Burhaniye
,
Balıkesir
ilinin
Ege Denizi
kıyısında bulunan bir
ilcesidir
.
Kuzey Ege
olarak tanımlanan bolge co?rafyası icindedir. A?ırlıklı olarak
zeytinya?ı
uretimine yonelik zeytincilik ve ic turizm merkezidir. Canakkale-?zmir Karayolu (E87) ilce merkezinden gecer.
Ege Bolgesi
'nde yer alan ilce, kuzeyde
Kazda?ı
guneyde
Madra Da?ı
arasında kalan
Edremit Korfezi
bolgede bulunur. ?lce merkezi ve ilcenin kuzeyi, Edremit Kıyı Ovasının guneyinde bulunur. ?lcenin, geri kalanı Madra Da?ının kuzeyi ve da?ın denize do?ru uzanan alcak tepelerinin uzerindedir. Kıyıda bulunan Ba?lar Burnu ise ilcenin guneybatı sınırıdır. ?lcenin ba?lıca akarsuları
Havran Cayı
ve
Karınca Cayıdır
.
?lcenin guney ve guneybatısında Madra Da?larının kıyıya do?ru alcalan Peneplen alanlarının faylarla kaplı olması ilce merkezinin etrafının 1. derecede deprem merkezi ku?a?ında yer almasına neden olmu?tur. 2011 yılı 18 Nisan'da gercekle?en 2,6 buyuklu?undeki deprem, bolgenin sismik hareketlili?in bir gostergesidir.
[4]
Bolgede ılıman
Akdeniz iklimi
gorulur. Kı?lar ılık ve ya?ı?lı yazlar ise sıcak ve kurak gecer. So?uk kuzey ruzgarlarını, Kaz da?ının kesti?i ilcede, hakim ruzgarlar;
poyraz
,
lodos
ve Ege'ye ozgu
imbat
ruzgarlarıdır. ?lce merkezinde yer alan devlet meteroloji istasyonunda yapılan olcumler a?a?ıdadır;
[5]
- Ortalama Sıcaklık: 16.0 °C
- Ortalama Nem: %60
- Yıllık Toplam Ya?ı? Ortalaması: 595,2 kg/m²
- Hakim Ruzgar Yonu: NE(
Poyraz
)
- Ortalama Ruzgar Hızı: 2.5 m/sn
- Ortalama Basınc: 1012.4 hPa
|
- En Du?uk Sıcaklık: -12.0 °C (09.01.2004)
- En Yuksek Sıcaklık: 42.6 °C (11.07.1980)
- En Cok Ya?ı?: 210.5 kg/m² (19.01.1963)
- En Hızlı Ruzgar: 86.0 km/sa (23.09.2008)
- En Yuksek Kar: 16 cm (18.02.2008)
|
?lcenin idari kom?uları ?u ?ekildedir;
?lk Ca?dan
gunumuze onemli bir yerle?im merkezi olan ilcede yapılan kazılar sonucu onemli erken donem kult merkezleri ke?fetilmi?tir. Sunak amacıyla kullanıldı?ı du?unulen bu yerlerden bazılaraın bulunan buluntular Roma ve Bizans donemleride uzanmaktadır. ?clerinde en bilineni
Dutluca
mahallesindeki
"Deliklita?"
tır. Altarla sırasıyla ?unlardır;
[6]
- Asartepe
- Balıklı ta?
- Borezli mahallesi Altarı
- Camlık Tepe
|
- Dede Kaya
- Dede Tepe
- Deliklita?
- Duvanlı Kaya
|
- Fu?la Tepe
- Harmankaya
- Hisarkoy Altarı
- ?nkaya Ma?rası
|
- Kaplan Sivrisi
- Merdivenli Kaya
- Pekmez tepe
- Yılantepe
|
?lcedeki en onemli antik kent
Adramytteion
'dur. Yapılan ara?tırmalar ve elde edilen bulgulara gore kentin ilk olarak Balkanlardan gelen
Misyalılar
tarafından kuruldu?u anla?ılmaktadır. Daha sonraları
Lidyalıların
egemenli?ine giren kentin adının, Lidya kralının karde?i
"Adramis (Adramys)"
'den aldı?ı du?unulur.
[7]
Di?er bir goru?te isimin
"adra-mut (adra vadisi)"
yani adra isimli erkek ba? tanrının vadisi ?eklinde ortaya cıktı?ıdır.
[8]
Antik kent onceleri, ilce merkezinin bir mahallesi olan
Oren'de
denize hakim bir tepeyken (Karata? Tepesi), zamanla depremler ve sahilden yapılan saldırılar neticesinde, ic kesimlere kaymı? ve bugun kom?u
Edremit
?lcesi ile bu ad hala ya?amaktadır.
Antik
Troas
,
Misya
ve
Aiolis
bolgelerinin kesi?iminde yer alan Adramytteion ?ehri, antik co?rafyacı
Strabon
tarafından, Atinalılar tarafından kolonize edilmi?, hem bir liman hem de bir deniz ussu olarak tanımlanır. Ayrıca Strabon, Adramytteionluların, Havran Cayı (Euenos) uzerine yaptıkları guzel su kemerlerinden de soz eder.
[9]
?lcenin eski adı bu su kemerlerine itafen
"Kemer"
'dir.
Truva
ile
Pergamon
?ehir merkezlerini birbirine ba?layan ticaret yolu uzerinde bulunan kent, Pergamon krallı?ının
Roma
egemenli?ini tanıması ile once Roma, sonra
Bizans
egemenli?ine girmi?tir.
Anadolu Selcuklu Devleti
Sultanı Kurtulmu? O?lu Suleyman Bey in Uc Beylerinden
Taylı Baba
'yı yoreye yolladı?ı ve bu gun
Taylıeli Koyu
olarak bilinen koye obası ile gelip yaylak olarak yerle?ti?i, kı?lık olarak ise bu gun ilce merkezinin bir mahallesi olan
Geri?'i
tuttu?u ve boylece, Turk hakimiyetinin yoreye yerle?mesini sa?ladı?ı gorulmu?tur. Kent 1300 yılında
Karesio?ulları
yonetimine katılmı?tır.
1484 yılında Taylıeli'nde ya?ayan halk goc ederek ?imdiki kent merkezine yerle?mi?tir.
Madra da?ının suyunu yoreye ta?ıyan su kemerlerine atfen "Kemer" olarak adlandırılan kent 1866 yılına kadar
Edremit
ilcesinin bir nahiyesi olarak yonetilmi? ve 1867'de ilce te?kilatı kurulmu?tur.Kemer Nahiyesinin ilce merkezi olmasında buyuk emekleri bulunan
Sultan
II. Abdulhamit
'in o?lu
?ehzade Burhanettin
'in adına, ?lce merkezi Kemer isminin yanına Burhaniye olarak da adlandırılmı?tır. 1906 yılında Burhaniye Kazasında yapılan nufus sayımı sonucu bolgede 5091 ki?inin ya?adı?ı, bunlardan 4176'sının
Musluman
, 889'unun
Rum
ve 26'sının
Ermeni
oldu?u belirtiliyor.
[10]
?lcenin Milli Mucadele'de ayrı ve ozel bir yeri vardır. ?lk kur?unu atma ?erefini Burhaniyeliler ta?ımaktadır. ?lce, 29 Haziran 1920'de
Yunan
i?galine u?ramı? ve 8 Eylul 1922'de Yunan i?galinden kurtulmu?tur. Yunan geri cekili?i sırasında, ilce merkezinin yakılıp yıkılmasını onlemek icin
Pelitkoylu
Borazan Cavu?, bir minareye cıkarak du?man birliklerini gordu?unde hucum borusu calmaya ba?lar, du?man kuvvetleri de ilce merkezi Turkler'in eline gecmi? du?uncesiyle merkeze girmeden geri cekilmeye devam ederler.
?lce 38
mahalleden
olu?maktadır. ?lce merkezi birbirinden kopuk olarak geli?en ic kısımdaki merkez ve sahil kesiminden olu?ur. Artık aradaki kopukluk, geli?en yazlık tipi konut sektoruyle tamamlanmaktadır.
?lcenin etnografik yapısı,
Manavlar
,
Yorukler
,
Mubadil
ve
Muhacırlardan
olu?ur. Ayrıca ilcedeki
Tahtacı
mahallesi,
Alevi
mahallesidir ve
Pelitkoy
beldesi ise Sunni-Alevi karı?ık bir yerle?im yeridir.
Osmanlı donemi nufusu
[11]
|
Yıllar
|
Musluman
|
Gayrimusluman
|
Toplam
|
1899
|
16478
|
2406
|
18884
|
1897
|
16602
|
2347
|
18949
|
1887
|
-
|
-
|
16683
|
1877
|
5653
|
505
|
6158
|
1831
|
3649
|
123
|
3772
|
Not:
Buyuk?ehir yasası nedeniyle koyler mahalle statusune gecti?inden 2013'ten itibaren kır nufusu tabloda yer almamı?tır.
Tarihi ve do?al sit alanı olan
Oren
'deki asırlık palamut a?acları, Kultur ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu tarafından koruma altına alınmı?tır.
Oren Plajı
, 2000 yılında Avrupa Cevre E?itim Vakfı (FEE) tarafından verilen ve artık tum dunyada “Denize Girilebilirlik Olcutu” olan
Mavi Bayrak
ile tescil ettirmi?tir.
Oren'deki do?al bitki ortusu de ‘Do?al ve Tarihi Sit alanı’ kapsamında koruma altına alınmı?tır. Oren Meydanı'nda cokca
Sedir
(Cedrus liboni),
Fıstık camı
(Pinus pinea) ve
Palamut me?esi
(Quercus Sg) gibi anıt a?aclar bulunur.
Sahilinde yat limanı, balıkcı lokantaları ve cay bahceleri bulunur.
Pek cok turistik konaklama, e?lence, yeme-icme, alı?veri? ve dinlenme tesislerinin bulundu?u bir sayfiye yeridir.
Koy merkezi ana yola 2 km, ilce merkezine ise 12 km uzaktadır. Yore halkının ba?lıca gecim kayna?ı zeytinciliktir. Mahallenin deniz kıyısı yeni geli?en ve yazlık sitelerin bulundu?u mahaldir. Sahil kuzeyden guneye do?ru Muratce?me, Yalı, Ba?lar Burnu ve ?cmeler diye adlandırılır. Ancak a?ırı derecede ikincil konut in?ası ise zeytinlikler sokulerek surdurulmektedir. Burhaniyenin bir mahallesidir.
Yeni geli?en ve yazlık sitelerin bulundu?u mahaldir. Pelitkoy'e ba?lıdır. Deniz kıyısında belediyeye ait bir tesis vardır.
?lcede toplam 18 adet zeytinya?ı fabrikası bulunmaktadır. Bu fabrikalar son yıllarda sulu baskılı sistemden kontinu sisteme donu?mektedir. Fabrikalarda zeytin el de?meden ambalajlanmaktadır. Son yıllarda ilcede yapılan calı?malar neticesinde ya?lık olarak de?erlendirilen zeytin ce?itleri TSE tarafından ye?il ve siyah sofralık standartlarına alınmı?tır. ?lcede bulunan 2 salca ve konserve fabrikası yorede ve civar ilcelerde uretilen sebzeleri mevsimlik olarak i?lemektedir. Yine ilcede 4 adet sut i?leme tesisi (mandıra) ile Korfez bolgesine yonelik cok sayıda ekmek fabrikası faaliyet gostermektedir.
Meslek odalarına kayıtlı toplam 5.000 civarında tuccar ve esnafın ortalama %50'si faal olarak ticari hayatını surdurmektedir. ?lcede T.C. Ziraat Bankası, Turkiye Halk Bankası, Turkiye ?? Bankası, Yapı Kredi Bankası, Akbank, Vakıfbank, Garanti Bankası, Denizbank ?ubeleri bulunmaktadır.
?lcede 5 adet turizm i?letme belgeli, 1 adet turizm yatırım belgeli, 22 adet belediye ruhsatlı konaklama tesisi bulunmaktadır. Turizm i?letme belgeli tesislerde 677, turizm yatırım belgeli tesislerde 276, belediye ruhsatlı tesislerde 1.575 olmak uzere toplam 2.528 adet “turistik nitelikli yatak” mevcuttur. Son yapılan denetimlerde tespit edilen verilere gore; ilcede 28 adet belediye ruhsatlı, 22 adet vergi kayıtlı kiralık ev-oda, 12 adet faaliyete yeni ba?lamı? veya ruhsatsız olmak uzere toplam 62 adet pansiyon bulunmaktadır. Pansiyonların toplam yatak sayıları ise 958 olup, bunların 425'i turistik niteliktedir.
?lcedeki
mavi bayraklı
plajları 4 tane olmak uzere isimleri ?unlardır;
[35]
- Oren Halk Plajı
- O?retmenevleri Plajı
- Club Orient
- Artemis Tatil Koyu
Burhaniye, Kuzey Ege'deki bircok yer gibi, turizm ile gec tanı?tı?ından hala buyuk oranda yerel kulturunu korumaktadır. Ozellikle ic kesimlerdeki da? koyleri tipik
Yoruk
koyleridir. ?lcede Ege ?ivesi ile halen yaygın olarak konu?ulmaktır. ?lce merkezi icin
"Kemer"
adı,
Edremit Korfezi
ve kıyıları icin sadece
"Korfez"
adı kullanılmaktadır.
Ke?kek
ozellikle koylerde yapılan geleneksel bir yemektir. ?lcenin pazartesi gunleri kurulan pazarı, ilce geneli ve civar ilcelerde de me?hurdur.
?lcenin konu oldu?u
"Kozak Da?ının Camları"
turkusunden
bir bolum;
"Kozak Da?ı'nın camları, yere de?er dalları.
Bizim icin yapılmı?, ?u Kemer konakları."
Burhaniye Kuvvay-i Milliye Muzesi:
Eski halkevi
binası olan 2 katlı ta? bina restore edilerek muzeye donu?turulmu?tur. ?lce merkezinde
Koca Cami
yakınında
Kuva-i Milliye ?ehitler Anıtı
'nın kar?ısında yer almaktadır. Muzenin ilk katı ilcede cıkan arkeolojik eserlere, ikinci katı ise etnografya bolumu goruntusundedir.
Ya?cı Kultur Merkezi:
Aslen ?skele mahallesindeki eski bir ya? fabrikası olan yapı artık ilcede kultur merkezi olarak faaliyet gostermektedir. Galeri olarak sergilere ve sınırlı sayıda katımcının bulundu?u konsere ev sahipli?i yapmaktadır.
Oren Acık Hava Tiyatrosu:
Oren mahallesinin ic tarafında yer alan tiyatro, yaz doneminde ilcenin ba?lıca tiyatro ve konser alanıdır.
Uluslararası Zeytin ve Zeytinya?ı Festivali
: ?lcenin temel urunu zeytin ve zeytinya?ını tanıtmayı amaclayan etkinlik, bircok kulturde oldu?u gibi hasat sonrası yapılan bir ?enliktir.
Deve Gure?leri
festival bunyesinde yapılan onemli bir etkinliktir.
Burhaniye Oren Turizm Kultur ve Sanat Festivali:
20 yılı a?kın bir gecmi?i olan festival, yaz doneminde ilcedeki yerli turistlerinde katılımla cok sayıda ki?iye ula?abilmektedir.
?lcede bir yelken kulubu mevcuttur.
[36]
- ^
Gomec
ilcesinin kurulması ile nufus azalmı?tır.
- ^
"Ar?ivlenmi? kopya"
. 12 ?ubat 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
13 Nisan
2019
.
- ^
"Ar?ivlenmi? kopya"
(PDF)
. 5 Nisan 2015 tarihinde
kayna?ından
(PDF)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 20 Aralık 2012
.
- ^
"Ar?ivlenmi? kopya"
. 21 Haziran 2012 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 19 Aralık 2012
.
- ^
Burhaniye ilcesinde gercekle?en depremler
[
olu/kırık ba?lantı
]
- ^
"Balıkesir meteroloji bolge mudurlu?u, Burhaniye bolumu"
. 8 A?ustos 2011 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 5 A?ustos 2011
.
- ^
www.burhaniye.bel.tr, Burhaniye'nin Tarihi ve Kulturel Zenginlikleri
[
olu/kırık ba?lantı
]
- ^
"www.balikesirkulturturizm.gov.tr, Balıkesir ?lindeki oren yerleri"
. 18 Mayıs 2011 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 6 A?ustos 2011
.
- ^
Umar Bilge, Turkiyedeki Tarihsel Yer Adları
- ^
Strabon, Anadolu Co?rafyası/Geographika(2005), Arkeoloji ve Sanat Yayınları, ceviri:Adnan Pekman
- ^
Gomec'in tarihi
25 A?ustos 2011 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
., ilce 1991'e kadar Burhaniye'ye ba?lıydı
- ^
www.burhaniye.bel.tr, Karasi Sanca?ı nufus sayımlarına gore Kemer
[
olu/kırık ba?lantı
]
- ^
.
"Fasikul I: Mufassal Neticeler ?cmal Tabloları"
(PDF)
.
28 Te?rinevvel 1927 Umumi Nufus Tahriri
. D?E
. Eri?im tarihi: 28 Mayıs 2021
.
- ^
.
"1935 Genel Nufus Sayımı"
(PDF)
.
20 ?lkte?rin 1935 Genel Nufus Sayımı
. D?E. 2 Haziran 2021 tarihinde
kayna?ından
(PDF)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 21 ?ubat 2021
.
- ^
.
"Vilayetler, kazalar, Nahiyeler ve Koyler ?tibarile Nufus ve Yuzey olcu"
(PDF)
.
20 ?lkte?rin 1940 Genel Nufus Sayımı
. D?E. 20 Ekim 2016 tarihinde
kayna?ından
(PDF)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
20 Ekim
2016
.
- ^
.
"1945 Genel Nufus Sayımı"
(PDF)
.
21 Ekim 1945 Genel Nufus Sayımı
. D?E. 15 A?ustos 2019 tarihinde
kayna?ından
(PDF)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 21 ?ubat 2021
.
- ^
.
"Vilayet, Kaza, Nahiye ve Koyler itibarıyla nufus"
(PDF)
.
22 Ekim 1950 Umumi Nufus Sayımı
. D?E. 15 A?ustos 2019 tarihinde
kayna?ından
(PDF)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 21 ?ubat 2021
.
- ^
.
"1955 Genel Nufus Sayımı"
(PDF)
.
23 Ekim 1955 Genel Nufus Sayımı
. D?E. 2 Haziran 2021 tarihinde
kayna?ından
(PDF)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 21 ?ubat 2021
.
- ^
.
"?l, ?lce, Bucak ve Koyler itibarıyla nufus"
(PDF)
.
23 Ekim 1960 Genel Nufus Sayımı
. D?E. 15 A?ustos 2019 tarihinde
kayna?ından
(PDF)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 19 ?ubat 2021
.
- ^
"1965 genel nufus sayımı verileri"
. Turkiye ?statistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde
kayna?ından
(html)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 3 Kasım 2012
.
- ^
"1970 genel nufus sayımı verileri"
. Turkiye ?statistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde
kayna?ından
(html)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 3 Kasım 2012
.
- ^
"1975 genel nufus sayımı verileri"
. Turkiye ?statistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde
kayna?ından
(html)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 3 Kasım 2012
.
- ^
"1980 genel nufus sayımı verileri"
. Turkiye ?statistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde
kayna?ından
(html)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 3 Kasım 2012
.
- ^
"1985 genel nufus sayımı verileri"
. Turkiye ?statistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde
kayna?ından
(html)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 3 Kasım 2012
.
- ^
"1990 genel nufus sayımı verileri"
. Turkiye ?statistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde
kayna?ından
(html)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 3 Kasım 2012
.
- ^
"2000 genel nufus sayımı verileri"
. Turkiye ?statistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde
kayna?ından
(html)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 3 Kasım 2012
.
- ^
"2007 genel nufus sayımı verileri"
. Turkiye ?statistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde
kayna?ından
(html)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 3 Kasım 2012
.
- ^
"2008 genel nufus sayımı verileri"
. Turkiye ?statistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde
kayna?ından
(html)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 3 Kasım 2012
.
- ^
"2009 genel nufus sayımı verileri"
. Turkiye ?statistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde
kayna?ından
(html)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 3 Kasım 2012
.
- ^
"2010 genel nufus sayımı verileri"
. Turkiye ?statistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde
kayna?ından
(html)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 3 Kasım 2012
.
- ^
"2011 genel nufus sayımı verileri"
. Turkiye ?statistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde
kayna?ından
(html)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 3 Kasım 2012
.
- ^
"2012 genel nufus sayımı verileri"
. Turkiye ?statistik Kurumu. 20 ?ubat 2013 tarihinde
kayna?ından
(html)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
8 Mart
2013
.
- ^
"2013 genel nufus sayımı verileri"
. Turkiye ?statistik Kurumu. 15 ?ubat 2014 tarihinde
kayna?ından
(html)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 15 ?ubat 2014
.
- ^
"2014 genel nufus sayımı verileri"
. Turkiye ?statistik Kurumu. 10 ?ubat 2015 tarihinde
kayna?ından
(html)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 10 ?ubat 2015
.
- ^
a
b
c
d
e
f
- ^
"Balıkesir ilindeki mavi bayraklı yerler"
. 19 A?ustos 2013 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 2 A?ustos 2011
.
- ^
Burhaniye yelken kulubu spor derne?i
[
olu/kırık ba?lantı
]
|
Wikimedia Commons'ta
Burhaniye
ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
|
|
---|
Merkez Mahalleler
| |
---|
Kırsal Mahalleler
| |
---|
|
---|
Tarihsel
| | |
---|
Kulturel
| |
---|
Turistik
| |
---|
Muze
| |
---|
E?itim
| |
---|
Spor
| |
---|
Politik
| |
---|