Ba?lı?ın di?er anlamları icin
Delphi
sayfasına bakınız.
Delfi
(
Yunanca
:
Δελφο?
, [ðe?l?fi]),
Yunanistan
'da
Parnassos Da?ı
'nın guneybatısında bulunan arkeolojik bir alan ve modern bir kasabadır. 1987 yılında
UNESCO
tarafından
Dunya Mirası
olarak listelenmi?tir.
[1]
Antik ca?larda Yunan halkları icin onemli bir dini merkezdi. Tarih oncesi devirlere kadar eskilere dayandırılan varsayımlarda Yunan tanrıları
Apollo
ve
Athena
'ya ibadet edilen bir alandı. Gunumuze kadar varlı?ını koruyabilmi?
Antik Yunan mimarisi
eserlerinden biridir.
Delfi butun Yunan dunyası icinde Omphalos ta?ı (dunyanın gobe?i, kosmozu yani duzenli evreni simgeleyen)sitesi, Dunyanın ve evrenin merkezi olarak yuceltiliyordu. Hestia'nın (Ocak tanrıcası) ruhunda veya onun oca?ında Apollon delfi tapına?ı olacaktı; bir sonsuzluk (ebedi) ate?i yanıyordu.
Platea Muharebesi
'nden (MO 479, Yunan-Pers sava?ı) sonra, Yunan ?ehirleri ate?lerini sondurduler. Ve yeni ate?i Delfi'de Yunan oca?ından getirdiler. Pek cok Yunan kolonilerinin kurulu? hikayelerinde, kolonide yerle?en insanlar ilk defa Delfi'ye adandı.
Delfi adı cukur, oyuk ile ba?lantılı olup, Gaia'nın (toprak tanrıcası) sitede buyuk anne topra?ı, toprak tanrıcası saygınlı?ını belirtir. Apollon siteye, lakabı olan "Delphinidae" veya memelilerden biri ile ba?lantılıdır. Lakap memeli bir hayvan olan yunus ile ili?kilidir. Apollon icin yazılan ?arkılarda, Apollon'un Delfi'ye yunus ?eklinde, sırtında Girit papazlarını ta?ıyarak nasıl geldi?ini anlatır. Di?er bir efsanede kuzeyden Delfi'ye yuruyen Apollon, Tempe'de (Teselya'da bir ?ehir) kutsal olan defne yapra?ını toplamak icin durur. Bu efsanenin kutlamasında, Apollon'a ait oyunlarda kazananlar Tempe'de toplanmı? defne yapra?ı tacı alır.
Delfi
Delfi,
Parnassus
da?ının yoku?undaki platoda Antik kahin sitesi Apollo tapına?ından sonra yer alır. Bu yarı daire ?eklindeki cıkıntı
Phaedriades
(parlayan bir ?ey) olarak bilinir. Ve
Pleistos
vadisine yukarıdan bakar. Delfi'nin guney batısı, Korint Korfezi'ndeki
Kirma
liman ?ehrinin 15 km uza?ındadır.
Delfi klasik donem suresinde Apollon'a adanan kahin tapına?ının belki de en iyi bilinenidir. Tarih oncesi orijini ve Gaia'ya tapınımı ile, MO sekizinci yuzyılın son ceyre?inde. Delfi'deki yerle?im sitesinde insan eliyle yapılan tesislerde bir sureklilik var. Olimpia'ya kıyaslandı?ında canak comlek bronz i?i, uc ayaklı tabure adanmasında oldu?u kadar devam eden duzenli bir akım var. Ne objelerin secme mal olu?u ne de adanan prestijin varlı?ı dua edenlerin dikkat merkezi de?ildir. Fakat yuksek de?erli malların kuvvetli tasviri di?er anakara kutsal yerlerinde bulunmaz.
Dinsel toreni yoneten kadın kahin Delfi'de
Pythia
olarak bilinir. Oracle, hem kahini hem de haber verme i?ini ve haberin alındı?ı yeri ifade eder. Soru daha ziyade
Apollon
'a sorulur. Cevap bir erkek veya kadın kahin tarafından mırıltılar halinde aktarılır. Kahin ku? sesleri, ruzgarın u?ultusu, sallanan yaprakların hı?ırtıları vb. olu?umları esin kayna?ı olarak yorumlar. Bu olaylar sorunun cevaplarını yansıtmaktadır. H.W. Parke Delfi'nin kurulu?unu ve onun kehanetinin yer alı?ını kayıtlı tarih oncesi oldu?unu ve orijininin karı?ık oldu?unu yazar. Fakat
Buyuk Tanrıca Gaia
ya tapınmaya tarihler.
Delfi, Apollo tapına?ı planı
|
---|
Attika
| |
---|
Ege Adaları
| |
---|
Kuzey Yunanistan
| |
---|
Orta Yunanistan
| |
---|
Payla?ılanlar
| |
---|