Balkan Turkleri
veya
Rumeli Turkleri
,
Balkanlar
'da ya?ayan
Turklerdir
. Balkan Turkleri,
Edirne
'deki
Meric
nehrinin batı tarafında ya?ayan Turklere verilen addır. Co?unlukla
Makedonya
,
Kosova
,
Bulgaristan
,
Yunanistan
,
Bosna-Hersek
ve
Romanya
'da olmak uzere toplamda 1.763.155 - 2.837.703 Turk ya?amaktadır. Nufusları kesin olarak hesaplanamamakla birlikte 1 milyona yakın oldu?u Turk dernekleri tarafından hesaplanmaktadır.
Osmanlı Devleti
'nın iskan politikası olarak
Balkanlar
'a yerle?tirilmi? olan
Anadolu
'daki
yoruklerden
ve kuzeyden gelen
Kıpcak
-
Kuman
boylarından olu?an
Turk
topluluklarının torunlarıdır.
[
kaynak belirtilmeli
]
Bolge kulturune katkıda bulunmalarının yanında, yılın belli zamanlarında kom?u bolgelere akınlar duzenlemi?lerdir.
[
kaynak belirtilmeli
]
93 Harbi
ile co?alan,
Balkan Sava?ları
ile daha da kitleselle?en Musluman (Turk, Cingene, Bo?nak, Arnavut, Pomak) gocu buyuk acılara ve katliamlara sahne olmu?tur.
Lozan Antla?ması
'nın ek protokolu ile
Turkiye-Yunanistan Nufus Mubadelesi
yapılmı?,
Turkiye
ve
Yunanistan
'ın vatanda?ları din esasına dayalı olarak zorunlu goce tabi tutulmu?tur. Turkiye'de sadece
?stanbul
kenti ile
Gokceada
ve
Bozcaada
'da oturan
Rumlar
, Yunanistan'da ise sadece
Batı Trakya
'daki Turkler ve Pomaklar mubadeleden muaf tutulmu?lardır.
Turkiye Cumhuriyeti
'nin kurulmasının ardından mubadeleler ile Turklerin bir kısmı Turkiye'ye goc etmi? olsa da, gunumuzde halen
Bulgaristan
,
Makedonya
,
Yunanistan
,
Kosova
,
Sırbistan
'da
Turk
nufusun yo?un oldu?u yerle?imler vardır.
Turkce
ve bulundukları ulkenin dillerini konu?maktadırlar.
1989 yılında
Bulgaristan
'daki zorunlu isim de?i?tirme vb. baskılar sonucunda
Turkler
ba?ta
?stanbul
,
Bursa
ve
?zmir
olmak uzere
Turkiye
'ye goc etmi?, politika de?i?iklikleri sonucu bu gocmenlerin bir kısmı Bulgaristan'a geri donmu?tur.
Yıl
|
Sayı
|
Not
|
1878-1912
|
350,000
[10]
|
93 Harbi
,
Balkan Sava?ları
|
1923-33
|
101,507
[10]
|
1933
Razgrad Olayları
|
Eylul 1934
|
97,181
[10]
|
1934
Balkan Antantı
|
Eylul 1940
|
21,353
[10]
|
1940
Craiova Anla?ması
|
1950
|
154,198
[10]
|
Kore Sava?ı
|
1952-68
|
24
[10]
|
|
1969-78
|
114,356
[10]
|
|
1979-88
|
10
[10]
|
|
1989
|
321,800
[10]
|
150,000'i 1990'larda Bulgaristan'a dondu.
[10]
|
1991-92
|
50,000
[10]
|
|
1993-94
|
70,000
[10]
|
|
|
Yunanistan bolgesinden Turk gocleri birkac ?ekilde geli?mi?, bu gocler sonucunda bolgede bir zamanlar hatırı sayılır nufus oranına sahip Turkler, gunumuzde sadece
Batı Trakya
’da kalmı?tır.
Batı Trakya
’nın 1923 yılındaki nufusu 191.699’dur. Batı Trakya nufusunun 129.120’si
Turk
(%67), 33.910’u
Yunan
(%18), 28.669’u
Bulgar
, geri kalan nufusunu ise
Ermeni
ve
Yahudi
toplulu?u olu?turmaktaydı.
[11]
1923 Yılında Batı Trakya Nufusu
[12]
|
?ehirler
|
Turk
|
Yunan
|
Bulgar
|
Yahudi
|
Ermeni
|
Gumulcine
|
59.967
|
8.834
|
9.997
|
1.007
|
360
|
Dedea?ac
|
11.744
|
4.800
|
10.227
|
253
|
449
|
Sofulu
|
14.736
|
11.542
|
5.490
|
-
|
-
|
?skece
|
42.671
|
8.728
|
522
|
220
|
114
|
Toplam
|
129.120
|
33.910
|
26.266
|
1.480
|
923
|
Batı Trakya'daki nufusun buyuk co?unlu?unu Turklerin olu?turması nedeniyle Batı Trakya Turkleri 1923-1924
Turkiye-Yunanistan Nufus Mubadelesinden
muhaf tutulmu?lar ancak Lozandaki goru?melerde,
Mesta Karasu Nehri
ile
Meric
nehri arası Batı Trakya olarak kabul edildi?inden, Mesta ile Ustruma Nehirleri arasında kalan
Kavala
,
Drama
,
Serez
bolgelerindeki Turkler mubadeleye tabi olmu?lar ve Turkiye'ye gelmek zorunda kalmı?lardır
- Arnavutluk
: 714 ki?i ana dil olarak Turkce beyanında bulunmu?tur.
[13]
(2011 sayımı)
- Bulgaristan
: 588.318 (2011 sayımı)
[14]
2011 nufus sayımında 736.981 ki?i etnik grubunu belirtmemi?tir. Bu ki?ilerin etnik grup da?ılımları, sayımda hile yapılmadı?ı kabul edilerek Bulgaristanın genel etnik da?ılımına e?it oldu?u du?unuldu?unde 70 bine yakın Turk nufusu daha oldu?u du?unulebilir
- Yunanistan
: 49.000 - 130.000
[15]
- 150.000
[8]
[9]
Adakale, Kal'a ı Ada, 1968 yılında
Demirkapı
(Iron Gates) Barajı'nın suları altında kalana kadar
Tuna Nehri
uzerinde, bugunku Romanya topraklarında yer alan ve uzerinde Turk nufusun ya?adı?ı ada. Eski adı Caroline Adası, Romence adı
Yeni Or?ova
dır.
Tuna nehrindeki trafik ve ticareti kontrol eden ada, 1691 yılından
Osmanlı Devleti
tarafından fethedilmi?, 1878 Berlin Antla?masında kime teslim edilece?inin yazımı unutuldu?undan 1923 yılındaki Lozan Anla?ması ile Romanya'ya teslim edilene kadar bir Turk adası olarak kalmı?tır. 1960'lı yılların sonlarına kadar 1000 kadar
Turk
'un ya?adı?ı 160.000 m² yuzolcumundeki Adakale,
Osmanlı mimarisinin
ozelliklerini yansıtan bir yerle?im birimiydi. Uzerinde bir cami, bir Vauban stilinde in?a edilmi? bir kale, kucuk bir Ortodoks kilisesi, pazar yeri ve birkac kahvehane bulunmaktaydı. Adada ya?ayan Turkler tutun ekimi, kayıkcılık ve ticaretten gecimlerini sa?larlardı. Ada baraj suları altında kaldıktan sonra adalıların buyuk bolumu
Turkiye
'ye goc etmi?tir.
- ^
National Statistical Institute of Bulgaria (2011).
"2011 Population Census in the Republic of Bulgaria (Final data)"
(PDF)
. National Statistical Institute of Bulgaria. 10 Kasım 2011 tarihinde
kayna?ından
(PDF)
ar?ivlendi.
- ^
Sosyal 2011
, 369.
- ^
Bokova 2010
, 170.
- ^
"Galina Oustinova-Stjepanovic, Religion and Politics of Sufi Turks in Macedonia A pre-field proposal, University College London, London 2008"
(PDF)
. 14 Ekim 2012 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
(PDF)
. Eri?im tarihi:
20 Haziran
2021
.
- ^
Kosova Nufus ve Konut Sayımı 2011, “Usually resident population by mother tongue, sex and age”, s. 64.
2 Kasım 2013 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
. Kosova ?statistik Ajansı
(?ngilizce)
- ^
Thomas Goltz, Minority Within a Minority- For Ethnic Turks, Serbian War is Another Chapter in a 600 Year Old Story (05-20-99)
15 Mayıs 2011 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.
(?ngilizce)
- ^
Can Karpat, Kosovalı Turkler
4 Eylul 2011 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
. Balkan ?ncileri
- ^
a
b
Whitman 1990
, i
- ^
a
b
Levinson 1998
, 41
- ^
a
b
c
d
e
f
g
h
i
j
k
l
m
Eminov, Ali,
Turks and Other Muslim Minorities in Bulgaria
, New York, Routledge, 1997, Hoepken, W., "Modernnisierung und Nationalismus: Sizialgeschichtliche Aspeckte der Bulgarischen Minder hertenpolitik gegennuber den Turken", Schonfeld, R., ed,
Nationalitatenprobleme in Sudosteuropa
, Munich, Oldenbourg, 1997, p. 255-303, Erdinc, Didar, "Bulgaristan'daki De?i?im Surecinde Turk Azınlı?ın Ekonomik Durumu",
Turkler
, Ankara, 2002, s.394-400.
- ^
Whitman 1990
, 1
- ^
Oksuz 2004
, 255.
- ^
"Arnavutluk Cumhuriyeti Istatistik Muessesesinin 2011'de yaptirdigi nufus ve hane sayımı s. 72 (arnavutca-ingilizce)"
(PDF)
. 8 A?ustos 2017 tarihinde
kayna?ından
(PDF)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 6 Kasım 2015
.
- ^
"Bulgaristan'da kac Turk ya?ıyor? (21.07.2011)"
. 21 A?ustos 2014 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 20 A?ustos 2014
.
- ^
"
"
Muslim minority of Thrace", Ministry of Foreign Affairs"
. 18 Mayıs 2019 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
12 Ekim
2014
.
- ^
"Makedonya Cumhuriyetinde Etnik gruplar"
. 24 Temmuz 2014 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 20 A?ustos 2014
.
- ^
"Ar?ivlenmi? kopya"
. 10 Nisan 2013 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
4 Ekim
2014
.
- ^
Federal Office of Statistics.
"Population grouped according to ethnicity, by censuses 1961-1991"
. 17 Eylul 2013 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
16 Ekim
2011
.
- ^
"Jacques Leclerc, 14 ekim 2014 (fransizca)"
. 23 Eylul 2015 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 18 A?ustos 2015
.
- ^
"Ar?ivlenmi? kopya"
(PDF)
. 23 Eylul 2015 tarihinde
kayna?ından
(PDF)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
12 Ekim
2014
.
- ^
"Попис становништва, дома?инстава и станова 2011. у Републици Срби?и: Становништво према национално? припадности - ?Oстали" етничке за?еднице са ма?е од 2000 припадника и дво?ако из?аш?ени"
(PDF)
. 17 Nisan 2016 tarihinde
kayna?ından
(PDF)
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
4 Ekim
2014
.
- Yunan illerindeki zavallı esirlerimiz 1921
- Kızılay ar?ivi dosya no :1207- 1208 - 1291- 1295
- Beynelmilel Kızılhac Ar?ivi Dosya no:Mis.CR 00 57 ; Cr 00 57 Bis; 55-5/5 Bis;Fototek;65 5/66 ;
- Genelkurmay Ar?ivi ATESE A:1-4