Batı Azerbaycan (eyalet)

Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Batı Azerbaycan Eyaleti
????? ????????? ???? / Ost?n-e ?zarb?ij?n-e Gharb?
Konum
Batı Azerbaycan Eyaletinin İran'daki konumu.
Bilgi
Yonetim merkezi: : Urmiye
Alan  : 39.487 [1]  km²
Nufus (2006):
 ?  Nufus yo?unlu?u  :
2.873.459 [2]
 /km²
?l sayısı: 17
Zaman dilimi : IRST ( UTC+03.30 )
   -Yaz ( Yaz saati uygulaması ): IRST ( UTC+04.30 )
Diller: Azerice , Kurtce , Farsca , Yeni Arami dili

Batı Azerbaycan ( Farsca : ????? ????????? ????, okunu?u: Ostan-e ?zarb?ij?n-e Gharb? ), ?ran 'ın 31 eyaletinden birisidir. Ulkenin kuzeybatısında bulunan eyaletin batısında Turkiye ve Irak , kuzeyinde Nahcıvan , do?usunda Do?u Azerbaycan ve Zencan ile guneyinde Kurdistan eyaletleri bulunur.

Eyaletin yuzolcumu 39.487 km² ( Urmiye Golu ile birlikte 43.66 km²), 2006 yılı itibarıyla nufusu ise 3.015.361 olarak tespit edildi. Eyaletin idare merkezi, Urmiye ?ehridir.

Eyalet sınırları icinde bulunan onemli yerle?imler Urmiye , Hoy , Miyanduab , Bukan , Mahabad , Salmas , Maku , Nakade , Piran?ehr , Serde?t , ?ahindej , Takab , U?nu , Siyahce?me ve ?ot ?ehirleridir.

Tarihi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Azerbaycan hanlıklarından Urmiye Hanlı?ı 'na 1797 yılına kadar ba?kentlik yapmı?tır.

Etnik yapı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Batı Azerbaycan Eyaleti nufusunun etnik yapısı (2005)
Caldıran yakınlarında Ermeniler tarafından in?a edilen Kara Kilise
2010 yılında Batı Azerbaycan Eyaletinde nufusun
anadiline gore ayrımı [3]
etnik qrup nisb?ti
Azeriler
  
%81.20
Kurtler
  
%16.70
Farslar
  
%0.80
Di?erleri
  
%1.00
Tasniflenmemi?
  
%0.30

Eyaletin nufusu a?ırlıklı olarak Azeriler 'den, [4] [5] [6] kısmen Kurtler 'den olu?ur.

Eyalet genelinde Azerice ve Kurtce , en buyuk ?ehri olan Urmiye'de ise ilave olarak Farsca , Ermenice ve Yeni Arami dili konu?ulmaktadır. Eyalette az sayıda ulkenin di?er bolgelerinden gelen gocmenler de ya?amaktadır. Halkın co?unlu?u a?ırlıklı olarak ?slam dinine mensuptur. Di?er azınlık dinleri Hristiyanlık ve Yahudiliktir . Bolgede tarihi kilise kalıntıları bulunur.

Co?rafya ve iklim [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Urmiye Golu

Batı Azerbaycan, ulkenin geneliyle kar?ıla?tırılırsa da?lık bir yapıya sahiptir. Bunun yanında tarıma elveri?li buyuk ovalarıda vardır (orne?in, kuzeydeki Caldıran Ovası ). Ayrıca Urmiye Golu kıyısında bulunması nedeniyle oldukca ilgi cekici yaban hayatı ve do?a manzaralarına sahiptir.

Batı Azerbaycan, Urmiye Golu kıyısında olması nedeniyle ılıman bir iklime sahip olsa da, yukseltisinin fazla olması -ozellikle guney bolgesinde- ve kuzeyden gelen so?uk hava akımları nedeniyle oldukca so?uk kı?lar gecirir. Yazları ise ılık gecer. Eyalet icindeki ortalama sıcaklıklar ?u ?ekildedir: 9.4 °C ( Piran?ehr ), 11.6 °C ( Mahabad ), 9.8 °C ( Urmiye ), 10.8 °C ( Hoy ). Eyalet icinde, Temmuz ayı en yuksek sıcaklık 34 °C iken, Ocak ayı en du?uk sıcaklık ?16 °C derece olarak olculmu?tur. Yazları 4 °C,kı?ları 15 °C 'ye varan sıcaklık farkları olu?ur.

?dari yapı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Batı Azerbaycan Eyaleti (ostan), kendi icinde 17 ?ehristan ve 38 bah?a ayrılmı?tır. Eyaletin bu alt idari yapısı a?a?ıdaki tabloda gosterilmi?tir.

Sıra ?ehristan Adı Nufusu Yonetim merkezi Ba?lı bah?lar
1 Bukan ?ehristanı 202.637 Bukan Merkezi ? Simine
2 Caypara ?ehristanı 42.225 Karaziyadin Merkezi ? Hacılar
3 Caldıran ?ehristanı 44.572 Caldıran Merkezi ? De?teki
4 Hoy ?ehristanı 365.573 Hoy Merkezi ? Evo?lu ? Kotur ? Sefaiye
5 Mahabad ?ehristanı 197.441 Mahabad Merkezi ? Halifan
6 Maku ?ehristanı 174.578 Maku Merkezi ? Bazergan
7 Miyanduab ?ehristanı 245.153 Miyanduab Merkezi ? Barık ? Merhametabad
8 Nekede ?ehristanı 117.831 Nekede Merkezi ? Muhammedyar
9 U?nu ?ehristanı 63.798 U?nu Merkezi ? Nalus
10 Piran?ehr ?ehristanı 107.677 Piran?ehr Merkezi ? Lacan
11 Polde?t ?ehristanı 38.586 Polde?t Merkezi ? Aras
12 Salmas ?ehristanı 180.708 Salmas Merkezi ? Kuhsar
13 Serde?t ?ehristanı 104.146 Serde?t Merkezi ? Vezine
14 ?ahindej ?ehristanı 89.356 ?ahindej Merkezi ? Ke?averz
15 ?ot ?ehristanı 51.476 ?ot Merkezi ? Kara Koyun
16 Takab ?ehristanı 81.395 Takab Merkezi ? Tahtı Suleyman
17 Urmiye ?ehristanı 856.914 Urmiye Merkezi ? Enzel ? Silvana ? Sumay-e Beradust ? Nazlı

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ gazetteer.de [ olu/kırık ba?lantı ]
  2. ^ "sci.org.ir" . 7 A?ustos 2008 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 2 Mart 2009 .  
  3. ^ ??? ????? ? ???? ????‌??? ????? ????? ???? (????‌??? ???????){?????}:????? ????????? ????/?? ????? ????? ????? ????? ????? ???? ??? ? ????? ????? ?????:????? ?????? ????:???? ????????? ???? ???? -????:?-??-????-???-??? *????? ???:?????-????? ???????? ???? ??? ????
  4. ^ "ciaonet.org" . 1 Aralık 2007 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 19 Mart 2009 .  
  5. ^ "countrystudies.us" . 19 Eylul 2011 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 15 A?ustos 2010 .  
  6. ^ "Aferine? gezetesinin 2595. sayısı (Farsca)" . 19 Mayıs 2007 tarihinde kayna?ından ar?ivlendi . Eri?im tarihi: 15 A?ustos 2010 .  

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]