한국   대만   중국   일본 
Arktika - Vikipedi ?ceri?e atla

Arktika

Vikipedi, ozgur ansiklopedi
( Arktik sayfasından yonlendirildi)
Kuzey kutbunda Kutup ayıları ABD denizaltısı USS Honolulu'ya yakla?ıyor.
Arktika buzulu

Arktika , Kuzey Kutup Dairesi ’nin ustunde kalan bolge olarak tanımlanır.

Bir adını da Antik Yunancada “ayı” anlamına gelen arktos sozcu?unden alan Kuzey Kutup Bolgesi, toplam 27 milyon km²’lik bir alana yayılır. Bunun 9 milyon km²’si kara, geri kalanı denizdir. [1] [ sayfa belirt ] Burada en sıcak ayda bile deniz suyu sıcaklı?ı +10 °C’nin ustune cıkmaz. Arktik kara ve deniz iklimlerinin egemen oldu?u bolgede ya?ı? azdır, yılda 100 mm ile 500 mm arasında de?i?ir. Kuru ruzgarlar ve sis, du?uk sıcaklık ( Gronland ’da ?ubat ortalaması -40 °C), sıcaklı?ın mevsimlere gore buyuk de?i?kenlik gostermesi (+15 °C ile -40 °C) bu bolgenin iklim ozellikleri arasındadır. 23 Eylul ile 21 Mart arasında Gune?’in hic do?madı?ı kı? kutup gecesi, yılın geri kalan bolumunde ise, hic batmadı?ı kutup gunduzu ya?anır.

Sıcaklı?ın cok du?uk olmasına kar?ın, kutup bolgelerinin de en az tropik bolgeler kadar gune? enerjisi aldı?ı unutulmamalıdır. Kara bitkileri buna, cok hızlı ve karma?ık bir buyume bicimi benimseyerek uyum sa?lamı?tır. Denizlerde ise yuksek oksijen ve zengin besin maddesi nedeniyle, bir de 0 derece dolayındaki deniz suyu sıcaklı?ı fazla de?i?medi?i icin plankton ve balık cok boldur.

Ya?amın denizlerdeki bu zenginli?ine kar?ın, az sayıdaki buzsuz kıyı bolgesinde oldukca sınırlı oldu?u gozlenir. Bitki ortusu tundralara ozgu yosunlardan, likenlerden, ardıc a?aclarından ve cuce akkayınlardan olu?ur. Temmuz sıcaklı?ı 6 °C’nin altına du?erse bunlar da yerlerini buz colune bırakırlar. Zemin 600 m derinli?e kadar donmu? durumdadır ve yazın ancak yuzeyden 10?200 m arasında bir derinli?e kadar cozulur. Donmu? zeminin altında bulunan camur katmanı a?a?ı do?ru akar ve her turlu in?aat calı?masını cok zorla?tırır.

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]