Wikipediya, erkin ensiklopediya
| Fyodor Dostoyewskiy
|
Wasiliy Perow
tarapyndan yazyjy Fyodor Dostoyewskiy portredi, 1872
|
| Doglan wagty we yeri
| Fyodor Mihaylowic Dostoyewskiy
Noyabr 11, 1821
(
1821-11-11
)
Moskwa
,
Russiya Imperiyasy
|
|---|
| Aradan cykan wagty we yeri
| Fewral 9, 1881
(
1881-02-09
)
(59 ya?yndady)
Sankt Petersburg
, Russiya Imperiyasy
|
|---|
| Kari
| yazyjy, akyldar
|
|---|
| Dili
| Rusca
|
|---|
| Milleti
| Rus
|
|---|
| Ucurym yeri
| Imperator Nikolayy? adyny goteryan in?enercilik orta hunarmenlik mekdebi
|
|---|
| Periyod
| 1846?1881
|
|---|
| ?anrlary
| Roman
,
kyssa
,
?urnalizm
|
|---|
| Edebi hereket
| Realizm
|
|---|
| Esasy eserleri
| Humarbaz
Jenayat we jeza
Tentek
Arwahlar
Doganlar Karamazowlar
Zyndan hakda yazgylar
Kemsidilenler we yekirilenler
Garasoymezi? yazgylary
Yetginjek
|
|---|
| Yanyolda?(lar)y
| Mariya Dmitriyewna Isayewa (1857?1864)
Anna Grigoryewna Snitkina
(1867?1881)
|
|---|
| Cagalary
| Sofiya (1868),
Lyubow
(1869?1926), Fyodor (1871?1922), Aleksey (1875?1878)
|
|---|
|
|
| Goly
|  |
|---|
Fyodor Mihaylowic Dostoyewskiy
(1821-1881)
Dunya
edebiyatyny?
i? belli kyssacylaryny? biri, beyik rus yazyjysy we akyldary Fyodor Dostoyewskiy 1821-nji yylda,
Moskwada
dunya indi.
Ol 1837-nji yylda Imperator Nikolayy? adyny goteryan in?enercilik orta hunarmenlik mekdebine okuwa girip, ony 1844-nji yylda tamamlayar. 1843-nji yylda Fyodor me?hur fransuz yazyjysy O.Balzagy? ≪Yewgeniya Grande≫ romanyny terjime edyar. 1845-nji yylda bolsa ozuni? ilkinji eserini - ≪Garyp bicareler≫ romanyny yazyp gutaryar. Roman eyyam cap edilmanka rus edebiyatyny? i? me?hur tankytcysy W.Belinskiyni? owgusine mynasyp bolyar, ?ahyr N.Nekrasow bolsa 1846-njy yylda eseri ozuni? redaktirleyan ≪Peterburg yygyndysy≫ almanahynda cap etdiryar. 1849-njy yylda, ≪Ak gijeler≫ powestini? cap edilmeginden biraz wagt geceninden so? Dostoyewskiy syyasy sebapler boyunca tussag edilyar we Omska surgune yollanylyar. 1854-nji yylda ol azat edilyar we harby gulluga cagyrylyar. 1859-njy yylda yazyjy gulluk borjyndan bo?adylyar, ?ol yyly? ozunde hem ≪Stepancikowo obasy we onu? ya?ayjylary≫ powestini cap etdiryar. 1861-nji yylda yazyjy dogany Mihail bilen birlikde ≪Wremya≫ ?urnalyny, ol yapylanyndan so? ≪Epoha≫ ?urnalyny cykaryarlar. Bu ?urnallarda yazyjyny? ≪Kemsidilenler we yekirilenler≫ (1861), ≪Zyndan hakda yazgylar≫ (1860-62), ≪Tomusky tasirler hakda gy?ky bellikler≫ (1863), ≪Garasoymezi? yazgylary≫ (1864) yaly me?hur eserleri cap edilyar. Emma 1865-nji yylda ≪Epoha≫ yapylyar. Yazyjy agyr yagdaya du?yar, howlukmaclyk bilen i? belli eserlerini? birini - ≪Jenayat hem jeza≫ (1866) romanyny doredyar, ≪Humarbaz≫ (1866) romanyny bolsa 21 gunde yazyp yeti?meli bolyar. Bu eserleri okyjylar oran gyzgyn gar?ylapdyrlar. Alan gazanjyna yazyjy ayaly bilen Yewropa syyahat edyar. Ol yerden ozuni? ≪Tentek≫ (1867) atly ajayyp romanyny tamamlap getiryar.
Omruni? so?ky sekiz yylyny yazyjy Staraya Russa ?aherinde ya?ayar. Bu yerde ol birnace ajayyp eserleri doredyar. Olardan ≪Melgunlar≫ (1872), ≪Yetginjek≫ (1875), ≪Doganlar Karamazowlar≫ (1880) romanlaryny, birnace powestdir hekayalary we ≪Yazyjyny? gundeligi≫ atly essedir hekayalar yygyndysyny agzaman gecip bolmaz.
Fyodor Dostoyewskiy 1881-nji yylda aradan cykyar.
