Atlantik okeany? bu boleginde esasanam 1960-njy yyllarda birnace gamidir ucarlar gozden gayyp bolup, olardan hic bir yz galmandyr. Hickimi? du?undirip bilmeyan bu tasin wakasy, birnace adamlar hat-da alymlar tarapyndan hem “tebigy bolmadyk birnace guycleri? birle?yan yeri” bolup tanadyldy we ?eyle galdy. Emma uzyn yyllar edilen tejribe i?leri yakyn gecmi?de netije berdi we bu uytge?ik, ge? wakalary? yonekeyje “tebigi gazy?” oynamasydygy orta cykdy.

Yeri? a?agyndan cogup cykyan tebigi gazlar di?e uly da? boleklerini? a?agyndan dal, de?iz we okeanlary? a?agyndan hem cogup cykyarlar. Sebabi de?izi? a?agy hem usti suw bilen gaplanan (gury)yer bolegidir. ?eylelikde okeanlar gaty cu? bolany ucin a?agynda guycli basy? bardyr. Ine, bu guycli basy?y? a?agyndaky yerlerden cykyan tebigy gazlar, cu?lukdaky yylylygy? pesligi netijesinde “gaty” yagdaya gelerler we “hidrat” diyilyan ak we hek (мел) yaly bir madda halyna owrulyarler. Okeany? i? cu? yerlerine cenli cumup bilyan robot kameralary? ol yerdaki gar yaly ak okeany? a?agyny we birnace gami harabalary? suratlaryndan so?ra bu yagdaya ylmy du?undiri? getirilendir: Yer ?aryny? bu bolegi “Gulf Stream” diyip atlandyrylyan yyly suwu? akyp gecyan yeridir. Yeri? a?agyny? kawagt yylanmasyndan so?ra bu “hek gazlar” ereyar we suwdan ye?il bolany ucin yokary galyarlar. ?ol wagt suwu? a?agyndan yokarsyna cenli bo?luk (wakuum-de?igi) emele gelyar, okean de?ilen yaly bolyar. ?eyle yagday bolup duran wagty ?ol yerden gecyan name bar bolsa cu??ur guya gacyan yaly yokary tizlik bilen okeany? duybune gacar. Sebabi suwu? a?agyndan cykyan gazy? goterme guyji gamileri galdyryp bilmejek derejede pesdir. Gazy? cogup cykmagy gutaranda bolsa bo?luk yene o?kusi yaly dolar we hic hili yz galdyrmaz.

Ucarlary? suwa gacyp yitmesi hem yene ?ol sebapdendir. Yokary cykan tebigy gazlar howadan ye?il bolany ucin yene yokary galmaga dowam edyarler. Bu gezek wakuum ?ol yerdaki howada (atmosferada) emele geler. ?o yerden totanleyin gecyan ucarlar derrew kontrolyny yitirer we motorlary durar. Sebabi motorlardaky benzini? yanmasy ucin kislorod gereklidir we bu bo?lukda (wakuumda) howa bolmadygy ucin kislorod hem bolmaz. ?o? ucinem ucarlar tizlik bilen okeany? duybune gacarlar. Megerem bizi? onlarca yyllap gyzyklanan Bermudamyz yonekeyje tebigy gaz sebapli uytge?ik, ge? yagdaya eye bolupdyr.

salgylanma [ duzet | ce?mani duzet ]

Yelharaz edebi portaly ^{[ permanent dead link ]}