Ali Sami Boyar
(15 ?ubat 1880,
?stanbul
- 23 Eylul 1967,
?stanbul
), Turk ressam ve muzeci.
?stanbul'un camiler ve ce?melerini konu alan tabloları ile un yapmı? bir sanatcıdır.
[1]
Turkiye
’nin ilk pul ve paralarının uzerindeki resimlerin sahibidir. Buyukboy suluboya tabloları resim tarihine gecmi?tir
[1]
Bahriye Muzesi
,
Evkaf Muzesi
,
Ayasofya Muzesi
mudurluklerinde bulunmu? bir muzecidir.
1880 yılında
?stanbul
'da dunyaya geldi. Kafkasya'nın Ahıska kasabasından
?stanbul
’a goc etmi? Hacı Hayrullah adında bir tuccarın torunudur
[2]
Resme ilgisi kucuk ya?larda ortaya cıktı. Ortaokulda Binba?ı Cemal Bey'den resim dersi aldı.
[3]
Hocasının destek ve te?viki resim alanında surekli oldu. 1892'de Bahriye Mektebi’ne girdi ve bu okulda Kaymakam ?ukru Bey'den ya?lı boya ve sulu boya tekniklerini o?rendi. 1901 yılında mektebin ?n?aiye sınıfından te?men rutbesiyle okuldan mezun oldu ve Bahriye ?n?aiye Resimhanesi'nde gorevlendirildi, bu gorevi be? yıl surdurdu.
Ali Sami Bey, resimhanedeki gorevini surdururken bir yandan
Sanayi-i Nefise Mektebi
'nde o?renimine devam etme imkanı buldu. 1902'de kaydoldu?u bu okulda
Osman Hamdi Bey
,
Salvatore Valeri
,
Omer Adil Bey
,
Joseph Warnia Zarcecki
’den dersler aldı. 1906'da Fatih semtindeki
Rehber-i Tahsil Okulu
'nda yaptı?ı resim o?retmenli?i yapan sanatcı 1908'de Sanayi-i Nefise'yi birincilikle bitirdi.
1910'da
Paris
'e gonderilen sanatcı, o donemde
Paris
'te bulunan
Callı Ku?a?ı
sanatcıları ile Ulusal Guzel Sanatlar Akademisi’nde
Fernand Cormon
'un atolyesinde dort yıl kadar calı?tı.
I. Dunya Sava?ı
’nın ba?lamasıyla 1914 yılında yurda dondu.
?stanbul
'a dondukten sonra yuzba?ı rutbesiyle ordudan ayrıldı. O donemde kız o?renciler icin de bir guzel sanatlar okulu acılması gundemdeydi. 1914 yılında kurulan
?nas Sanayi-i Nefise Mektebi
'nin ilk muduru oldu. Bu gorevi bir ay sonra
Mihri Mu?fik Hanım
'a devretti.
Eski eserler konusundaki uzmanlı?ı nedeniyle
Bahriye Nazırı Cemal Pa?a
tarafından
Bahriye Muzesi
'nin mudurlu?u getirildi. Paris'te oldu?u donemde ozel bir uzmanlık dalı olan mum heykel ve mulaj sanatını o?renmi?ti.
[3]
Muze icinde bir manken atolyesi kurarak bu sanatı muzede uygulama fırsatı buldu; ayrıca bir gemi atolyesi kurdu. Muze katalo?unu hazırladı.
[3]
Katalog, 1917'de yayımlandı. Onun calı?maları muzenin geli?mesi ve bugunku halini alması icin temel olu?turdu
[4]
I. Dunya Sava?ı
sırasında
Harbiye Nazırı Enver Pa?a
’nın emriyle
?i?li
'de acılan resim atolyesinde aynı donem arkada?ları
Sami Yetik Bey
,
?brahim Callı
,
Namık ?smail
, Ali Cemal ve
Avni Lifij
ile beraber calı?arak askeri kompozisyonlar hamasi tablolar yapıp tarihi konularda eserler verdi.
1919’da Bahriye Mektebi'nde resim dersleri verdi. 1921 yılında Sanayi-i Nefise Mektebi muduru oldu. 1922 yılında unlu yazar
Halide Edip Hanım
'ın kız karde?i olan ?ngilizce o?retmeni Belkıs Hanım'la evlenen sanatcı, 1922'de
Evkaf Muzesi
mudurlu?unde getirildi.
1925 yılında acılan yarı?mada birinci olarak cumhuriyetin ilk pullarının uzerindeki resim, yazı ve suslemeleri gercekle?tirdi. 1926'da Bakanlar Kurulu'nun verdi?i bir kararla Turkiye Cumhuriyeti'nin cıkardı?ı ilk banknotlarla ilgili calı?maları yapmak icin gorevlendirildi.
[5]
Yazı ve resimlerin hazırlanmasından sonra ilk ka?ıt paraların basımını gercekle?tirmek uzere Londra'ya gonderildi. Bu gorev sırasında Evkaf Muzesi'ndeki gorevinden istifa etmi? sayıldı.
[6]
5 Aralık 1927 yılında piyasaya cıkan
Turkiye
'nin ilk ka?ıt parası olan 1 TL’nin uzerindeki resmin sahibi idi. 1926'da
Londra
'da; 1930'da
Paris
'te bir sergi actı. 1931'de, iki eseri Paris salon sergisine kabul edildi.
[3]
1935 yılında getirildi?i
Ayasofya
Muze Mudurlu?u'nde cok yonlu calı?malar yaptı. Yabancı uzmanlarca mozaikleri temizlenen muzede Mabedin Vaftiz Teknesi'nin bulunması dunyada geni? yankı buldu.
[3]
1941’de Ayasofya” adlı kitabı yayımlandı; kitabı kendi yaptı?ı resimlerle susledi. 1944 yılında emekli oldu.
Emeklilikten sonra kendini resme vererek serbest calı?an Boyar, Turkiye’de “
Yedirme Kazı Resim Gravur
” ce?idinin ilk yapımcısıdır.
[7]
Suluboya, karakalem, pastel, tarama, ya?lı boya teknikleriyle yapılmı? pek cok eser veren ve eserlerinin buyuk bir kısmı tarihi belgesel de?er ta?ıyan Ali Sami Boyar’ın portre, peyzaj ve naturmort ba?ta olmak uzere hemen her turde resim yaptı?ı bilinmektedir. Emekli olduktan sonra gazete ve dergilerde sanat uzerine yazılar yayımlamı?, Amerikan Kolejinde resim o?retmenli?i yapmı?tır.
[8]
Askeri Muze
,
?stanbul Resim ve Heykel Muzesi
,
Deniz Muzesi
,
?stanbul Buyuk?ehir Belediyesi
Kutuphane ve Muzeler Mudurlu?u gibi muzelerin yanı sıra yurt icinde ve yurt dı?ında ozel resim koleksiyonlarında eserleri bulunmaktadır.
- 1926 Resim Sergisi Londra
- 1930 Resim Sergisi Paris
- 1931 Paris Karma Salon Sergisi (iki eserle)
“Borazancı” ve “Turgut Reis” isimli ya?lı boya tabloları Askeri Muze koleksiyonu arasında bulunur.
- Boru Eri
- ?tfaiye Eri
- Guvertede
- Bir Erin Ba?ı
- ?nonu Portresi
- ?stanbul’dan Limana Bakı?
- Eski ?stanbul
- Ayasofya Kupleri
- ?irket Vapuru
- Edirne’de Sokak
- Antalya Fener Burnu
- Fatih Burcu
- Ayasofya
- Ucuncu Selim Turbesi
- Bo?azın Altın I?ıkları
- Kurkcu Kapısı
- Kariye Camii
- Eski Turkler
- Edirne Civarı
- Koy Ce?mesi