Artan oranlı vergi , vergi matrahı arttıkca matraha uygulanan oranı da artan bir vergi tarifesi turudur. Orne?in, yıllık 20.000 TL gelire %10 vergi oranı uygulanırken 30.000 TL gelire %15 vergi oranı uygulanması durumunda artan oranlı vergi soz konusudur.

A?a?ıdaki ?emada vergi tarifelerine dair bir ornek gosterilmektedir:

Dayanakları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Artan oranlı vergi tarifesi co?unlukla sosyal devlet ile birlikte du?unulmelidir.

Fayda teorisi ve Marjinal Fayda [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Fayda teorisine gore, bireylerin kamusal hizmetlerinin finansmanı icin odeyecekleri vergi, bu hizmetlerden elde ettikleri marjinal faydaya gore belirlenmelidir. Fayda teorisi, J.J. Rousseau'nun toplumsal sozle?mesi ile de ba?lantılı bir teoridir. Fayda teorisi, faydanın olculemezli?i ve bolunemezli?i gibi sebeplerle, odeme gucu teori icercevesinde ele alınmaya ba?lanmı?tır. Adam Smith tarafından ortaya konulan bu teoriye gore: ^[1] "Bir devletin tebaası, her biri kendi odeme gucleriyle, yani devletin koruması altında elde etti?i gelirle orantılı olarak, kamu finansmına katkıda bulunmalıdır. ^[2] "

.

Yeniden da?ıtım du?uncesi [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Gelir e?itsizli?inin sosyal olarak zararlı oldu?una inanan goru?e gore, ^[3] artan oranlı vergilendirme, hane halkları arasında gelirin yeniden da?ıtılmasına olanak sa?lar. Artan orantılılık, daha yuksek gelire sahip ki?ilerin daha fazla vergi yuku ta?ıması gerekti?i fikrine dayanır ve bu nedenle dikey e?itlik kavramına kar?ılık gelir: ^[4]

Ancak yeniden da?ıtımın gayri me?ru bir yardım bicimi oldu?unu savunan goru?e gore, gercek sosyal adalet , herkesin gelirlerine gore kamu harcamalarına katkıda bulunmasını ifade eder. Bu nedenle, sabit/tek/duz oranlı bir vergiyi savunurlar.

Kamusal mal ve hizmet kullanımı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

?nsanlar, sahip oldukları ozel mallarla, talep ettikleri kamu hizmetlerine yonelik bir talep seviyesi olu?maktadır.. Orne?in, buyuk otomobil sahipleri, geni? yollar ve kaliteli bir altyapı talep ederler, kulturel etkinliklere zaman ayırabilen yuksek gelir grubundan ki?iler muze/opera gibi etkinlikler talep ederler.

Kamusal hizmetlere dair farklıla?an bu talepler, bir kamu hizmetinin finansmanının, hizmeti talep eden ki?ilerce kar?ılanması gerekti?i fikrini ortaya cıkarmı?tır. ^[5] Orne?in, belediye yuzme havuzunun finansmanına katkıda bulunmak, bu hizmeti halihazırda ozel sektorde kullanan ya da kullanabilecek olan ki?iler tarafından me?ru kabul edilebilir, bu hizmeti finanse etmek icin ısıtma butcesini kısmak zorunda kalacak bir ki?i tarafından me?ru kabul edilmesi cok daha zor olacaktır.

Notlar ve referanslar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]