Almanya Federal Cumhuriyeti Liyakat Ni?anı
(
Almanca
:
Verdienstorden der Bundesrepublik Deutschland
), Almanya Federal Cumhuriyeti'nin en yuksek dereceli ni?anıdır. Ni?an siyasi, ekonomik, kulturel, manevi ve fahri alanlardaki ba?arılardan dolayı verilmektedir.
Bremen ve Hamburg dı?ındaki tum federe eyaletlerin kendilerine ait liyakat ni?anları vardır.
- Buyuk Hac
(Almanca: Großkreuz)
- Buyuk Hac Ozel Sınıf (
Sonderstufe des Großkreuzes
); Ni?anın en ust sınıfı
- Buyuk Hac Ozel Konu (
Großkreuz in besonderer Ausfuhrung
); Buyuk Hac 1. sınıfa e?de?er, ancak defne celenk tasarımı
- Buyuk Hac 1. Sınıf (
Großkreuz
)
- Liyakat Buyuk Hac
(Almanca: Großes Verdienstkreuz)
- Buyuk Hac (
Großes Verdienstkreuz mit Stern und Schulterband
)
- ?ovalye Komutan Hacı (
Großes Verdienstkreuz mit Stern
)
- Komutan Hacı (
Großes Verdienstkreuz
)
- Liyakat Ni?anı
(Almanca: Verdienstkreuz)
- Subay Hacı (
Verdienstkreuz 1. Klasse
)
- Hac (
Verdienstkreuz am Bande
)
- Liyakat Madalyası
(Almanca: Verdienstmedaille)
- Medalya (
Verdienstmedaille
)
Federal Liyakat Ni?anı verilmesi kararı 7 Eylul 1951 tarihinde o zamanki Cumhurba?kanı
Theodor Heuss
tarafından alındı.
| “
|
"
Anavatanın yeniden in?ası icin politik, ekonomik, sosyolojik ve manevi alanlardaki calı?maların ba?arısına verilecek olan bu odul,odulu alanlar icin Federal Almanya Cumhuriyeti'nin barı? icerisinde yukselmesine katkıda bulundukları anlamına gelecektir.
"
|
?
|
|
|
Federal Liyakat Ni?anı uluslararası normlara gore uc kategoride (Liyakat Ni?anı, Buyuk Liyakat Ni?anı, Buyuk Ni?an) ve 8 dereceli olarak verilmekteydi. En yuksek basamak olan Ozel Dereceli Buyuk Ni?an, devlet adamlarına verilmek uzere hazırlanmı?tı.
Liyakat Madalyası Beratı'na ornek
1951 yılında a?a?ıdaki 6 dereceli duzenleme planlanmı?tı:
- Liyakat Ni?anı Bantlı
- Liyakat Ni?anı Hac ?eklinde (?leride 1.Sınıf olarak adı de?i?tirilmi?tir)
- Buyuk Liyakat Ni?anı
- Yıldızlı Buyuk Liyakat Ni?anı
- Yıldızlı ve Omuzdan Bantlı Liyakat Ni?anı
- Ozel Tasarımlı Buyuk Ni?an. Bu ni?anın sadece Federal Cumhurba?kanı Heuss tarafından verilmesi ongorulmu?tu.
?lk Liyakat Ni?anı 19 Eylul 1951 tarihinde Nentershausen'den madenci Franz Brandl'a Theodor Heuss tarafından verildi.
1952 yılında bazı yenilikler getirildi: ?lk olarak aynı kurumda 50 yıl calı?mı? olan i?ci ve memurlara verilmek uzere ozel bir Liyakat Ni?anı uygulamaya konuldu. 1966 yılında bu uygulama kaldırıldı. Bir de Yıldızlı Buyuk Federal Liyakat Ni?anı, Yıldızlı Buyuk Federal Liyakat Ni?anı ve Yıldızlı ve Omuzdan Bantlı Federal Liyakat Ni?anı ?eklinde olmak uzere ikiye bolunerek sunulmaya ba?landı.
1955 yılında en alt derece olarak Liyakat Ni?anı devreye sokuldu ve en ust derece olarak da zaten 1953 yılından bu yana verilen Ozel Derecede Buyuk Ni?an listeye kondu.
Ekim 2006'da Federal Cumhurba?kanı
Horst Kohler
kadınlar icin %30'luk bir kota uygulamasını (Quotenregelung) devreye soktu. Buna gore Ba?bakanlık'ın verece?i oneri listeleri, e?er Liyakat Ni?anı alacak 10 ki?inin icinden 3 ki?i kadın olursa ancak kabul edilebilecektir.
40 ya? altındakilere verilen Liyakat Madalyası
Ozel Yapım Buyuk Ni?an(solda), Buyuk Ni?an'ın Ozel Kategorisi(orta ve sa?da)
Madalyalar her yıl verilen teklifler uzerine birkac bin ki?iye verilmektedir. Ekim 2005 tarihine kadar yakla?ık 210.00 kez verilmi?tir. 2006 yılında 2.312 ki?iye madalya verildi. Genelde ilk vermelerde en fazla 2. Sınıf (Bantlı Liyakat Ni?anı) verilmektedir. Sadece ozel durumlarda daha yuksek derecedeki madalyalar ilk vermelerde verilmektedir. 40 ya?ın altındaki ki?ilerin en alt derece olan 1. Derece (Liyakat Madalyası) ile odullendirilmesi gerekiyor. Federal Cumhurba?kanı tarafından verilen ni?anlar genelde ba?bakanlar, bakanlar, eyalet bakanları, eyalet ba?kanları, valiler, kaymakamlar, buyuk?ehir belediye ba?kanları veya belediye ba?kanları tarafından ki?iye ula?tırılmaktadır. Yurt dı?ında ya?ayan Almanlar veya yabancılara ula?tırılması da genelde o ulkedeki Alman Buyukelcisi tarafından yapılmaktadır. Bazı durumlarda Federal Cumhurba?kanı kendisi de madalyayı takmaktadır.
Herkes bir ba?kasını ni?an alması icin onerebilir. Bunun icin onerilen ki?inin bulundu?u yerdeki resmi mercilere ba?vurulabilir. Ki?i yurt dı?ında ya?ıyorsa veya yabancı ise dı?i?lerine ba?vurmak gerekir. Devlet memurlarının onerilmesi memurun ba?lı oldu?u bakanlı?a yapılır. Muracaat edilen merci, muracaatları inceler ve Federal Cumhurba?kanlı?ı Madalya Ofisi’ne gonderir. Genelde ?imdiye kadar resmi makamlar, enstituler, ekonomi ve spor dernekleri ki?ileri onermi?lerdir. Yapılan oneri, daha once oneri yapılan ki?iye verilmi? olan bir madalya varsa, onun gecerlili?ini yitirmesine neden olabilir.
13. yuzyıla kadar uzanan ve 1963 yılında Senato Kararı ile yenilenen kurallara gore Hamburglular 'Yabancı madalyaları' reddetmektedirler. Di?er ki?ilerin yanı sıra Ba?bakan
Helmut Schmidt
de, daha once Hamburg Senatoru oldu?u gerekcesi ile Federal Liyakat Ni?anı'nı reddetmi?tir.
Reddedenler arasında en tanınmı?ları
Hans-Olaf Henkel
,
Inge Meysel
,
Jan Philipp Reemtsma
,
Heidi Kabel
ve
Hans-Ulrich Klose
'dir.
Adetlerin buyuk olması ve maliyetlerin du?uk tutulması nedeni ile madalyalar bugun yalnızca preslerde bakırdan basılmaktadır ve altın kaplama yapılmaktadır. Renkli kısımları ise emay kaplamadır. Madalyaların resmi ureticisi Ludenscheid ?ehrindeki Steinhauer&Luck GmbH & Co. KG firmasıdır.
- Alexander von Sallach:
Die Orden und Ehrenzeichen unserer Republik.
Phaleristischer Verlag Autengruber, Konstanz 2004, 2006.
ISBN 3-937064-05-2
,
ISBN 3-937064-04-4
- Birgit Laitenberger, Dorothea Bickenbach, Maria Bassier:
Deutsche Orden und Ehrenzeichen
. Carl Heymanns Verlag, Koln 2005 (6. Aufl.).
ISBN 3-452-25954-4