Basmacı Abdi Efendi

Vikipedi, ozgur ansiklopedi

Abdi Efendi (1797; Davutpa?a , ?stanbul - 1851), III. Selim donemi Klasik Turk musikisi bestekarlarındandır . Babası kadı idi. Kucuk ya?ta babası olunce bir basmacı dukkanında calı?maya ba?ladı. Bu yuzden " Basmacı " adıyla tanındı. Bazı kaynaklarda babasının kadı oldu?u bilinmedi?inden yanlı? olarak " Basmacızade " denmektedir.

Sultan III. Selim bir gun tebdil-kıyafet iken tesadufen Abdi Efendi'nin cok guzel sesiyle okudu?u bir musiki eserini dinledi. Bunun uzerine, Enderun 'a alınarak yeti?tirilmesini emretti. Burada ustun ba?arı gostererek, 1808 yılında 20 ya?ında iken padi?ah muezzini oldu. 30 yıldan fazla bu gorevde kaldı. Daha sonra Mızıkay-ı Humayun’a hoca oldu ve bu gorevi 63 ya?ında olunceye kadar, toplam 5 yıl surdu. ?stanbul Macka'da defnedildi. Mezar kitabesi mevcuttur.

Muzikolog, tarihci ve jeneolog Yılmaz Oztuna, Abdi Efendi’nin neslinin devam etmekte oldu?unu belirtmekle birlikte, ya?amakta olan torunları hakkında bilgi vermemektedir.

Abdi Efendi onemli bir bestekardır. Dindı?ı sozlu buyuk ve kucuk formlarda besteledi?i eserleri gunumuze gelmi?tir. Sazende oldu?u bilinen ve uzun yıllar padi?ah muezzinli?i yapmı? olan bir bestekarın dini musiki besteleri ve saz eserleri de olması beklenir. Ancak bu tarz eserlerinden gunumuze ula?anı yoktur. Gunumuze ula?an eserlerinin sayısı 3 beste ve 12 ?arkı olmak uzere 15'tir. TRT repertuvarında ise 2 beste ve 8 ?arkı olmak uzere 10 eseri mevcuttur. U??ak beste bazı kaynaklarda Tulum Abdi adına kayıtlıdır.

Abdi Efendi’nin eserlerinden Acema?iran beste (Ber-ku?a-yı ma'delet hakan-ı devran daima), U??ak beste (Bakılmaz arız-ı pur-tabına ol mah-i tabanın), Rast A?ır Duyek ?arkı (Senin a?kınla cak oldum) ve bilhassa Mahur A?ır Aksak ?arkı (Gul?en-i ezhar actı her yana) cok guzel ve de?erli eserlerdir. Bazı eserlerini medhiyye olarak bestelemi?tir.

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  • Yılmaz Oztuna. Buyuk Turk Musikisi Ansiklopedisi
  • TRT Repertuvarı
  • ?bnulemin Mahmud Kemal ?nal. Ho? Sada