Seyyid Abdulkadir Tore
Do?um	1873 Ka?gar , Do?u Turkistan
Olum	1946 (73 ya?ında) Zonguldak
Ba?ladı?ı yer	?stanbul
Tarzlar	Dini muzik
Meslekler	Besteci Muzisyen Muzik o?retmeni Musiki mufetti?lli?i
Calgılar	Keman Ney
?li?kili hareketler	Usul-i Talim-i Keman (1913-?lk Turk Muzi?i keman metodu kitabı)
E?	Zekiye Hanım (e.1907)
Cocukları	2

Seyyid Abdulkadir Tore

( Ka?gar , Do?u Turkistan , 1873 ? Zonguldak 1946), Turk besteci.

Turk muzi?i alanında pek cok eser vermi?, ?stanbul'da devletin ilk resmi muzik okulu Darulelhan 'ın kurulmasında rol oynamı? bir muzisyendir . Kendi evinde actı?ı muzik okulunda cok sayıda o?renci yeti?tirmi? ve muzikoloji alanında ozgun calı?malar yapmı?tır. ?lk Turk Muzi?i keman metodunun yazarıdır.

Ya?amı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

1873 yılında Ka?gar’da dunyaya geldi. Babası, o yıllarda Do?u Turkistan ’ı Cin istilasından kurtarmak icin mucadeleye giri?en Seyyid Yakup Han’ın ye?eni ' Hoca Seyyid Tore ’dir. ^[1]

1878'te, be? ya?ında iken, babası Hoca Tore’nin Yakup Han tarafından ?stanbul 'a elci olarak gonderilmesi uzerine onunla birlikte ?stanbul’a geldi. Babası, Do?u Turkistan’ın Osmanlı Devleti ’ne ba?lanması i?lemlerini yuruttukten sonra ailesiyle birlikte Hindistan ’a gitti; bu nedenle cocuklu?u Hindistan’da gecen Seyyid Abdulkadir, ilkokul o?renimini orada tamamladı. ^[2] Babasının Hindistan’daki gorevi devam ederken ulkenin iklim ?artlarına uyum gosteremedikleri icin aile ?stanbul’a donunce orta o?renimini Yusufpa?a Ru?tiyesi ile Davutpa?a ?dadisi ’nde tamamladı. Muzik calı?malarına 12 ya?ında ?smail Efendi ve Kanuni Halit Bey'den ders alarak ba?ladı. Lise o?reniminin ardından Mulkiye Mektebi’ne devam etti ancak bitiremeden okuldan ayrıldı. Hariciye Nezareti Mektubi Kalemi’nde ba?layan memuriyet ya?amını uzun yıllar surdurdu, aynı yerden emekli oldu.

Memuriyet ya?amının yanı sıra muzisyenli?i de surduren Abdulkadir Bey, Tatyos Efendi 'den keman, Kirkor Efendi'den de ney calmasını o?rendi. Batı muzi?i ve batı tekni?i ile keman calmayı Albert Braun’dan o?rendi. Hariciye Nezareti’nde calı?makta olan Hacı Nafiz Bey’den pek cok durak ve ilahi o?renerek dini musiki repertuvarını geni?letti. ^[2] Ozellikle dini muzik acısından de?erli ve nadide eserleri iceren zengin bir nota koleksiyonu olu?turdu. ^[2] Muzi?in yanı sıra tasavvuf konusunda bilgisini derinle?tirdi. 1913 yılında “ Usul-i Talim-i Keman ” adlı bir kitap yazdı. Bu eser, Turk muzi?i alanındaki ilk keman metodudur. Kitap, 1921’de " Turk Musikisi Keman Metodu " adıyla yayımlandı.

1914 yılında Darulbedayi acılınca kurumun bunyesindeki “?lmi Heyet”’te calı?tı, ders verdi. Daru??afaka Lisesi ’nde muzik o?retmenli?i yaptı. ?stanbul’da orta dereceli okullarda “musiki mufetti?li?i” yaptı. Muzik e?itimi konusunda Maarif Nezareti’ne sundu?u bir rapor sayesinde ?stanbul’da devletin ilk resmi muzik okulu olan Darulelhan ’ın kurulmasını sa?ladı, bu kurumda kendisi de gorev yaptı.

1918 yılında Cerrahpa?a’daki evinde “ Gul?eni ” adlı bir muzik okulu actı, dokuz yıl boyunca bu okulda pek cok o?renci yeti?tirdi.. Besteci olarak cok sayıda eser verdi. En tanınmı? besteler arasında ?u eserler yer alır: “ Bir peri simayı gordum dilfikar oldum yine ” (huseyni ?arkı, a?ır aksak), “ Ettiklerinin hangi birini yad edeyim ben ” (?evkefza ?arkı, senginsemai). ^[3]

Ya?amı oyunca muzikoloji ile ilgilendi. 68 ya?ında iken Turk muzi?inin tonal sistemini fiziksel ve matematiksel olarak acıklamaya calı?an, batı muzi?i ile kar?ıla?tırmalar yapan bir nazariyat kitabı yazdı ancak yayımlamadı.

1907 yılında Zekiye Hanım ile evlenip bir o?lan ve bir kız cocuk sahibi olan sanatcının o?lu kucuk ya?ta olmu?; kızı muzisyen olarak yeti?mi?tir. Damadı Mazhar Tabur’un Zonguldak Maden Tetkik Okulu muduru oldu?u sırada gitti?i Zonguldak’ta ^[2] 27 A?ustos 1946 gunu hayatını kaybetti. Eyupsultan'da aile mezarlı?ına defnedildi.

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]