Aeronomi
, (
yunanca
: αερονομ?α (
aeronomia
) -
lit.
= "
Havacılık
")
Dunya
veya
ote gezegenlerin
,
ısıl denge
,
sıcaklık
,
yo?unluk
ve
kimyasal bile?enlerin
da?ılımı ve meydana gelen
kimyasal reaksiyonlar
dahil olmak uzere, ust
atmosferin
fizi?i ve kimyasının incelenmesi ile ilgilen
meteoroloji
temelli bir
bilim
dalıdır.
[1]
[2]
[3]
Aeronomi, aynı zamanda atmosferin
iyonosferik
ve
magnetosferik
bolgelerini de kapsar. Aeronomi, atmosferdeki farklı gazların kar?ılıklı etkile?imlerini inceleyerek, atmosferin bile?imi,
sıcaklı?ı
,
yo?unlu?u
,
basıncı
,
hareketi
ve elektriksel ozellikleri hakkında bilgi sa?lar. Bu calı?malar, uzay ara?tırmaları ve atmosferin uzay ile olan etkile?imleri hakkında da onemli veriler sa?lar. Bircok farklı disiplinin kesi?iminde yer alır.
Fizik
,
kimya
,
matematik
,
bilgisayar bilimi
, atmosferik bilimler ve
uzay bilimleri
, aeronomi calı?maları icin temel alanları olu?turur. Bu disiplinler arasındaki kesi?imler, atmosferin farklı katmanlarındaki gazların hareketi,
kimyasal reaksiyonları
ve
ısı transferi
gibi olayların anla?ılmasına yardımcı olur.
[4]
[4]
Aeronomi calı?maları, uzay ara?tırmaları icin de buyuk onem ta?ır. Ozellikle,
uzay meki?i
, uydu ve di?er uzay aracları, atmosferin ust tabakalarındaki hareketleri ve reaksiyonları izleyerek, atmosfer-uzay etkile?imleri hakkında onemli veriler sa?lar. Atmosferik fizik ve kimya, manyetosferik fizik, atmosferik elektrik ve elektronik, uzay ara?tırmaları,
ucak muhendisli?i
ve di?er bircok disiplin icin onemli bir alan olarak kabul edilir. Ayrıca, havacılık ve uzay endustrileri icin de onemli bir ara?tırma alanıdır.
"Aeronomy" kelimesi, 1954 yılında
Uluslararası Jeodezi
ve
Jeofizik Birli?i'nin
(
IUGG
) kabul etmesiyle resmiyet kazandı. 1957-1958
Uluslararası Jeofizik Yılı
sırasında yapay uyduların fırlatılması ve uzaydan gozlemler icin yeni tekniklerin geli?tirilmesiyle hava bilimi onemli olcude buyudu.
[4]
"Aeronomi (αερονομ?α "
aeronomia
") terimi
Yunan
kokenlidir ve "
gezegenlerin
atmosferlerinin
incelenmesi" anlamına gelmektedir.
[7]
Aero, "
hava
", -nomi ise "belirli bir alanla ilgili bir kurallar veya
yasalar
sistemi" anlamlarına gelmektedir.
[8]
- ^
"Aeronomy | atmospheric science"
.
Encyclopedia Britannica
(?ngilizce). 27 Mayıs 2016 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 27 Aralık 2020
.
- ^
"Aeronomy | ScienceDirect"
.
www.sciencedirect.com
(?ngilizce). 28 Aralık 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 27 Aralık 2020
.
- ^
Banks, P. M.; Kockarts, G. (3 Eylul 2013).
Aeronomy
(?ngilizce). Elsevier.
ISBN
978-1-4832-6006-8
.
- ^
a
b
c
"Aeronomy"
.
clasp.engin.umich.edu
. 28 Haziran 2021 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
22 Mart
2023
.
- ^
a
b
c
d
Aeronomi
.
Otegezegenlerde Aeronomi
(?ngilizce).
ESA
. ss. 4, 6
. Eri?im tarihi: 27 Aralık 2020
.
- ^
Garner, Rob (6 Mart 2015).
"AIM - Aeronomy of Ice in the Mesosphere"
.
NASA
. 6 Mart 2007 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 28 Aralık 2020
.
- ^
Laboratory (CSL), NOAA Chemical Sciences.
"NOAA CSL Origins: Aeronomy Laboratory"
.
csl.noaa.gov
(?ngilizce). 28 Aralık 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 28 Aralık 2020
.
- ^
"aeronomy - Wiktionary"
.
en.m.wiktionary.org
. 25 Ekim 2015 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 28 Aralık 2020
.