Siyaset bilimi
,
politika bilimi
ya da
politoloji
,
siyasi
teorileri
ve siyasi teorilerin pratiklerini inceleyen, siyasi sistemler ve siyasi davranı?lar alanıyla ilgilenen bir sosyal bilim alanıdır.
Siyaset bilimi gecmi?te dar anlamda
devlet
ve
iktidar
kavramları uzerine ara?tırmalar yapmaktayken gunumuzde, siyasi kararların tahlili, sosyal grupların karar ve etki ili?kilerindeki rolu, siyasi katılma,
toplumsal yapı
ve iktidar ili?kisi,
devletin kokeni
, siyasi de?i?me ve geli?me gibi konuları da incelemektedir.
Siyaset bilimi,
kar?ıla?tırmalı siyaset
,
siyasi ekonomi
,
uluslararası ili?kiler
,
siyaset teorisi
,
kamu yonetimi
,
kamu politikası
ve
siyasal metodoloji
dahil olmak uzere cok sayıda alt alanı kapsar. Ayrıca,
ekonomi
,
hukuk
,
sosyoloji
,
tarih
,
felsefe
,
be?eri co?rafya
,
gazetecilik
,
siyasal antropoloji
ve
sosyal politika
alanlarıyla da ilgilidir ve bunlardan yararlanır.
Siyaset bilimi metodolojik olarak ce?itlidir ve
psikoloji
, sosyal ara?tırma ve
bili?sel sinirbilimden
kaynaklanan bircok yontemi benimser. Yakla?ımlar
pozitivizm
,
yorumculuk
?[
en
]
,
rasyonel secim teorisi
,
davranı?cılık
,
yapısalcılık
,
postyapısalcılık
,
felsefi gercekcilik
,
tarihsel kurumsallık
?[
en
]
ve co?ulculu?u icerir. Siyaset bilimi, sosyal bilimlerden biri olarak, ara?tırmalarında ihtiyac duydu?u yontem ve teknikleri kullanır: Tarihsel belgeler ve resmi kayıtlar gibi
birincil kaynaklar
, bilimsel dergi makaleleri, ara?tırma anketleri, istatistiksel analiz, vaka calı?maları, deneysel ara?tırma ve model olu?turma gibi ikincil kaynaklardan yararlanılır.
Siyaset bilimi, esasen siyasetin herhangi bir yonuyle
insan davranı?ı
uzerine bir calı?ma oldu?u icin, kontrollu ortamlarda gozlemlerin yeniden uretilmesi veya kopyalanması co?u zaman zordur, ancak yine de deneysel yontemler giderek yaygınla?maktadır.
[1]
Amerikan Siyaset Bilimi Derne?i eski ba?kanı
Abbott Lawrence Lowell
, "Deney yapmanın olanaksızlı?ı ile sınırlıyız. Politika deneysel bir bilim de?il, gozlemsel bir bilimdir." diyerek bu zorlu?a atıfta bulunmu?tur.
[2]
Bu nedenle siyaset bilimcileri, kalıpları belirlemek, genellemeler yapmak ve siyaset kuramları olu?turmak icin tarihsel olarak siyasal seckinleri, kurumları, birey ve grup davranı?larını gozlemlemi?lerdir.
Uluslararası alanda faaliyet gosteren aktorler arasındaki ili?kileri inceleyen bilim dalıdır.
Uluslararası ili?kiler
bir bilim olarak 1919'da, Galler'in
Aberystwyth
kentinde do?makla birlikte ilk yıllarında Britanya'da geli?mi?tir. Bu donemde disipline hakim ekol, idealizmdir. Sava? sonrası a?ırlık merkezi ABD'ye kaymı?, hakim paradigma da realizm olmu?tur. 1960'lardaki davranı?salcı devrimden etkilenen disiplin daha sonraları pek cok altdala ayrılmı?tır. Gunumuzde postmodern yakla?ım tarzının benimsenmesiyle uluslararası ili?kiler farklı bir boyut kazanmı?, devletler politika uretirken bireysel acılımlara yer vermeye ba?lamı?tır. Liberalizm ve neo-realizmden sonra konstruktivizm, postyapısalcılık ve ba?ımlılık calı?maları en onemli ekolleri ortaya cıkarmı?tır. Ayrıca Neo-Gramscian okulunda uluslararası ili?kiler kritik bir bakı? acısıyla incelenmektedir.
Siyasal geci?ler teorisinin
[3]
analiz ve krizleri tahmin etme yontemleri,
[2]
siyaset biliminin onemli bir bolumunu olu?turur.
[4]
Kritik geci?leri tahmin etmek icin ce?itli genel kriz gostergeleri ve yontemler onerilmi?tir.
[5]
Bunlar arasında, kriz beklentisi icin krizin istatistiksel bir gostergesi, e? zamanlı
varyans
artı?ı ve
korelasyonlar
onerilmi?tir ve ce?itli alanlarda ba?arılı bir ?ekilde kullanılabilmektedir.
[6]
Siyasi krizlerin erken te?hisi icin uygulanabilirli?i, 2014 Ukrayna ekonomik ve siyasi krizinden onceki uzun suren stres doneminin analizi ile kanıtlanmı?tır. Kriz oncesi yıllarda Ukrayna toplumundaki 19 adet buyuk halk korkusu arasındaki toplam korelasyonda (yakla?ık %64 oranında) ve ayrıca istatistiksel da?ılımında (%29 oranında) e?zamanlı bir artı? oldu.
[7]
Bazı buyuk devrimlerin payla?tı?ı bir ozellik, tahmin edilememeleri olmakla birlikte, krizlerin ve devrimlerin kacınılmazlı?ının gorunmesi teorisi de geli?tirildi.
[8]
Siyaset biliminin matematikle?tirilmesi olarak adlandırılan yonteme tepki olarak 2000 yılında do?an
Perestroyka Hareketi
?[
en
]
, siyaset biliminde coklu metodoloji ve yakla?ımlarla calı?ılması gerekti?ini ve disiplinin dı?ındaki alanlarla daha uyumlu olunmasını savunarak one cıktılar.
[9]
Bazı
evrimsel psikoloji
teorileri, insanların siyasetle u?ra?mak icin oldukca geli?mi? bir dizi psikolojik mekanizma geli?tirdi?ini iddia ettiler. Bununla birlikte, bu mekanizmalar, gunumuz dunyasındaki buyuk siyasi yapıları de?il, aile ortamı gibi kucuk grup siyasetiyle ilgilenmek icin geli?ti. Bunun, mevcut siyasetin bircok onemli ozelli?ini ve sistematik
bili?sel onyargıları
acıkladı?ı ileri surulmektedir.
[10]
Konuyla ilgili ?ngilizce yayınlar
de?i?tir
- Adcock, Robert.
Modern Political Science: Anglo-American Exchanges Since 1880.
(Princeton University Press, 2007.)
online
8 Mart 2016 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.
- Adcock, Robert.
Liberalism and the Emergence of American Political Science: A Transatlantic Tale
5 Ocak 2016 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.
(Oxford University Press, 2014)
- Almond, Gabriel A.
Ventures in Political Science: Narratives and Reflections
5 Ocak 2016 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
..
(Rienner, 2002)
- Almond, Gabriel A., ed.
A Discipline Divided: Schools and Sects in Political Science
(1989)
excerpt and text search
15 Mart 2016 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.
- Baer, Michael A., Malcolm E. Jewell and Lee Sigelman, eds.
Political Science in America: Oral Histories of a Discipline
(University Press of Kentucky 1991)
online
9 Mart 2016 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.
- Crick, Bernard.
The American Science of Politics.
(1960)
- Easton, David, John G. Gunnell, and Luigi Graziano, editors.
The Development of Political Science: A Comparative Survey
. (Routledge, 1991).
online
26 Mart 2016 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.
- Easton, David, John G. Gunnell, and Michael B. Stein, editors.
Regime and Discipline: Democracy and the Development of Political Science
19 Mayıs 2019 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.
. (University of Michigan Press, 1995).
- Eulau, Heinz.
The Behavioral Persuasion in Politics
(1963)
- Farr, James and Raymond Seidelman.
Discipline and History: Political Science in the United States
5 Ocak 2016 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.
. (University of Michigan Press, 1992).
- Garson, George David.
Group Theories of Politics.
Beverly Hills, Calif.: Sage Publications, 1978.
- Goodin, Robert E. ed.
The Oxford Handbook of Political Science
(2010)
excerpt and text search
8 Mart 2016 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.; a one volume version of 10 vol. Oxford Handbooks of Political Science
listing
- Goodin, R. E.; Klingemann, Hans-Dieter,eds.
A New Handbook of Political Science
. (Oxford University Press, 1996)
- Gunnell, John G.
Imagining the American Polity: Political Science and the Discourse of Democracy
(Penn State University Press, 2004).
- Karl, Barry Dean.
Charles E. Merriam and the study of politics
(1974) the standard scholarly biography
- Klingemann, Hans-Dieter, ed.
The State of Political Science in Western Europe
. (Opladen: Barbara Budrich Publishers, 2007). Long essays on each country
excerpt and text search
15 Mart 2016 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.
- Klosko, George, ed.
Oxford Handbook of the History of Political Philosophy
(2012)
- Lipset, Seymour Martin, ed.
Politics and the Social Sciences
(Oxford U. P., 1969)
- Marenco, Andre. "The Three Achilles' Heels of Brazilian Political Science."
Brazilian Political Science Review
8.3 (2014): 3-38.
online
- Monroe, Kristen Renwick, ed.
Perestroika!: The Raucus Rebellion in Political Science
. (Yale University Press, 2005)
- Ryan, Alan.
On Politics, a new history of political philosophy
(2 vol 2012), 1152pp, Herodotus to the present
- Seidelman, Raymond and Harpham, Edward J.
Disenchanted Realists: Political Science and the American Crisis, 1884-1984.
Albany, N.Y.: State University of New York Press, 1985.
- Utter, Glenn H. and Lockhart, Charles.
American Political Scientists: A Dictionary.
(2nd ed. Greenwood Press, 2002). summary of the work of 193 scholars
online
8 Mart 2016 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.
- The Evolution of Political Science
5 Nisan 2015 tarihinde
Wayback Machine
sitesinde
ar?ivlendi
.
(Kasım 2006). APSR Centennial Volume of
American Political Science Review
.
Apsanet.org
. 4 ?ubat 2009.
- ^
Druckman, James; Green, Donald; Kuklinski, James; Lupia, Arthur, (Ed.) (2011).
Cambridge Handbook of Experimental Political Science
(?ngilizce). New York: Cambridge University Press.
ISBN
978-0-52117-455-8
.
- ^
a
b
Lowell, A. Lawrence
(1910).
"The Physiology of Politics"
.
American Political Science Review
(?ngilizce).
4
(1): 15. 9 A?ustos 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 5 Eylul 2020
.
- ^
Acemoglu, D.; Robinson, J.A. (1 Eylul 2001).
"A theory of political transitions"
.
American Economic Review
(?ngilizce) (938): 63. 9 A?ustos 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 6 Eylul 2020
.
- ^
McClelland, C.A. (Mart 1977).
"The Anticipation of International Crises: Prospects for Theory and Research (Special Issue on International Crisis: Progress and Prospects for Applied Forecasting and Management)"
.
International Studies Quarterly
(?ngilizce).
21
(1): 15?38. 9 A?ustos 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 6 Eylul 2020
.
- ^
Scheffer, M.; Carpenter, S.R.; Lenton, T.M.; Bascompte, J.; Brock, W.; Dakos, V.; Van De Koppel, J.; Van De Leemput, I.A.; Levin, S.A. (19 Ekim 2012).
"Anticipating critical transitions"
.
Science
(?ngilizce) (338(6105)): 344-348. 4 Eylul 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 6 Eylul 2020
.
- ^
Gorban, A.N.; Smirnova, E.V.; Tyukina, T.A. (A?ustos 2010).
"Correlations, risk and crisis: From physiology to finance"
.
Physica A: Statistical Mechanics and Its Applications
(?ngilizce).
389
(16): 3193-3217.
arXiv
:
0905.0129
?$2
.
Bibcode
:
2010PhyA..389.3193G
.
doi
:
10.1016/j.physa.2010.03.035
. 3 Nisan 2022 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 6 Eylul 2020
.
- ^
Rybnikov, S.R.; Rybnikova, N.A.; Portnov, B.A. (Mart 2017).
"Public fears in Ukrainian society: Are crises predictable?"
.
Psychology & Developing Societies
(?ngilizce).
29
(1): 98?123.
doi
:
10.1177/0971333616689398
. 3 Nisan 2022 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 6 Eylul 2020
.
- ^
Kuran, T. (Nisan 1989).
"Sparks and prairie fires: A theory of unanticipated political revolution"
.
Public Choice
(?ngilizce).
61
(1): 41?74. 9 A?ustos 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 6 Eylul 2020
.
- ^
Perestroika!: The Raucous Rebellion in Political Science
(?ngilizce). Yale University Press. 30 Eylul 2005.
ISBN
978-0-300-13020-1
. 20 A?ustos 2020 tarihinde kayna?ından
ar?ivlendi
. Eri?im tarihi: 5 Eylul 2020
.
- ^
Roberts, S.C.; Petersen, Michael Bang (2011). Roberts, S. Craig (Ed.). "The evolutionary psychology of mass politics".
Applied Evolutionary Psychology
(?ngilizce). Oxford University Press.
doi
:
10.1093/acprof:oso/9780199586073.001.0001
.
ISBN
978-0-19-958607-3
.