Aerojel , bir jelin icerisindeki sıvı bile?enin hava ile de?i?tirilmi? olan katı maddelerdir . Duman gibi goruntu verdikleri icin Donmu? duman veya mavi duman diye de adlandırılırlar. ?lk olarak Steven Kistler tarafından 1931 yılında silika jel kullanılarak olu?turuldular. Buyuk oranda havadan olu?urlar. En onemli ozellikleri arasında cok hafif ve cok yalıtkan olmaları gelir. Bu ve di?er ozellikleri sebebiyle bircok alanda kullanıma girmi?lerdir. 2011 yılında silika aerojeller 15 tane Guinness rekoru sahibiydiler. ?zolasyon sektorunde aerojel urunleri piyasası 2004'te 25 milyon dolarlık bir buyuklu?e sahipken, bu rakam 2013 yılında 20 katına cıkmı? ve 500 milyon dolar seviyesine ula?mı?tır. Ce?itli bilimsel ara?tırmalarda, tıpta, boyacılık, havacılık, kozmetik ve ba?ka bircok sektorde, ayrıca NASA calı?malarında da aerojeller kullanılmaktadır.

Steven Kistler , silika jel'den ba?ka ce?itli metal oksitleri (aluminyum, krom , kalay oksitleri) ile de aerojel uretmi?tir. Karbon tabanlı aerojeller, ilk kez 1980'li yılların sonlarında uretilmeye ba?landı.

Fiziksel ozellikleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Aerojellerin milyonlarca ufak delikten olu?an yuzeyi, sungeri andırır. %99,8'i havadan olu?maktadır ve cok iyi yalıtkandır. Aerojel, bilinen kopuklerden ve di?er yalıtım maddelerinden cok daha ustun ozelliklere sahiptir. Oyle ki, oksijen kayna?ıyla do?rudan verilen ate?i bile yalıtabilmektedir. En geli?mi? fiberglas yalıtım malzemesinden 39 kat daha fazla yalıtım kabiliyetine sahiptir. Knudsen efekti yuzunden aerojeller, icinde bulunan havadan bile daha yalıtkan hale gelebilmektedir.

Aerojeller, bir ba?ka silika (kum) esaslı madde olan camla kıyaslandı?ında 1000 kat daha az yo?unlu?a ve delikli bir yapıya sahiptir. Buyuklu?u milimetrenin milyarda biri kadar olan delikler, bir a? gibi malzemenin icini ku?atır. Deliklerin etrafı ba?ka bir malzeme ile kaplıdır.

Yarı saydamdırlar (translusent) ve Rayleigh sacılımı nedeniyle ce?itli renklerde ( silika jel tabanlılar icin mavi renkte) gozukurler. Rijit ve buyuk a?ırlık ta?ıyabilen katı objelerdir ama kırılgandırlar. Kutlesinin binlerce katını ta?ıyabilir, ama ufak darbelerle de kırılabilirler. Su sevme acısından hidrofil ve hatta higroskopturlar , dokunma durumunda kuru bir his bırakırlar. Ce?itli i?lemlerle, kırılganlıkları giderilebilmekte ve su sevmez haline getirilebilmektedirler.

Notlar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Dı? ba?lantılar [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

Wikimedia Commons'ta Aerojel ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Acık kaynak aerojel 30 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . (?ngilizce)
• NASA foto?rafları 18 Temmuz 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . (?ngilizce)
• Aerojellerin geli?imi makalesi 11 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi . (?ngilizce)