한국   대만   중국   일본 
?dare hukuku - Vikipedi ?ceri?e atla

?dare hukuku

Vikipedi, ozgur ansiklopedi

?dare hukuku , temeli anayasada belirlenen, idarenin faaliyet ve orgutlenmesine ili?kin kurallar ongoren, kamuya tanınan ustunluk ve ayrıcalıklar ile bireye tanınan hak ve hurriyetlerin dengelenmesini sa?layan hukuk dalıdır.

Prof. Dr. Metin Gunday 'ın tanımlamasına gore:

?dare hukuku, en geni? anlamıyla idarenin hukukudur. O halde, idare hukukunun konusunu belirlerken, once idare kavramından ne anla?ılması gerekti?ini acıklı?a kavu?turmak zorundayız. [1]

?dare ise, organik anlamda devlet yapılanması icerisinde belli gorevleri yerine getirmek icin olu?turulan orgut ve bu orgutte istihdam edilenler olarak tanımlanır. Fonksiyonel anlamda ise idare ile kastedilen kamu hizmetlerini hayata yansıtmak icin sahip olunması gereken nitelikler ve bu orgutun calı?ma sistemati?idir.

?darenin var olu? amacı kamu yararının gercekle?tirilmesidir. ?dare hukuku da, kamu yararını olu?turmaya, bozulan yarar dengesini yeniden kurmaya yardımcı olarak idarenin faaliyet ve orgutlenmesini kurallara tabi kılar ve boylece bireyin hak ve hurriyetlerinin guvence altına alınmasını sa?lar.

?dare hukuku, 19. yuzyılda ortaya cıkması bakımından kayna?ını Roma 'dan alan bircok hukuk dalına nazaran daha genc bir hukuk dalıdır. Geli?imini, de?i?en devlet modeli anlayı?ına ba?lı olarak hızla surdurmekte olan idare hukukunun uygulanmasından do?an uyu?mazlıklar idari yargıda cozumlenir.

?dare Hukukunda Yontem [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

?dare Hukuku, co?u hukuk dalının tersine sadece bir veya ba?lantılı birkac kanundan olu?an bir hukuk dalı de?ildir. Onlarca farklı alanın ve yuzlerce tamamlayıcı yasanın toplamından olu?an geni? bir sistem olu?turur. [2] Bu nedenle incelenmesinde ve hatta o?retilmesinde ce?itli sorunlar ortaya cıkar. Bunun icin farklı yakla?ımlar geli?tirilmi?tir. [3]

  1. Mevzuat Yakla?ımı: Bir ulkede var olan kanunlar incelenir. Dezavantajı cok zaman alıcı ve o?retim surecinde sıkıcı hale gelmesidir.
  2. Tarihsel Yakla?ım: Kronolojik olarak bir ulkede veya tum dunyada idare hukuku ile ilgili onemli geli?meler incelenir. Dezavantajı tarihsel yonu on plana cıktı?ı icin hukuki incelemenin oneminin yitirilmesidir. O?retim esnasında kronolojik ezber zorlayıcı bir duruma donu?ebilir. [4]
  3. Kar?ıla?tırmalı Yakla?ım: Farklı ulkelerdeki durumlar kar?ıla?tırılır. Dezavantajı fazla sayıda ulke ele alındı?ında icinden cıkılamaz buyuklukte verilerle kar?ıla?ılma olasılı?ıdır. Bunun icin kar?ıla?tırılacak ulke sayısı ve incelenecek alan do?ru secilmelidir. O?retim esnasında konu hacmi cok geni? oldu?u icin gerekli zaman yetersizli?i sorunuyla kar?ıla?ılır. [5]
  4. Sistem Yakla?ımı: ?dare Hukukunun tum dalları ve tum yapı bir sitemlerden olu?tu?u dikkate alınarak incelenir. Bunun icin Genel Sistem Kuramı 'ndan yararlanılır. Dezavantajı genellemelerin kimi zaman ayrıntıların onune gecmesi, yapıya dair ilkesel anlayı?a odaklanarak mevzuatın, tarihcenin goz ardı edilmesidir. [3]

Ozellikleri [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  • ?dari rejim olarak adlandırılan ve Turkiye'de uygulanan idare hukuku, genc bir hukuk dalıdır.
  • Tedvin (derleme) edilmemi?tir.
  • 1789 Devrimi'nden sonra Fransa 'da ortaya cıkmı?tır.
  • ?ctihatlara dayanmaktadır.
  • ?dare hukukunda, kamu yararı du?uncesi hakimdir
  • ?dare hukukunun uygulanmasından do?an uyu?mazlıklar, idari yargıda cozumlenir.

Alt Dalları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

?dare Hukuku alanı bunyesinde bircok alt alan barındırmaktadır. Bunlar o?retide genel olarak ?u ?ekilde sınıflandırılmaktadır:

  • Regulasyon
  • ?mar Hukuku
  • ?hale Hukuku
  • ?dari Yaptırımlar
  • Statu (Memur) Hukuku
  • ?dari Yargılama Usulu
  • ?dari Sozle?meler Hukuku

Turkiye'de idari yargı [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

?dare hukukundan kaynaklanan uyu?mazlıkların cozumlenmesinde dolayısıyla idare hukukunun ilkelerinin belirlenmesi ve kaynaklarının yorumlanmasında yetkili yargı kolu Turkiye'de idari yargıdır. ?dari yargı kolu ?u mahkemelerden olu?maktadır:

Kaynakları [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

?dare hukukunun kaynaklarının ba?ında anayasa gelmektedir. Anayasadan sonra idare hukuku ile ilgili kanunlar , kanun hukmunde kararnameler , tuzuk ve yonetmelikler sıralanır. Yargı ictihatları ve idari teamul ve tatbikat da elbette bu hukuk dalının kaynakları arasında sayılmalıdır.

Danı?tay 10. Dairesi'nin 10.01.1995 tarih 1996/4274 E. ve 1998/5478 K. sayılı kararında idare hukukunun kaynaklarının neler oldu?undan ?oyle bahsedilmektedir:

“ ...idare hukukunun kodifiye edilmemi? olmasından kaynaklanan ve geli?en ihtiyaclara cevap vermesi acısından idari yargı yerlerince geli?tirilen bir takım ilkelerin yargı denetiminde dikkate alınması kacınılmazdır. Bu ilkeler tum demokratik ulkelerce kabul edilen, gercek, soyut ve evrensel ilkelerdir. ?

Kaynakca [ de?i?tir | kayna?ı de?i?tir ]

  1. ^ Gunday, M., ?dare Hukuku, Ankara 2011
  2. ^ Aday Memur Hazırlayıcı E?itim - ?dare Hukuku 10 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., TC Adalet Bakanlı?ı, E?iti Daire Ba?kanlı?ı, Bahtiyar AKYILMAZ ? Murat SEZG?NER ? Cemil KAYA (Sayfa: 2 - Madde:4)
  3. ^ a b ?DARE HUKUKUNDA B?L?MSEL YAKLA?IM SORUNU -I 27 Eylul 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ar?ivlendi ., Dr. Sedat CAL, TBB Dergisi 2011 (92), Sayfa: 181-222
  4. ^ KAMU POL?T?KASINI TURK ?DARE TAR?H? UZER?NDEN CALI?MAK, Prof.Dr. Mete YILDIZ, Doc.Dr. Bican ?AH?N, Hacettepe Universitesi, ?ktisadi ve ?dari Bilimler Fakultesi Dergisi, Cilt 34, Sayı 2, 2016 s. 133-158
  5. ^ Kar?ıla?tırmalı Hukukta Eski ve Yeni, ?dare Hukuku ve ?limleri Dergisi, Yıl 2019, Cilt 18, Sayı 1, 79 - 111, 20.06.2019, Esin ORUCU, Cevirmen: Nurcan YILMAZ OZEL, https://doi.org/10.26650/ihid.644409
" https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=?dare_hukuku&oldid=32660174 " sayfasından alınmı?tır