcı ve cazibeli aristokrat kadınlarla ili?kileri daima basının spekulasyonlarına konu oluyordu. Prens Charles otuz ya?ında ve evlilik icin artan bir baskı altındaydı. Yasal olarak tek istek gelinin
Katolik Kilisesi
'inden olmamasıydı. Geleneklere gore
Protestan
olması ve
?ngiltere Kilisesi
'nin uyesi olması gereken gelinin soylu bir ailenin mensubu olması da tercih sebebiydi. Tum bu ozellikleri ta?ıyan Diana'nın, Charles ile evlili?ine Spencerler ve Kraliyet Ailesi sıcak bakıyordu. Cunku bu evlilik ?ngiliz hanedanın gelecek planları ve
milenyumun
e?i?inde ciddi bir krize du?en ?ngiliz halkının nostaljik du?leri icin de umuttu.
Ni?anları 24 ?ubat 1981'de resmiyet kazandı.
[3]
Sonunda 29 Temmuz 1981'de tum dunya televizyonlardan naklen verilen
St. Paul Katedrali
'nde gercekle?tirilen du?un toreni icin ekranları ba?ına gecti.
[3]
[4]
Yakla?ık bir milyar ki?inin izledi?i torende 20 ya?ındaki Diana'nın utangaclı?ı gozlendi. Dunya liderlerinin davetli oldu?u torende Diana,
Cantebury Ba?piskoposu
'nun onayıyla
Galler Prensesi
oldu. Gelecekte
Birle?ik Krallık
tahtının Kralicesi olacaktı. Diana'nın babası o gun
BBC
kameralarına
Yuzyıllardır Spencer Ailesi'nin Monar?iye de?erli katkıları olmu?tur. Eminim bugunden itibaren gelene?imizi Diana ya?atacak, icten sadakatiyle Kraliyet Ailesi'ne e?siz hizmetlerde bulunacaktır.
?eklinde konu?mu?tur.
?skocya
'da tatile cıkarken Diana hamile kaldı. Evlili?indeki ilk aylar Diana'ya kolay gelmedi?i icin hamile oldu?una cok mutlu olmu?tu. 21 Haziran 1982'de Diana anne oldu. Bebe?in erkek olmasına herkes cok mutlu olmu?tu ve ona
William
adını koydular.
[5]
Diana do?umdan sonraki surecte evlili?inde mutlu de?ildi. Prens Charles hala
Camilla Parker Bowles
'e a?ıktı. Diana kocasından kendisini sevmesini istedi fakat Charles Diana'yı tanımaya calı?mamı?tı. Evlenmeden once Diana
bulimia
hastalı?ına tutuldu. Evlendikten sonra
bulimia
rahatsızlı?ı daha kotu oldu. Dort sene boyunca evlili?i iyi gecti ama
Harry
'nın do?umunda Diana kocasında bir fark hissetmi?ti. Daha sonra 'o gun evlili?im oldu' dedi.
[6]
Her ?eye ra?men evlili?ini duzeltmek istedi. Fakat Charles Camilla'ya a?ıktı ve hicbir ?ey fark etmedi. Surekli tartı?tılar ve birkac kere Diana kendine zarar verdi ama Charles ilgilenmedi. 1985 yılında
Prens Andrew
,
Sarah Ferguson
ile tanı?tı. Kralice ve ailesi Diana'nın Sarah gibi davranmasını istedi. Diana'yı ona benzetmeye calı?tı ama benzetti?inde Kralice'yi ve
Prens Philip
'i payladı. Diana ne yapaca?ını bilemedi, kendini cok kotu hissetti ve bulimia hastalı?ı daha kotu boyutlara ula?tı.
Yıllarca Prens ve Prenses oylece devam etti. 1992 yılında ayrıldılar. Prens Charles
Highgrove
evinde kaldı ve Diana
Kensington
sarayında kaldı. Diana ve Andrew Morton bir kitap yazdı. Diana'nın biyografisi, 16 Temmuz'da piyasaya cıktı. Charles apacık bir ?ekilde Camilla ile goru?meye ba?ladı. Bo?anmadan once Diana'nın da birkac sevgilisi vardı, en unluleri rugby oyuncusu Will Carling ve asker James Hewitt.
1995 yılında Diana bir 'Panorama' roportaj yaptı. Evlili?inde herkese ne oldu?unu anlatmak istedi. Gizlilikle birkac
BBC
muhabiriyle goru?tu. Goru?meci Martin Bashir'e bulimiasını, evlili?ini ve nasıl halka yardım etmeye calı?tı?ını anlattı. "Bu evlilikte biz uc ki?iydik, yani biraz kalabalıktı" dedi ve bo?anmak istemedi?ini soyledi ama 'Kalplerin Kralicesi' olmak istedi?ini anlattı. Roportaj 20 Kasım 1995'te
BBC One
kanalında yayınlandı. Daha once hicbir prenses o kadar acık konu?madı?ı icin herkes ?a?akaldı. 22,8 milyon ki?i onu izlemi?ti.
[7]
1995 yılında Kralice, Panorama roportajı izledikten sonra, Charles ve Diana'ya ayrılmalarını soyledi.
[8]
Ba?bakan da (
John Major
) ayrılmalarını istedi.
[9]
28 A?ustos 1996'da bo?andılar.
[10]
Kolay bir bo?anma icin Diana ￡17 milyon'u eski kocasından aldı ve hic kimseye ne oldu?unu anlatamadı. Diana'nın unvanı de?i?tirildi, artık Kraliyet Altesleri Galler Prensesi de?il, sadece Diana, Galler Prensesi olacaktı. Tekrar evlenirse prenseslik unvanı geri alınacaktı.
Pakistanlı kalp cerrahı Hasnat Han'a a?ık oldu. Diana evliyken onunla flort etmeye ba?lamı?tı ve iki sene beraber kaldılar.
[11]
Fakat Hasnat Han Pakistanlı bir doktordu ve kendi ulkesinin gerektirdi?i kultur cercevesinde daha onceden bo?anmı? bir kadınla beraber olabilmesi mumkun de?ildi. Diana buna her ne kadar uzulse de ardından Dodi Al Fayed ile ili?kisine ba?ladı.
[12]
Pont d'Alma tunelinin giri?i.
1997 yılında Dodi Al Fayed'le birkac tatile cıktı. A?ustos ayında Akdeniz'de Dodi'nin 'Jonikal' yatında kaldı. Cok paparazzi kovaladı?ı icin Diana ve Dodi Paris'e donmeye karar verdi. Dodi'nin babasının otelinde kalmak istediler. 31 A?ustos gecesi saat on iki bucukta Dodi'nin apartmanına gitmek icin otelden cıktılar. Otelin arkasından cıktılar fakat paparazzi onları bekliyordu. Giderken ?ofor (Henri Paul) yolu ?a?ırdı ve karanlık bir tunelde kaza yaptı. Henri Paul ve Dodi Al Fayed olay yerinde hayatını kaybetti. Paparazziler foto?rafları cekerken ambulans geliyordu. 2 saat boyunca doktorlar Diana'nın hayatını kurtarmaya calı?tı. Saat dortte Diana ya?amını yitirdi.
[13]
Sadece Diana'nın koruma gorevlisi, Trevor Rees-Jones hayatta kaldı.
Althorp
'taki gol ve Diana anıtı
Haberi duydu?unda Prens Charles, Earl Spencer ve Diana'nın kız karde?leri ?ngiltere'den hemen Diana'nın yanına gitti.
[14]
O sabah da Diana'nın cenazesi ?ngiltere'ye dondu. 6 gun resmi yas ilan edildi ve 6 Eylul 1997'de yapılan gorkemli bir veda toreniyle Diana topra?a defnedildi. Ayrıca oldu?unde sarayın onune yuzbinlerce not ve cicek bırakıldı. Prens Harry bir not yazdı: "Mommy" (anneci?im) ve tabutuna bıraktı. 2.5 milyar ki?i Diana'nın cenazesini izledi.
[15]
[16]
?ngiltere'de butun kanallar cenazesini gosterdi. Bazı soylentilere gore Diana'nın olumunun bir suikast oldu?u du?unulmektedir. Ama bunu kanıtlayan bir delil ortaya cıkmamı?tır.
Tony Blair
onu 'Halkın Prensesi' olarak adlandırdı. Diana halen daha unutulmayan efsanevi denebilecek bir ki?iliktir. ?ngiltere'de gazetelerde her gun Diana'nın hakkında haber vardır. 1 Temmuz 2007'de Diana icin bir konser duzenlenmi?tir. Her yaz Diana'yı sevenler Althorp Evi'ne giderek Halkın Prensesi Diana'yı anarlar. Onun kıyafetleri ve kullandı?ı bircok e?ya bu evdedir. Ayrıca evin bahcesindeki golun ortasındaki adada da Diana'nın mezarı oldu?undan bircok yerli ve yabancı turist Althorp Evi'ni ziyaret etmektedir. Ayrıca Diana ve olumu bircok belgesel, makale, kitap ve filme konu olmu?tur.
- 1 Temmuz 1961 ? 9 Haziran 1975: Sayın Diana Spencer
- 9 Haziran 1975 - 29 Temmuz 1981: Leydi Diana Spencer
- 29 Temmuz 1981 - 28 A?ustos 1996:
Kraliyet Altesleri
Galler Prensesi
- 28 A?ustos 1996 ? 31 A?ustos 1997: Diana, Galler Prensesi
Diana'nın evlilik suresindeki arması
Diana'nın bo?andıktan sonraki arması