Dunyanın en yuksek yapıları
belirlenirken genellikle do?rudan tanım yapmak mumkunse de, dunyanın en yuksek
bina
sını ya da
kule
sini belirlemek o kadar kolay olmamaktadır. Bunun nedenleri ya bina ve
kule
dendi?i zaman tam olarak ne kastedildi?inin ya da bunların olcumlerinin nasıl yapıldı?ının tartı?malı olmasıdır. Ulusal ve yerel prestij sorunları farklı insanların farklı cevapları kabul etmesine neden olmaktadır. Yani nesnel bir yakla?ım belirlemek oldukca zordur.
Kesin yukseklik soz konusu oldu?unda en yuksek yapılar genellikle gokdelenlerdir Buna ra?men halen bazı soru i?aretleri bulunmaktadır:
- listeye hala yapım a?amasında bulunan yapılar dahil edilmeli midir?
- suda yukselen binaların suyun altında kalan kısımları yuksekliklerine dahil edilebilir mi?
Kuleler
soz konusu oldu?unda ?oyle bir tartı?ma da ortaya cıkar:
Binalar icin ?u tartı?malar soz konusudur:
- ileti?im
kulelerindeki
gozlem odaları ya?anılabilir sayılmalarını sa?lar mı?
- sadece ya?anılabilir kısımların yuksekli?i mi sayılmalıdır?
- catılardaki antenler binaların yukseklik olcumlerine dahil edilebilirler mi? (bu ozellikle bazı binalardaki helezon kulelerin yerine gore
anten
, yerine gore
mimari bir detay
olarak varsayıldı?ı durumlarda on plana cıkar)
- Genel olarak baktı?ımızda bir nesnenin ozellikleri,yapısı, tarihi gecmi?i,olcme birimi farklılık gosterebilice?inden bu tarz yapılar arasında kar?ıla?tırma yapmak zor olmaktadır.
Burc Halife:
?imdilerde, ayakta duran en yuksek yapı,
Dubai
'deki 828 metre yuksekli?inde ve 160 kata sahip olan
Burc Halife
' dir. 2010 yılında tamamlanan yapı bu gune kadar yapılmı? en yuksek insan eseri yapıdır.
Tokyo Skytree:
Burc Halife
'den sonra en yuksek yapı
Japonya
-
Tokyo
da bulunan 634 metre yuksekli?indeki
Tokyo Skytree
'dir. (?cinde ya?anılmadı?ı icin en yuksek binalar listesinde yer alamaz)
?angay Kulesi
En yuksek 3.yapı ise
Cin
'in
?angay
kentinde bulunan 632m yuksekli?inde 128 katlı
?angay Kulesidir
.
KVLY-TV Kulesi:
Ayakta duran en yuksek dorduncu yapı ise 629 metre yuksekli?inde olan ve
Fargo
?ehri yakınlarında bulunan
Blanchard
,
Kuzey Dakota
'daki
KVLY-TV kulesi
dir. Bir yayın anteni olan bu direk tamamen
metalden
yapılmadır ve gergi telleriyle desteklenmektedir.
Var?ova Radyo Kulesi:
Var?ova
,
Polonya
yakınlarındaki
G?bin
-
Konstantynow
'da bulunan
Var?ova radyo dire?i
645 metre (2,115 ft) yuksekli?i ile KVLY-TV dire?inden daha yuksek olmakla birlikte 8 A?ustos 1991'de yıkılmı?tır.
Yayın antenlerinin dunyanın en yuksek binaları arasında kabul edilmemesinin ba? nedeni kendi kendilerini destekliyor olmamalarıdır. Kendi kendini desteklemeyen bir di?er yapı orne?i de yere ba?lı olan
helyum
balonlarıdır. E?er kendi kendini desteklemeyen yapılar da sayılsaydı, bu tur balonlar dunyanın en yuksekleri olurlardı. Gergi teli destekli direkler kalıcı olmak icin tasarlanmı?lardır ve kolayca sokulemezler. Orne?in, kotu hava ?artlarında "ba?lı balonlar" bulundukları yerden ba?ka bir yere ta?ınabilirler ama yayın antenleri her tur hava ?artında ayakta kalabilmelidir. Bu nedenle, di?er yerle?im amaclı olmayan yapılar gibi, mimari yapılar olarak kabul edilirler.
Petronius Platformu:
Petronius Platformu
610 m (2,001 ft) yuksekli?indedir, bu haliyle en yuksek 5. ve kendi kendini destekleyen en yuksek 4. yapıdır. Ama bu
petrol
ve
do?algaz
platformu kısmen
dubalarla
desteklendi?i icin bazı ele?tirmenler suyun altında kalan kısmının, tıpkı di?er binaların yerin altında kalan kısımları gibi, olcume dahil edilmemesi gerekti?ini ileri surmektedirler.
CN Kulesi:
Kanada
-
Toronto
'daki
CN Kulesi
553.33m'dir (1,815 ft) ve Temmuz 1976'da acılmasından once bile, yani 30 yıl boyunca, yerin ustundeki en yuksek kendinden destekli 1. yapı olmu?tur.
Kingdom Tower:
Dunyanın yapımı tamamlanmamı? en yuksek binası
Kingdom Tower
'
dır. 2018 yılında daha onceki butun rekorları kırmı? olacaktır.
1998 yılına kadar en yuksek bina, boydan boya katları olan ve anteni dahil olmayan yapı olarak, rakipsiz olan
Chicago
'daki
Sears Kulesi
kabul ediliyordu.
Kuala Lumpur
,
Malezya
'daki
Petronas ?kiz Kuleleri
in?a edildi?inde tartı?malar ba?ladı cunku Petronas Kulelerinin helezonu Sears Kulesi'nin catısından itibaren dokuz metre daha yuksektir. Helezon dahil edilmedi?inde Petronas Kuleleri, Sears Kulesi'nden daha yuksek de?ildir.
Chicago
'daki kongresinde, Yuksek
Binalar ve Kent Yerle?imleri Konseyi (UYKYK)
Sears Kulesi'ni dunyanın en yuksek binalı?ından ucuncu en yuksek binalı?a indirdi ve Petronas Kuleleri en yuksek bina kabul edildi. Bu karar bircok tartı?maya neden oldu ve UYKYK dort farklı kategori belirlemeye karar verdi:
- Mimari ve yapısal en tepe noktasına kadar olan yukseklik (helezonlar ve kuleler dahil ama antenler, direkler ve bayrak direkleri haric)
- ?cinde ya?anılan son kata kadar olan yukseklik
- Catının tepesine kadar olan yukseklik
- Anten tepesine kadar olan yukseklik
Yukseklik ana giri?teki kaldırım seviyesinden itibaren olcum kabul edildi. Butun bu kategorilerde Sears Kulesi ikinci veya ucunculu?u elinde bulundurmaktaydı. Petronas birincili?i,
Dunya Ticaret Merkezi
ise dordunculu?u almı?tı. Birkac ay icinde Sears Kulesi'ne yeni bir anten yerle?tirilmesiyle dorduncu kategoride ba?ı cekmeye ba?ladı.
20 Nisan, 2004'te,
Taipei
'deki
Taipei 101
(
Cin
,
Tayvan
) tamamlandı ve boylece ilk uc kategoride birincili?i aldı.
Gunumuzde,
Burc Halife
ilk kategoride 828 m (2,717 ft), ikinci kategoride 584 m (1,918 ft) ucuncu kategoride 828 m (2,717 ft) ve dorduncu kategoride 829.8 m (2,722 ft) ile birincili?i elinde tutmaktadır. Onceden ilk 3 kategoride liderlik Taipai 101 ve ondan once de Petronas kulelerindeydi.
Sears Kulesi
,
Burc Halife
'den once 527 m (1,729 ft) ile dorduncu kategoride hala lider durumdaydı.Ondan once de birincilik
Dunya Ticaret Merkezi
'ndeydi (DTM) fakat Chicago kulesinin batı yayın anteninin 2000 yılında uzatılmasıyla,
11 Eylul
saldırısından bir yıl kadar once,
DTM
liderli?i yitirmi?tir. Anteni dahil, birinci DTM kulesi 526 metreydi (1,727 ft). 11 Eylul 2001'de
DTM
, dunyanın yıkılan en yuksek binası kategorisinde birinci oldu ve bu kategoride rekorlar kitabında, DTM'nin bir zamanlar bir blok uza?ında olan
Singer binasının
yerini aldı.
Ostankino Kulesi
,
CN Kulesi
ve
Tokyo Skytree
bu dort kategorinin dı?ında tutulmaktadır cunku "icinde ya?anılmayan" binalardır. Bu tanımlama icinde katlar ve duvarlar olan cerceve yapıları kapsamaktadır.
?u anda hala ayakta duran en yuksek gokdelenlerin mimari tepelerine gore yuksekliklerinin listesi
[
de?i?tir
|
kayna?ı de?i?tir
]
Bu liste, kar?ıla?tırma kısmı haric, ozellikle secilmi? bir yapı tipi ve yukseklik olcum sistemine gore hazırlanmı?tır. Yeryuzundeki en yuksek yapıların co?u gergi teli destekli yayın kuleleridir. Bu listedeki yapılar binanın en yuksek kısmına gore hazırlanmamı?tır.
Kule ve di?er yapıların kar?ıla?tırılması
?
KVLY-TV kulesi
,
Fargo
,
Kuzey Dakota
,
Amerika Birle?ik Devletleri
1963
629
2,063
?
1
CN Kulesi
,
Toronto
(
Ontario
),
Kanada
1976
553
1,815
?
2
Ostankino Kulesi
,
Moskova
,
Rusya
1967
540
1,772
?
3
Emley Moor
,
Huddersfield
,
Birle?ik Krallık
1971
330.4
1,084
?
4
Gok Kule
Auckland
,
Yeni Zelanda
1997
328
1,076
?
5
Sidney Kulesi
,
Sidney
,
Avustralya
1981
309
1,014
?
1
?cinde ya?anılan ve katları olan binaları icerir yuksekliktir.
Televizyon
kulelerini
ve
antenleri
icermez.
Kategori
|
Yapı
|
Ulke
|
?ehir
|
Yukseklik (
m
)
|
Yukseklik (
ft
)
|
Destekli Yapı
|
Var?ova Radyo Kulesi
(1991 yılında yıkıldı)
|
Polonya
|
G?bin
|
646.45
|
2,121
|
KVLY-TV kulesi
|
ABD
|
Blanchard, Kuzey Dakota
|
629
|
2,063
|
Kendi Ba?ına Duran Yapı
|
Burc Halife
|
Birle?ik Arap Emirlikleri
|
Dubai
|
828
|
2,717
|
Karada Kendi Ba?ına Duran Yapı
|
Burc Halife
|
Birle?ik Arap Emirlikleri
|
Dubai
|
828
|
2,717
|
Kule
|
Tokyo Skytree
|
Japonya
|
Tokyo
|
634
|
|
Gokdelen
-
anten tepesine kadar
|
Burc Halife
|
Birle?ik Arap Emirlikleri
|
Dubai
|
828
|
2,717
|
Gokdelen
-
mimari tepesine kadar
|
Burc Halife
|
Birle?ik Arap Emirlikleri
|
Dubai
|
828
|
2717
|
Gokdelen
-
catıya kadar
|
Burc Halife
|
Birle?ik Arap Emirlikleri
|
Dubai
|
636
|
2078
|
Gokdelen
-
icinde ya?anılan en son kata kadar
|
Burc Halife
|
,
Birle?ik Arap Emirlikleri
|
Dubai
|
636 m
|
2078
|
Baca
|
GRES-2 Guc ?stasyonu Bacası
|
Kazakistan
|
Ekibastusz
|
419.7
|
1,375
|
Kafes Kule
|
Kiev TV Kulesi
|
Ukrayna
|
Kiev
|
385
|
1,263
|
Yarı gergi telli kule
|
Gerbrandy Kulesi
|
Hollanda
|
Lopik
|
375
|
1,230
|
Elektrik dire?i
|
Yangtze Nehri Geci?i
|
Cin
|
Jiangyin
|
346.5
|
1,137
|
Kopru Sutunu
|
Millau Viyadu?u
|
Fransa
|
Millau
|
341
|
1,119
|
Tamamlanmamı? bina
|
Ryugyong Oteli
|
Kuzey Kore
|
Pyongyang
|
330
|
1,083
|
Baraj
|
Nurek Barajı
|
Tacikistan
|
Nurek
|
300
|
984
|
Beton baraj
|
Buyuk Dixence Barajı
|
?svicre
|
Val d'Herens
|
285
|
935
|
?leti?im kulesi
|
Hillbrow Kulesi
|
Guney Afrika
|
Johannesburg
|
269.5
|
882,5
|
Minare
|
II. Hassan Camii
|
Fas
|
Kazablanka
|
210
|
689
|
Ruzgar turbini
|
Fuhrlander Ruzgar Turbini Laasow
|
Almanya
|
Laasow
|
205
|
673
|
So?utma Kulesi
|
Niederaussem Guc ?stasyonu
|
Almanya
|
Niederaussem
|
200
|
656
|
Anıt
|
Gateway Arkı
|
ABD
|
St. Louis
,
Missouri
|
192
|
630
|
E?ik Kule
|
Montreal Kulesi
|
Kanada
|
Montreal
,
Quebec
|
175
|
574
|
Ta? Kule
|
San Jacinto Anıtı
|
ABD
|
La Porte
,
Teksas
|
174
|
570
|
Ta? Kule
|
Juche Kulesi
|
Kuzey Kore
|
Pyongyang
|
170
|
558
|
Ta? bina
|
Philadelphia Belediye Binası
|
ABD
|
Philadelphia, Pennsylvania
|
167
|
548
|
Kilise Can Kulesi
|
Ulm Munster
|
Almanya
|
Ulm
|
161
|
528
|
Sanayii Oncesi Can Kulesi
|
Lincoln Katedrali
(1311) (1549'da yıkıldı)
|
Birle?ik Krallık
|
Lincoln
|
159.7
|
524
|
Sanayii Binası
|
Arac Birle?tirme Binası
|
ABD
|
Kennedy Uzay Merkezi
|
160
|
525
|
Anıt Hac
|
Santa Cruz del Valle de los Caidos
|
?spanya
|
El Escorial
|
152.4
|
500
|
Mezar
|
Gize Kefren Piramiti
|
Mısır
|
Gize
,
Kahire
yakınlarında
|
138.75
ilk yuksekli?i, 146.5
|
455.21
481
|
Hızlı e?lence treni
|
Kingda Ka
|
ABD
|
Jackson
,
New Jersey
|
138.98
|
456
|
Donmedolap
|
?ngiliz Havayollarına ait
Londra'nın Gozu
|
Birle?ik Krallık
|
Londra
,
?ngiltere
|
135
|
443
|
Hava trafi?i kontrol kulesi
|
Suvarnabhumi Havaalanı
Kontrol Kulesi
|
Tayland
|
Bangkok
|
132.2
|
433.7
|
Kendi ba?ına ayakta duran bayrak dire?i
|
Akabe Bayrak Dire?i
|
Urdun
|
Akabe
|
132
|
430
|
Silo
|
Henninger Turm
|
Almanya
|
Frankfurt
|
120
|
394
|
Heykel
|
Dublin Kulesi
|
?rlanda
|
Dublin
|
120
|
393
|
I?ıklı tanıtım
|
Leverkusen Bayer Hacı
|
Almanya
|
Leverkusen
|
118
|
387
|
Tahta kule
|
Gliwice Radyo Kulesi
|
Polonya
|
Gliwice
|
118
|
387
|
Muhlacker Radyo Kulesi
(1945'te imha edildi)
|
Almanya
|
Muhlacker
|
190
|
623
|
Yontu/?nsan heykeli
|
Ushiku Daibutsu
Bronz Buda Heykeli
|
Japonya
|
Ushiku
|
120
|
416
|
Asılı tramvay destek kulesi
|
III. Kaprun
Buzul Hava Tramvayı sutunu, Gletscherbahn Kaprun 3. bolum
|
Avusturya
|
Kaprun
|
113.6
|
373
|
Monolitik obelisk
|
II. Tuthmosis
Obeliski
-
?i?
|
?talya
|
San Giovanni in Laterano
|
36
|
118.1
|
Heykel
|
??ci ve Ciftci Kadın Heykeli
|
Rusya
|
Moskova
|
24,5
|
80,3
|
Triliton
|
Stonehenge
|
Birle?ik Krallık
|
Salisbury
,
?ngiltere
|
6.7
|
22
|
Bu cizelgede "bina" derken kastedilen kendi ba?ına ayakta duran herhangi bir yapıdır. Gergi destekli direkler ve di?er destekli yapılar dahil edilmemi?tir.Yandaki ?ekilde de bu binaların yukseklikleri kar?ıla?tırılmı?tır.
Rekor Detayı
|
?sim ve Yer
|
Yapıldı?ı Yılı
|
Yukseklik
|
Notlar
|
Ba?langıc
|
Son
|
m
|
ft
|
M.O. 2600 yy.
|
M.O. 2570 yy.
|
Sneferu
'nun
Kırmızı Piramiti
,
Mısır
|
M.O. 2600 yy.
|
105
|
345
|
|
M.O. 2570 yy.
|
M.S. 1300 yy.
|
Gize Piramitleri
,
Mısır
|
M.O. 2570 yy.
|
146
|
481
|
M.S. 1439,
Buyuk Piramit
(
Keops Piramidi
zamanla yakla?ık 139 m (455 ft) yuksekli?e kadar a?ınmı?tır.
|
1300 yy.
|
1549
|
Lincoln Katedrali
,
?ngiltere
|
1092?1311
|
160 (?)
|
525 (?)
|
Merkezi helezon 1549'da bir fırtınada yıkılmı?tır; 525 fit oldu?u iddia edilen yuksekli?i bir kaynak tarafından "?upheli" olarak kabul edilmektedir
[1]
. Di?er butun kaynaklar yuksekli?i konusunda anla?maktadırlar.
|
1549
|
1625
|
St. Olav'ın Kilisesi
,
Tallinn
,
Estonya
|
1438?1519
|
159 (?)
|
522 (?)
|
1625'te bir yıldırımın du?mesiyle helezon yanmı?tır, birkac defa tekrar yapılmı?tır, ?u anki yuksekli?i 123 metredir.
|
1625
|
1847
|
Strasbourg Katedrali
,
Almanya
, ?u anda
Fransa
'ya dahil.
|
1439
|
142
|
469
|
Hala ayaktadır.
|
1847
|
1876
|
St. Nikolaikirche
,
Hamburg
,
Almanya
|
1846?1847
|
147
|
483
|
George Gilbert Scott
tarafından tasarlanmı?tır.
|
1876
|
1880
|
Notre Dame Katedrali
,
Rouen
,
Fransa
|
1202?1876
|
151
|
495
|
|
1880
|
1884
|
Koln Katedrali
,
Almanya
|
1248?1880
|
157
|
515
|
|
1884
|
1889
|
Washington Anıtı
,
ABD
|
1884
|
169
|
555
|
|
1889
|
1930
|
Eyfel Kulesi
,
Paris
,
Fransa
|
1889
|
300
|
986
|
1950'lerde telekomunikasyon kulesinin eklenmesi kulenin yuksekli?ini 324 metreye ula?tırmı?tır.
|
1930
|
1931
|
Chrysler Binası
,
New York
,
ABD
|
1928?1930
|
319
|
1046
|
Chrysler Binası halen yeryuzundeki en yuksek
tu?la
binadır.
|
1931
|
1967
|
Empire State Binası
,
New York
,
ABD
|
1930?1931
|
381
|
1250
|
|
1967
|
1975
|
Ostankino Kulesi
,
Moskova
,
Rusya
|
1963?1967
|
537
|
1762
|
|
1975
|
2009
|
CN Kulesi
,
Toronto
,
Kanada
|
1973?1976
|
553
|
1815
|
|
2009
|
Gunumuzde
|
Burj Dubai
,
Dubai
,
Birle?ik Arap Emirlikleri
|
2004?2009
|
828
|
2717
|
|
Ayrıca bahsetmeye de?er di?er yapılar arasında milattan once 3. yuzyılda yapılmı? olan ve yuksekli?i 115-135 metre (383?440 ft) civarı olan
?skenderiye Feneri
gelmektedir. Yuzyıllarca dunyanın en yuksek piramit olmayan yapısıydı. Bir di?er onemli yapı da
Anuradhapura
,
Sri Lanka
'daki
Jetavanaramaya
buddha
anıtıdır. Ucuncu yuzyılda yapılan bu anıt 122 metre (400 ft) yukseklikteydi. Bu iki yapı bin yıldan fazla bir sure dunyanın piramit olmayan en yuksek iki yapısıydı.
?skenderiye Feneri
'nin yıkılması ile
Washington Anıtı
'nın yapılması arasındaki donemdeki en yuksek "laik" yapılar,
Siena
'da 14. yuzyılın ilk yarısında in?a edilen, 102 metre yuksekli?indeki
Torre del Mangia
ve 1109 ve 1119 yılları arasında yapılan,
Bolonya
,
?talya
'daki, 97 metrelik
Torre degli Asinelli
sayılabilir.
|
---|
En az 300 metre uzunlukta olan binalar
|
Tamamlanmı?
| Gokdelen
| |
---|
TV, gozlem kuleleri ve asansorler
| |
---|
Antenler
| |
---|
Bacalar
| |
---|
Petrol Platformları
| |
---|
|
---|
?n?a Halinde
| Gokdelen
| |
---|
?n?aatı Durdurulmu?
| |
---|
|
---|
Onerilen
| Onerilen
| |
---|
Du?uncede
| |
---|
?ptal edilmi?
| |
---|
|
---|
Yıkılmı?
| |
---|
Rekorlar
|
---|
Dunya rekorları
| |
---|
?nsanlar
| |
---|
Spor rekorları
| |
---|
Ulusal rekorlar
| |
---|
Ce?itli rekorlar
| |
---|
Yapılar
| |
---|
Co?rafik rekorlar
| |
---|