Etienne Henri Gilson
(Fransızca: [ils??] ; 13 Haziran 1884 - 19 Eylul 1978)
Fransız
bir filozof ve
felsefe tarihcisidir
. Bir
orta ca? felsefesi
uzmanı olsa da, ba?langıcta
Descartes
du?uncesi uzerinde uzmanla?mı?tır; kendini bir neo-thomistci olarak gormese de
Thomas Aquinas
du?uncesi ba?lamında felsefesini icra etti. 1946'da Academie Francaise'in olumsuz uyesi olarak secilme ayrıcalı?ını elde etti. Gilson aynı zamanda
Nobel edebiyat odulune
de aday gosterilmi?tir.
[2]
Gilson Paris'te ikamet eden ve koken olarak
Burgonyalı
olan
katolik
bir ailede do?ar. Gilson ilkokulu Notre-Dame-des-Champs adında dini bir okulda okudu, ardından Lycee Henri IV. ortaokulunu bitirdi. Descartes'ı okumaya ba?ladı?ı donem olan askerlik gorevini bitirdikten sonra,
skolastik
du?uncenin
kartezyen
du?unce uzerindeki etkisine yo?unla?tı?ı lisans o?renimine ba?ladı.
Sarbonne Universitesi
'nde Victor Delbos, Lucien Levy-Bruhl ve
College de France
'da
Henri Bergson
hocalarının o?renimi altında 1906'da felsefe lisans derecesini aldı. 1908'de Therese Ravise of Melun ile evlendi ve
Bourg-en-Bresse
, Rochefort,
Tours
,
Saint-Quentin
ve
Angers
gibi yerlerde lise hocalı?ı yaptı.
1913'te
Lille
Universitesi'nde hocalık yaparken
Paris Universitesi
'nde "Descartes ve teolojide ozgurluk" isimli doktora tezini savundu. Kariyeri
Birinci Dunya Sava?ı
'nın patlak vermesiyle kesildi. Sava? doneminde
Fransız ordusunda
cavu? rutbesi altında askerlik yaptı.
Verdun Muharrebesi
'nin on cephesinde
te?men
rutbesi altında bulundu. 1916'da du?man kuvvetler tarafınca esir alındı ve iki yılını
sava? tutsa?ı
olarak gecirdi. Gilson sava? tutsa?ı oldu?u bu donemde kendini yeni entelektuel alanlara adadı; bu alanlar arasında
Rusca
ve 13. yuzyılda ya?amı? bir
teolog
olan
Bonaventura
da vardı. Sava?ta gosterdi?i ustun cesaretten dolayı daha sonra Croix de Guerre ni?anına layık goruldu.
1919'da
Strasbourg Universitesi
'nde
felsefe tarihi
profesoru
oldu. 1921'den 1932'ye kadar Paris Universitesi'nde
Orta ca? felsefe
tarihi dersleri verdi. 1930'da Gilson,
Jacques Maritain
ile birlikte, Aziz Thomas Aquinas Papalık Universitesi'ninden felsefe alanında onursal doktora aldı.
[3]
[4]
Gilson uc yıl boyunca
Harvard Universitesi
'nde de ders verdi. Aziz Basil Cemaati'nin davetiyle,
Toronto
'da Papalık
Orta Ca?
ara?tırmaları Enstitusu'nu ve
Toronto Universitesi
'nde bulunan St. Michael Kolejini kurdu; bu kolej her sene Etienne Gilson Konferans'ına ev sahipli?i yapar. Gilson 1946'da Academie francaise'a (Fransız akademisi) secilir.
12 Aralık 1949'da e?i Therese Ravise'nin olumuyle Gilson ciddi bir duygusal buhranın icine girdi.
[5]
1951'de College de France'daki koltu?unu Martial Gueroult'ta bırakarak 1968'e kadar tum zamanını Papalık Orta Ca? Ara?tırmaları Enstitusu'ne adadı.
Cizvit
rahibi ve
kardinal
olan
Henri de Lubac
ile arkada?lardı. Aralarındaki mektupla?malar yayınlanmı?tır. Gilson esasında bir felsefe tarihcisi olmasına ra?men 20. yuzyıldaki thomascılık du?uncesinin canlanmasında Jacques Maritain ile on safta yer alır.
Gilson tarihsel bir perspektiften Thomizmin analizine giri?ir. Gilson icin thomizm kucumseyici bir tavırla skolastik du?unceyle ozde? de?ildir, aksine, Thomizm, yani, Thomas Aquinas'ın felsefesi Gilson icin skolastik du?unceye kar?ı bir isyandır.
[6]
Gilson kendi ca?ının felsefesinin insanlı?ın hukum verme hakkından vazgecti?i ve do?aya hukmetmeye i?aret eden bir bilime donu?tu?unu belirtir: Sadece do?anın bir parcası olarak gorulen insanlık du?uncesi en pervasız sosyal giri?imlerle insan hayatına ve kurumlarına zarar verir. Gilson felsefi sistemlere kar?ı olarak Thomas Aquinas'ın felsefesinin canlanmasıyla tehlikeli alandan bir cıkı? yolu acılaca?ını du?unur.
[
kaynak belirtilmeli
]
Gilson kendi zamanında Orta Ca? felsefesi tarihinin onde gelen bir uzmanı olarak goruluyordu ve kendi ba?ına oldukca saygın bir filozoftu.
[
kaynak belirtilmeli
]
Eserleri bugun yeniden basılmaya ve incelenmeye devam ediyor - Thomist filozoflar arasında belki de sadece onun unu ve eserleri 1960'larla beraber ba?layan Orta Ca? felsefesine dair olan genel ilgisizlikten etkilenmedi.
[
kaynak belirtilmeli
]
- Ortaca?'da felsefe
, Do?u Batı yayınları, ceviren: Ay?e Meral
- Ortaca? felsefesinin ruhu
, Acılım Kitap, ceviren: ?amil Ocal
- Ateizmin cıkmazı
, Marmara Universitesi ?lahiyat Fakultesi yayınları, ceviren: Veysel Uysal
- Tanrı ve felsefe
, Birle?ik yayıncılık, ceviren: Prof. Dr. Mehmet Aydın
- La Liberte chez Descartes et la Theologie
, Alcan, 1913 (reprint: Vrin, 1982).
- Index scolastico-cartesien
, Alcan, 1913 (second revised edition: Vrin, 1979).
- Le thomisme, introduction au systeme de saint Thomas
, Vrin, 1919.
Chapter from English translation on Faith & Reason
5 Haziran 2011 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
..
- Etudes de philosophie medievale
, Universite de Strasbourg, 1921.
- La philosophie au moyen-age, vol.I : De Scot Erigene a saint Bonaventure
, Payot, 1922.
- La philosophie au moyen-age, vol.II : De saint Thomas d'Aquin a Guillaume d'Occam
, Payot, 1922.
- La philosophie de saint Bonaventure
, Vrin, 1924.
- Rene Descartes. Discours de la methode, texte et commentaire
, Vrin, 1925.
- Saint Thomas d'Aquin
, Gabalda, 1925.
- Introduction a l'etude de Saint Augustin
, Vrin, 1929.
- Etudes sur le role de la pensee medievale dans la formation du systeme cartesien
, Vrin, 1930.
- L'esprit de la philosophie medievale
, Vrin, 1932.
- Les Idees et les Lettres
, Vrin, 1932.
- Pour un ordre catholique
, Desclee de Brouwer, 1934.
- La theologie mystique de saint Bernard
, Vrin, 1934.
- Le realisme methodique
, Tequi, 1935.
- Christianisme et philosophie
, Vrin, 1936.
- The Unity of Philosophical Experience
, Scribner's, 1937.
- Heloise et Abelard
, Vrin, 1938.
- Dante et la philosophie
, Vrin, 1939.
- Realisme thomiste et critique de la connaissance
, Vrin, 1939.
- Theologie et histoire de la spiritualite
, Vrin, 1943.
- Notre democratie
, S.E.R. P., 1947.
- L'etre et l'essence
, Vrin, 1948.
- Saint Bernard, textes choisis et presentes
, Plon, 1949.
- Being and Some Philosophers
(Toronto: Pontifical Institute of Medieval Studies, 1952)
- L'Ecole des Muses
, Vrin, 1951.
- Jean Duns Scot, introduction a ses positions fondamentales
, Vrin, 1952.
- Les metamorphoses de la cite de Dieu
, Vrin, 1952.
- Being and Some Philosophers
, 2nd ed. (Toronto: Pontifical Institute of Medieval Studies, 1952)
- History of Christian Philosophy in the Middle Ages
(London: Sheed and Ward, 1955)
- Peinture et realite
, Vrin, 1958.
- Le Philosophe et la Theologie
, Fayard, 1960.
- Introduction a la philosophie chretienne
, Vrin, 1960.
- La paix de la sagesse
, Aquinas, 1960.
- Trois lecons sur le probleme de l'existence de Dieu
, Divinitas, 1961.
- L'etre et Dieu
, Revue thomiste, 1962.
- Introduction aux arts du Beau
, Vrin, 1963.
- Matieres et formes
, Vrin, 1965.
- Les tribulations de Sophie
, Vrin, 1967.
- La societe de masse et sa culture
, Vrin, 1967.
- Hommage a Bergson
, Vrin, 1967.
- Linguistique et philosophie
, Vrin, 1969.
- D'Aristote a Darwin et retour
, Vrin, 1971.
- Dante et Beatrice, etudes dantesques
, Vrin, 1974.
- Saint Thomas moraliste
, Vrin, 1974.
- L'atheisme difficile
, Vrin, 1979
- ^
Gilson, Etienne.
The Unity of Philosophical Experience
. San Francisco, CA: Ignatius Press, 1999, p. 133.
- ^
"Nomination Database"
.
www.nobelprize.org
. 8 Ekim 2014 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
19 Nisan
2017
.
- ^
Viotto, P. (2008).
Grandi amicizie: i Maritain e i loro contemporanei
. I Prismi. Saggi (?talyanca). Citta nuova. s. 38.
ISBN
978-88-311-7340-7
. Eri?im tarihi: 26 A?ustos 2021
.
- ^
Leclercq, J. (1993).
Di grazia in grazia: memorie
. Biblioteca di cultura medievale (?talyanca). Jaca Book. s. 60.
ISBN
978-88-16-40330-7
. Eri?im tarihi: 26 A?ustos 2021
.
- ^
"Biography of Etienne Gilson's Intellectual Life"
. 7 Ekim 2017 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 16 A?ustos 2022
.
- ^
The Christian Philosophy of St. Thomas Aquinas, University of Notre Dame Press, Indiana, 1956, pp. 366?367
- Biographical sketch Academie Francaise (Fransızca)
21 Eylul 2022 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.
- Etienne Gilson,
The Christian Philosophy of St. Thomas Aquinas
, University of Notre Dame Press, Indiana, 1956,
0-268-00801-9
- Charles J. O'Neill (ed.),
An Etienne Gilson Tribute
, The Marquette University Press, 1959.
- Antonio Livi
,
Etienne Gilson: filosofia cristiana e idea del limite critico
, Ediciones Universidad de Navarra, Pamplona, 1970
- Laurence K. Shook
,
Etienne Gilson
, Pontifical Institute of Mediaeval Studies, Toronto, 1984,
0-88844-706-X
- Henri Gouhier
,
Etienne Gilson : trois essais
, Vrin, 1993, p. 75
- Francesca Aran Murphy
,
Art and intellect in the philosophy of Etienne Gilson
, University of Missouri Press, Columbia, 2004,
0-8262-1536-X