Bilgi , genellikle gecerlili?i veya do?rulu?u varsayılacak ?ekilde mumkun olan en yuksek kesinlik derecesi ile karakterize edilen, ki?iler veya gruplar icin mevcut olan bir dizi gercek. ^[1] Bilginin tanımı kullanıldı?ı alana ve bakı? acılarına gore de?i?iklik gostermektedir. Epistemolojide subje ile obje arasındaki ili?kiden do?an her turlu urune denir. ^{[1] [2]} Bilginin do?ası, kokenleri ve boyutları ile ilgilenen dala epistemoloji adı verilir.

Bilgi elde etmenin bircok yolu vardır: algılama , akıl yurutme , hatırlama , alı?tırma ve e?itim bunlardan bazılarıdır.

Bilgi ce?itleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Varlık ; cok boyutlu, cok yonludur. Bilgi de varlı?a ili?kindir. Bu nedenle bilgi, ait oldu?u alan, elde edili?i, ozne nesne ili?kisi ve bilgi aktı acısından ce?itli turlere ayrılır.

Gundelik bilgi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Sadece duyu organları aracılı?ıyla dunyanın acıklanma bicimidir. Bu bilginin olu?umunda denemelerin, tecrubelerin ve gozlemlerin etkisi buyuktur. Belirli bir yonteme dayanılarak kazanılmı? bir bilgi de?ildir, genel gecerlili?i de yoktur. Ornek: birkac ye?il elmanın ek?i oldu?unu gorunce; " elmalar ek?idir " genellemesine ula?ılabilir.

• Subjektiftir.
• Sonucları kesin de?ildir.
• Nedensellik ilkesine dayanmaz.

Teknik bilgi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

?nsanın temel ihtiyaclarını kar?ılamak ve gunluk ya?amını kolayla?tırmak amacıyla arac gerec yapımı ile ilgili bilgidir. Teknik bilginin bilgi aktı yarardır. Teknik bilginin iki turu vardır:

1. Gundelik bilgiye dayalı teknik bilgi: ?nsanın gundelik ya?antısındaki tecrubelere dayanarak arac gerec yapmasıdır.
2. Bilimsel bilgiye dayalı teknik bilgi: Bilimsel verilerden yararlanarak arac gerec yapılması ve insan hayatının kolayla?tırılması ile ilgili bilgidir. Muhendislik ve tıp bu alana girerler.

Sanat Bilgisi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Bu kavrama gucu, bilimden ve felsefeden farklıdır, akla dayanmaz. ^{[ kaynak belirtilmeli ]} Duyguya, co?kuya ve sezgiye dayanır. Sanat bilgisi; sanatcı ile onun yoneldi?i nesne arasındaki ilgiden do?an bir bilgidir. Sanatı di?er bilgi turlerinden ayıran en onemli ozelli?i sanatcının kullandı?ı ifade aracının farklı olmasıdır. Di?er bilgi turleri, ifade icin kelime ve terimler kullanır. Buna kar?ı sanatcı; sesi, rengi ve maddenin ce?itli ?ekillerini de kullanır. Yoneldi?i nesneyi ozne olarak ifade eder. ^{[ kaynak belirtilmeli ]}

Ornek: Mozart'ın 40. senfonisi ve Avignonlu Kızlar tablosu gibi sanat eserleri.

Dini bilgi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Bir dine inananların ko?ulsuz kabul etti?i bilgidir. Kayna?ı do?a ustu bir guc (tanrılar) ya da gecmi?te ya?amı? bir fikir onderi ( Buda , Konfucyus ) olabilir. Kutsal olanla bunun kar?ısındaki insanın konumunu ifade eder. Dinsel bilgiye kesin iman ile inanılır, ele?tirisi yapılamaz. Bu tur bilgiyi inanc olarak de?erlendirmek do?ru olur. ^{[ kaynak belirtilmeli ]}

• Dogmatiktir .
• Evrensel gercek, genellikle do?austu bir guc ya da guclerin varlı?ı ile acıklanır.

Ornek: Cennet, cehennem, melek, ?eytan, ya?am a?acı ve nirvana gibi kavramlar.

Bilimsel bilgi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Bilimsel yontem ve akıl yurutme yoluyla varlıklar hakkında elde edilen bilgidir. Bilimsel bilgi nedensellik ilkesini kullanarak olgular uzerinde hipotezler uretir ve bunları deney ile sınar. Deneysel testleri gecen hipotezler bilimsel bilgi da?arcı?ına katılır.

Bilimler uc gruba ayrılır:

1. Formal bilimler : mantık , matematik , bili?im , geometri .
2. Do?a bilimleri : fizik , kimya , biyoloji , co?rafya , jeoloji , astronomi , materyal bilimi , yer bilimleri ...
3. ?nsan bilimleri : psikoloji , sosyoloji , antropoloji , iktisat ...

Bilimsel bilgi ozellikleri:

• Nesneldir. Bireyden bireye de?i?meyip herkes icin aynıdır.
• Evrenseldir. Bilim herhangi bir milletin, ırkın malı de?il butun bir insanlı?ın malıdır.
• Akla ve mantı?a dayalıdır. Bilimsel olan, akılsaldır.
• Birikimli olarak ilerler.
• Sistemli ve duzenlidir.
• Ele?tiriye acıktır. Aksine kanıt gosterildi?i zaman bilimsel bilgi gecerlili?ini yitirebilir.

Felsefi bilgi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

?uphe edilerek ba?layan du?unme yolculu?undaki ?uphe edilemeyen en son du?uncedir.

Felsefi anlamda bilgi, Platon 'un Theatetus diyalogundan beri gerekcelendirilmi? do?ru inanc olarak tanımlanır. Bilgi, do?ru ya da yanlı? olma olasılı?ı olan sanıdan farklıdır. Bilgi, do?rulu?u yonunde yeterli gerekcelere sahip olunan inanc veya iddiadır.

Felsefi bilgi ozellikleri:

• Subjektiftir.
• Ele?tiricidir.
• Akla dayalıdır.
• Her sorunu aklın suzgecinden gecirir.
• Acıklamalarında bitmi?lik ya da kesinlik yoktur.
• Sistemli, duzenli ve birle?tirilmi? bir bilgidir

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Vikisoz 'de Bilgi ile ilgili sozleri bulabilirsiniz.