Wayback Machine
|
---|
URL
| www.archive.org
|
---|
Site turu
| Ar?iv
|
---|
Kullanılabilir dil(ler)
| ?ngilizce
|
---|
Ba?lama tarihi
| 10 Mayıs 1996
(28 yıl once
)
(
1996-05-10
)
(ozel)
24 Ekim 2001
(22 yıl once
)
(
2001-10-24
)
(halka acık)
|
---|
Gecerli durum
| Etkin
|
---|
Wayback Machine
, kar amacı gutmeyen
Internet Archive
adlı kurulu? tarafından geli?tirilmi? bir sayısal
zaman kapsuludur
.
Alexa Internet
'ten derlenen icerikle calı?an, 1996 yılında olu?turulan ve 2001 yılında halka acılan Wayback Machine, kullanıcının "zamanda geriye" gitmesini ve web sitelerinin gecmi?te nasıl gorundu?unu gormesini sa?lar. Kurucuları Brewster Kahle ve Bruce Gilliat, Wayback Machine'i feshedilmi? web sayfalarının ar?ivlenmi? kopyalarını koruyarak "tum bilgiye evrensel eri?im" sa?lamak icin geli?tirdi.
[1]
[2]
[3]
[4]
Wayback Machine, 2009'un sonunda 38,2 milyondan fazla web sayfasını kayıt altına almı?tı. 13 Mart 2023 itibarıyla Wayback Machine, 800 milyardan fazla web sayfasını ar?ivlemi?tir.
[5]
Wayback Machine onbelle?e alınmı? web sayfalarını ar?ivlemeye 1996 yılında ba?lamı?tır. Bilinen en eski sayfalardan biri 10 Mayıs 1996 tarihinde saat 14:08'de (UTC) ar?ivlenmi?tir.
[6]
Internet Archive'ın kurucuları Brewster Kahle ve Bruce Gilliat, Ekim 2001'de San Francisco, Kaliforniya'da Wayback Machine'i, oncelikle web iceri?inin de?i?tirildi?inde veya bir web sitesi kapatıldı?ında kaybolması sorununu cozmek icin halka actı.
[7]
[8]
[9]
Kahle ve Gilliat makineyi tum interneti ar?ivlemek ve "tum bilgiye evrensel eri?im" sa?lamak umuduyla yarattı.
[10]
"Wayback Machine" ismi, The Adventures of Rocky and Bullwinkle and Friends adlı cizgi filmde Mister Peabody ve Sherman karakterleri tarafından kullanılan kurgusal bir zaman yolculu?u ve ceviri cihazı olan "Wayback Machine"e bir gondermedir.
[11]
[12]
1996'dan 2001'e kadar bilgiler dijital kasette tutuldu ve Kahle zaman zaman ara?tırmacıların ve bilim insanlarının "hantal" veri tabanına girmesine izin verdi.
[13]
Ar?iv, 2001 yılında be?inci yıldonumune ula?tı?ında, Berkeley'deki California Universitesi'nde duzenlenen bir torenle halka acıldı.
[14]
Wayback Machine hizmete girdi?inde 10 milyardan fazla ar?ivlenmi? sayfa iceriyordu.
[15]
Internet Archive 2016 yılında tum dijital koleksiyonlarının bir kopyasını Kanada'da tutma kararı aldı.
[16]
30 Ekim 2020'de Wayback Machine, bazı icerikleri dezenformasyonla mucadele amaclı teyit etmeye ba?ladı.
[17]
Mayıs 2021'de, Internet Archive'ın 25. yıldonumu icin Wayback Machine, kullanıcıların "bilginin ku?atma altında oldu?u 2046'daki ?nternet'e seyahat etmelerine" olanak tanıyan "Wayforward Machine"i tanıttı.
[18]
[19]
9 Ekim 2016'dan itibaren Turkiye'de eri?imi engellenmi?tir.
[20]
2020 itibarıyla yeniden kullanılabilir olmu?tur. Ancak bu engelleme nedeniyle
Turkiye
'deki Wayback Machine tarafından yedeklenmi?
web sitesi
sayısı di?er ulkelere gore daha az kalmı?tır.
[
kaynak belirtilmeli
]
- ^
"Zamanda yolculuk mumkun!"
.
Milliyet
. 1 A?ustos 2011. 7 Mart 2014 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
7 Mart
2014
.
- ^
"90'lara donduren 6 web sitesi"
.
Milliyet
. 13 Mart 2012. 7 Mart 2014 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
7 Mart
2014
.
- ^
"Universal Access to all Knowledge : Brewster Kahle : Free Download, Borrow, and Streaming : Internet Archive"
.
web.archive.org
. 14 A?ustos 2022. 14 A?ustos 2022 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
27 Nisan
2023
.
- ^
"Internet Archive 25 petabaytlık veriye ula?tı"
.
Milliyet
. 2 Kasım 2012. 7 Mart 2014 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
7 Mart
2014
.
- ^
"Wayback Machine"
.
web.archive.org
. 20 Ekim 2001 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
27 Nisan
2023
.
- ^
"PepsiCo Home Page"
.
web.archive.org
. PepsiCo, Inc. 10 Mayıs 1996. 10 Mayıs 1996 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
27 Nisan
2023
.
- ^
NOTESS, Greg R (2002).
"The Wayback Machine: The Web's archive"
.
The Wayback Machine: The Web's archive
.
26
(2): 59-61.
ISSN
0146-5422
. 27 Ocak 2023 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
27 Nisan
2023
.
- ^
"Wayback Machine General Information"
. 5 Aralık 2019. 5 Aralık 2019 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
27 Nisan
2023
.
- ^
"InternetArchive.org WHOIS, DNS, & Domain Info ? DomainTools"
.
web.archive.org
. 13 Mart 2023. 13 Mart 2023 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
27 Nisan
2023
.
- ^
"20,000 Hard Drives on a Mission | Internet Archive Blogs"
(?ngilizce). 27 Ekim 2016 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
27 Nisan
2023
.
- ^
"BW Online | February 28, 2002 | A Library as Big as the World"
.
web.archive.org
. 20 Aralık 2011. 1 Haziran 2002 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
27 Nisan
2023
.
- ^
Tong, Judy (8 Eylul 2002).
"RESPONSIBLE PARTY -- BREWSTER KAHLE; A Library Of the Web, On the Web"
.
The New York Times
(?ngilizce).
ISSN
0362-4331
. 20 ?ubat 2011 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
27 Nisan
2023
.
- ^
COOK, By JOHN (2 Kasım 2001).
"Web site takes you way back in Internet history"
.
Seattle Post-Intelligencer
(?ngilizce). 12 A?ustos 2014 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
27 Nisan
2023
.
- ^
Mayfield, Kendra.
"Wayback Goes Way Back on Web"
.
Wired
(?ngilizce).
ISSN
1059-1028
. 16 Ekim 2017 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
27 Nisan
2023
.
- ^
Arora, Sanjay K.; Li, Yin; Youtie, Jan; Shapira, Philip (A?ustos 2016).
"Using the wayback machine to mine websites in the social sciences: A methodological resource"
.
Journal of the Association for Information Science and Technology
(?ngilizce).
67
(8): 1904-1915.
doi
:
10.1002/asi.23503
.
- ^
"Help Us Keep the Archive Free, Accessible, and Reader Private | Internet Archive Blogs"
(?ngilizce). 29 Kasım 2016 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
27 Nisan
2023
.
- ^
Graham, Mark.
"Fact Checks and Context for Wayback Machine Pages | Internet Archive Blogs"
(?ngilizce). 30 Ekim 2020 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
27 Nisan
2023
.
- ^
"Internet Archive 25th Anniversary ? Universal Access to All Knowledge"
(?ngilizce). 21 Temmuz 2021 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
27 Nisan
2023
.
- ^
"Wayforward Machine ? Visit the future of the internet"
.
wayforward.archive.org
. 27 Nisan 2023. 30 Eylul 2021 tarihinde
kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi:
27 Nisan
2023
.
- ^
"?nternet Ar?ivine Kelepce - Hurriyet"
. 1 Aralık 2016 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 30 Kasım 2016
.