Derlem dilbilim ; bir dilin, "gercek dunya" metninin govdesi olan metin derleminde ifade edildi?i ?ekliyle bir dilin incelenmesidir. Derlem dilbilim, bir dilin guvenilir bir analizinin , minimum deneysel mudahale ile sahada toplanan derlemlerle - o dilin do?al ba?lamı ("realia")- ile daha mumkun oldu?unu one surer. Metin-derlem yontemi, o dili yoneten soyut kurallar dizisini turetmek icin herhangi bir do?al dilde yazılmı? metinlerin derlemini kullanır. Bu sonuclar, konu dili ile benzer bir analizden gecmi? di?er diller arasındaki ili?kileri ke?fetmek icin kullanılabilir. Bu tur ilk derlemler, kaynak metinlerden manuel olarak turetilmi?tir ancak artık bu i? otomatikle?tirilmi?tir.

Metod [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Derlem dilbilim, verilerden teoriye giden bir yolu izlemeye calı?an bir dizi ara?tırma yontemi uretmi?tir. Wallis ve Nelson (2001) ilk olarak 3A perspektifi olarak adlandırdıkları ?eyi tanıtmı?lardır: Ek Acıklama, Soyutlama ve Analiz.

• Acıklama , bir ?emanın metinlere uygulanmasından olu?ur. Ek acıklamalar, yapısal i?aretleme, konu?ma parcası etiketleme, ayrı?tırma ve cok sayıda di?er temsilleri icerebilir.
• Soyutlama , ?emadaki terimlerin teorik olarak motive edilmi? bir model veya veri kumesindeki terimlere cevrilmesinden (e?lemesinden) olu?ur. Soyutlama tipik olarak dilbilimci tarafından yonlendirilen aramayı icerir, ancak orne?in ayrı?tırıcılar icin kural o?renmeyi icerebilir.
• Analiz , veri setinden istatistiksel olarak ara?tırma, manipule etme ve genelle?tirmeden olu?ur. Analiz, istatistiksel de?erlendirmeleri, kural tabanlarının optimizasyonunu veya bilgi ke?if yontemlerini icerebilir.

Gunumuzde sozcuksel derlemlerin co?unda, konu?manın bir kısmı etiketlidir (POS etiketli). Bununla birlikte, 'acıklamasız duz metin' ile calı?an derlem dilbilimcileri bile, goze carpan terimleri izole etmek icin kacınılmaz olarak bazı yontemler uygular. Bu gibi durumlarda acıklama ve soyutlama sozcuksel bir aramada birle?tirilir.

Acıklamalı bir derlem yayınlamanın avantajı, di?er kullanıcıların daha sonra derlem uzerinde deneyler yapabilmesidir (derlem yoneticisi aracılı?ıyla). Yaratıcılarınkinden farklı ilgi alanlarına ve farklı bakı? acılarına sahip dilbilimciler bu calı?mayı kullanabilir. Verileri payla?arak, derlem dilbilimcileri derlemi dilbilimsel tartı?ma ve daha fazla calı?ma yeri olarak ele alabilirler.