Beslenme , canlılı?ın gereklerini yerine getirmek icin gerekli olan maddeleri, canlı dı?ı ortamdan edinme faaliyetine verilen isimdir.

Canlılar beslenme ?ekillerine gore 2'ye ayrılırlar. Bunlar :

• Ototrof canlılar (kendibeslek)
• Heterotrof canlılar (ardıbeslek, ı?beslek)

Bu ayrımda temel kriter, canlının ya?amını surdurmek, di?er deyi?le metabolizma faaliyetlerini surdurebilmek icin gereken enerjinin kayna?ıdır. Ototrof canlılar bu enerjiyi do?al cevreden alırlar, heterotrof canlılar ise, ba?ka canlıların biyokutlelerinde depolanmı? enerjiyi kullanırlar.

Metabolizma icin gereken enerji, organizma acısından besindir. Dolayısıyla ototrof organizmalara, kendi besinini uretebilen organizmalar demek de olanaklıdır. Keza, heterotrof organizmalar da ba?ka canlıları "yiyerek" beslenen organizmalardır.

Canlıların beslenme bicimleri yonunden ototrof ve heterotrof olarak ayrımı, bu canlıların kullandıkları karbonun kayna?ı acısından da net bir ayrımdır. Ototrof organizmalar, metabolizma icin gereken karbonu atmosferdeki karbondioksitden alırlar. Heterotrof organizmalar ise gerekli karbonu, di?er canlıların biyokutlelerinden sa?larlar. Dolayısıyla ekosistemde yer alan canlılar, ekosistemdeki karbon cevrimi icinde farklı rollere sahiptirler.

Ototrof canlılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Kendi besinlerini kendi sentezleyen, su (H ₂ O), karbondioksit (CO ₂ ) ve inorganik tuzlardan organik bile?ikler esas olarak glikoz olu?turan, enerjiyi bu organik bile?iklerde depolayan canlılardır. Bitkiler ve algler gunes ı?ı?ını kullanarak besinlerini kendileri uretir. Bu canlılar kendi icinde:

• Fotosentetik ototroflar. (Fotoototroflar) Biyokimyasal olaylar icin gereksinim duydukları enerjiyi gune? ı?ınlarından , fotosentezle sa?layan canlılardır. Orn : Ye?il ve mor bakteriler.
• Kemosentetik ototroflar. (Kemoototroflar) Kendileri icin gerekli olan enerjiyi amonyak (NH ₃ ), hidrojensulfur (H ₂ S) gibi belli organik maddeleri oksitleyerek, kimyasal yoldan, kemosentezle sa?layan canlılardır. Orn : Nitrit,nitrat ve demir bakterileri.

Heterotrof canlılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Besinlerini olu veya canlı di?er organizmaların biyokutlelerinden sa?layan canlılar heterotrof canlılardır. Tum hayvan ve mantar turleri ile bircok bakteri turu bu gruba girmektedir. Heterotrof canlılar besin ce?idine gore uc gruba ayrılırlar:

1. Herbivorlar : (otcullar) bitkilerle beslenenler. (gevi?getiren memeliler, kemiriciler,bazı bocekler)
2. Karnivorlar : (etciller) hayvansal besinlerle beslenenler. (tum etciller, kediler, bircok deniz hayvanı)
3. Omnivorlar : Hem bitkisel hem de hayvansal besinlerle beslenenler: (insan, evsıcanı, ayı, domuz)

Heterotrof beslenme ayrıca uc tipe ayrılabilir:

1. Organik besin maddelerini katı besinler halinde alan veya ba?ka canlı organizmayı butun veya parcalar halinde yutan ve bunları sindirerek emen canlılara holozoik canlılar, bu tarz beslenmeye de holozoik beslenme denir. bu canlılar besinlerini bulmak icin surekli hareket halindedirler.
2. Erimi? organik besinleri do?rudan hucre zarlarından emerek beslenen canlılara saprozoik canlılar, bu tarz beslenmeye de saprozoik beslenme denir. bu canlılar besinlerini katı halde alamazlar, curumekte olan hayvan ve bitkilerden sa?larlar. maya ve kuf mantarları, bazı tek hucreli hayvanlar, bakterilerin co?u bu gruba dahildir (bkz.fermantasyon), (bkz.putrifikasyon).
3. Herhangi bir canlının, konukcu veya konak adı verilen ba?ka bir organizmanın uzerinde veya icinde ya?ayarak onun zararına beslenmesine parazitik beslenme denir. parazitik canlılar besinlerini katı parcalar halinde alabildikleri gibi, konukcunun dokularındaki veya vucut sıvısındaki organik molekulleri de emebilirler. ce?itli solucanlar, virusler, mantarlar ve bazı bakteriler bu gruba dahildir.

Besin [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Besin, canlıların metabolizma surecleri icin gerekli olan maddedir. Bu besinler:

1. Ya?lar
2. Karbonhidratlar
3. Proteinler

olarak 3 ana ba?lı?a ayrılır.

Beslenme tıbbı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Bu bolumdeki hicbir kaynak icermemektedir . Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek bolumdeki iceri?inin geli?tirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız icerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir . Kaynak ara:   "Beslenme"  ?  haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR ( Nisan 2022 ) ( Bu ?ablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerekti?ini o?renin )

Beslenme tıbbı, beslenme alı?kanlıklarının de?i?tirilerek a?ızdan alınan vitamin ve mineral deste?inde bulunulmasına dayanır.

Genellikle hap veya ?urup olarak uygulanır.

Tarihce [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Canlı bir organizmanın duzgun fonksiyon yapabilmesi icin cok sayıda vitamin (A'dan E'ye harflerle gosterilir) ve ( cinko , magnezyum ve krom gibi) mineral alması gerekmektedir. Vitamin ve minerallerin eksikli?i hastalıklara yol acmaktadır. ?lk olarak 1753'te Deniz kuvvetlerinde doktor olan James Lind tarafından gozlemlenmi?tir. Lind uzun yolculuklara cıkan ve taze sebze ve meyve yiyemeyen denizcilerin iskorbut hastalı?ına yakalandı?ını belirlemi? ve o?unlerine limonata eklenmesinin iskorbutu onledi?ini gozlemlemi?tir.

Her ki?inin bireysel beslenme gereksinimlerinin bulunmaktadır. Bir ki?i icin yeterli ve uygun kabul edilen beslenme ?ekli ve kullanım miktarları, bir ba?ka ki?i icin uygun olmayabilir.