한국   대만   중국   일본 
?азира?ои Соломон ? Википедия Jump to content

?азира?ои Соломон

Мавод аз Википедиа ? донишномаи озод
?азира?ои Соломон
Solomon Islands
Парчам Нишон
Шиор : нест
Суруди милл? : ≪[[Суруди миллии ?азира?ои Соломон|]]≫
Р?зи исти?лолият
Забон?ои расм?
Пойтахт ?ониара
Ша?ри калонтарин
Идораи давлат
Масо?ат
  ? ?амаг?
  ? Фоизи об.
-ум ?ой дар ?a?он
км²
 %
А?ол?
  ? ?амаг?
  ? Зич?
-ум ?ой дар ?a?он

нафар/км²
Пули милл?
Интернет-Домен .sb
Коди телефон +
Соат UTC
Имр?з ?исми {{{Имр?з}}}

?азира?ои Соломон ( англ.   Solomon Islands ) ? кишваре дар ?исми ?арбии у?ёнуси Ором дар шар?и Гвинеяи Нав , ки аз сад?о ?азира иборат аст. Пойтахт - ша?ри Хониара дар ?азираи Гвадалканал.

Таърих [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Дар ?азира?ои Соломон ?азорон сол пеш меланези?о зиндаг? мекарданд.

?азира?ои Соломон дар соли 1568 аз ?ониби сайё?и испан? Алваро Менданя де Нейра кашф шуда буд, ки аз сокинони ма?алл? тилло иваз кард ва ин ?азира?оро ?азира?ои Соломон номид ва он?оро бо "Кишвари тиллоии Сулаймон" му?оиса мекард. Инчунин ?азира?о аз ?ониби инглис Филипп Картерет дар соли 1767 аз нав кашф карда шуданд. Бритониёи Кабир дар сол?ои 1890 бар ?азира?ои Соломон протекторат таъсис дод.

Мо?и июли соли 1978 ?азира?ои Соломон аз Бритониёи Кабир муста?ил шуданд.

Та?йир додани ма?оми давлатии ?азира?о дар соли 2019 аз Тайван ба ?ум?урии Мардумии Чин боиси эътиорзи а?ол? гардид. Карор дар бораи ёрии ?арбиро ?укумат?ои Папуа Гвинеяи Нав , (ваъда додааст, ки 30 нафар низомиёни ?увваи сул?оварро фиристад [1] ) ва Фи?и (ба чазирахои Соломон 50 нафар хизматчиёни ?арбиро фиристод [2] ) кабул кардаанд .

Сиёсат ва ?укумат [ вироиш | вироиши манбаъ ]

?азира?ои Соломон як Подшо?ии машрута (мутла?ияти конститутсион?) буда, ?укумат дорад. Подшо?и ?азира?ои Соломон - подшо?и Бритониё и Кабир - сарвари давлат; Генерал-губернатор, ки парлумон ба му?лати пан? сол интихоб мекунад, онро намояндаг? мекунад. Парлумони якпалатаг? аз 50 вакил иборат аст, ки барои ча?ор сол интихоб мешаванд. Парлумон метавонад бо аксарияти овоз?ои аъзои он пеш аз м??лат пароканда карда шавад. Намояндагии парлумон? дар ?авза?ои интихобот? бо як узви парлумон асос меёбад. ?у?у?и овозди?ии ша?рвандони синнашон аз 18 сола боло аст. Сардори ?укумат ? сарвазир , ки онро парлумон интихоб мекунад. Сарвазир дигар аъзоёни ?укуматро таъин мекунад. Ба ?ар вазорат як аъзои ?укумат рохбар? мекунад. Аъзои ?укумат бо котиби доим? кор мекунад ? мансабдоре, ки ба аппарати вазорат рохбар? мекунад.

Бахшбандии кишвар? [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Кишвар ба 10 вилояти маъмур? та?сим шудааст, ки 9-тои он?о  ? музофот?ое ?астанд, ки он?оро ма?лис?ои интихобшудаи музофот? идора мекунанд ва 10-ум ? шахри Хониара , ки онро мунитсипалитет идора мекунад.

?у?рофия [ вироиш | вироиши манбаъ ]

?азира?ои Соломон
Намоиш аз ?авои ?азирахои Соломон
Намои Хониара , пойтахти кишвар
Со?или ?азираи Гвадалканал дар наздикии Висале

?азира?ои Соломон масо?ати 27 600 км² -ро иш?ол мекунанд. Давлат як ?исми галла?азира?ои ?амномро дар у?ёнуси Ором , дар Меланезия, дар шар?и ?азираи Гвинеяи Нав фаро мегирад. ?азира?ои калонтарини галла?азира?о: Бугенвилл, Гвадалканал, Санта-Изабел, Малайта, Сан-Кристобал, Чоизул, ?ор?ияи Нав . Он инчунин ?азира?ои Велла Лавелла, Коломбангара, Ганонга, Гизо, Рендова, Вангуку, Гатукан, Тетипар? ва гур???ои ?азира?ои Дафф, Санта-Круз, Расселла, Своллоу, Нггела ва ?азира?ои Беллона, Реннелл, Шортлендро иш?ол мекунад. Шортленд, Фауро ва дигарон), Онтонг Ява, Стюарт ва ?айра.

?исми шимолии галла?азира?о (?азира?ои Бугенвилл, Бука, Ниссан ва баъзе обсанг?о аст ) ба ?айати Папуаи Гвинеяи Нав дохил мешавад; бо?имонда, ?исми бештар ? ба давлати чазирахои Соломон тааллук дорад.

?азира?о асосан аз пасмонда?ои вул?он? ба ву?уд омадаанд; ?оло ?ам вул?он?ои фаъол мав?уданд ( Багана ; Балби ). Баландтарин к?? (2335 м) ? Попоманасеу (англ англ.   Mount Popomanaseu ) аст. ?азира?ои Соломон дар минта?аи аз ?и?ати сейсмик? хатарнок ?ойгиранд, ки дар он ?о замин ларза аксаран рух меди?ад. Мо?и январи соли 2010 заминларзае бо шиддати 7,2 балл рух дод, ки боиси сунам? бо баландии максималии мав?и об 2,5 метр гардид. Умуман, тахмин ?азор нафар одамон бе манзил монданд. 23 апрели соли 2011 заминларза бо шиддати 6,9 балл ба ?айд гирифта шуд. 6 феврали соли 2013 заминларза ба шиддати 8 балл рух дод.

И?лим [ вироиш | вироиши манбаъ ]

И?лимаш субэкваториал?, хеле намнок аст. ?арорати миёнаи мо?она аз 26 то 28 дара?а аст °C. Бориш аз 2300 то 7500 мм дар як сол. Аз мо?и май то октябр шамоли ?анубу шар??, аз мо?и декабр то март ? мусони экватории шимолу ?арб? ?укмфармост. Дарё?ои к?то?и пуроб мав?уданд. ?исми зиёди ?азира?оро ?ангал ?ои ?амешасабз фаро гирифтаанд.. Олами ?айвонот: каламуш ?о, к?ршапарак?о , тимсо??о, калтакалос?о , мор?о , ?урбо??а?ои азим  ; паррандагон ? каб?тар ?ои ва?ш?, т?ти?о ва ?айра.

Экология [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Дар ?азира?о якчанд вул?он ?ои фаъол ва нисбатан ором мав?уданд. Аз ?ама фаъолтарин вул?он?ои Тинакул ва Кавачи мебошанд.

И?тисод [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Асоси и?тисодиёти кигвар ? кишоварз? , мо?идор?, дарахтбур? аст. Аз чор се ?иссаи коргарон дар со?аи кишварз?, инчунин дар мохидорй ва дарахтбурй кор мекунанд. 5% дар со?аи саноат (коркарди мох?, чубу тахта) кор мекунанд , дар со?аи хизматрасонй ? 20 %. ММД ба ?ар сари а?ол? (соли 2009) ? 2,5 хазор доллар. (?ойи 177 дар ?а?он). Какао, кокос, бирин? , картошка , сабзавот , мева?о парвариш карда мешаванд. Онхо чорвои калон парвариш мекунанд. Дар байни ?унар?ои мардум? кандакори?ои ч?б? , исте?соли маснуоти марворид , тахта?о, сабаду ?аи??о бештар риво? ёфтааст .

Содирот  ? 0,24 миллиард доллар Соли 2008  ? ма?сулоти ?ангал, мох?, копра, рав?ани хурмо, какао .

А?ол? [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Аксарияти а?олии та??ой? дар ?азира?ои Соломон ? 552 438 нафар (2006) меланези?о мебошанд (94,5 %). Ду гур??и калони дигар ? Полинезихо (3 %) ва микронези?о (1,2 %) мебошанд. Дар ?азира?о ба 74 забон ?арф мезаданд, аммо ча?ортои он аз байн рафтаанд. Забони инглис? ? забони расм? аст, аммо тан?о 1-2 % нафар а?ол? бо он ?арф мезананд ; Забони фаронсав? ? Пидгини Соломон? низ забони гуфтуг?йи аст [3] .

Шумораи а?ол? ? 515 870 нафар (бар?йхатгирии соли 2009).

Афзоиши солонаи а?ол? ? 2.3 % (бар?йхатгирии 2009). Сат?и таваллуд ? 26,9 ба 1000 ( 3,4 таваллуди фарзанд ба як зан)

Фавт ? 3,7 ба 1000 наф. а?ол?.

Давомнокии миёнаи умр ? 71 сол барои мардон, 76 сол барои занон.

Таркиби этник? (тиб?и бар?йхатгирии соли 2009) [4]  :

  • Меланези?о ? 95,3 % (491 466 нафар)
  • Полинезихо ? 3.1 % (15 911 нафар)
  • Микронезихо ? 1.2 % (6446 нафар)
  • чин? ? 0,1 % (654 нафар)
  • аврупои?о ? 0,1 % (721 нафар)
  • дигарон ? 0,1 % (672 нафар).

Ахолии ша?р ? 19.7 % (101,798 нафар) (Бар?йхатгирии соли 2009).

Фар?анг [ вироиш | вироиши манбаъ ]

?азира?ои Соломон асосан намуди пешинаи фар?ангии худро ниго? доштааст. Дар де?а ?о расму оини анъанав? бартар? доранд: кулба?ои сабук, росткун?ае, ки дар болои сутун ?о бо девор ?ои бофташуда ва боми аз барг ?ои хурмо сохта шуда зиёданд. Дар ша?рак ?ои калон бино?ои авропо? бисёранд. Дар сарулибос, унсур?ои аврупо? ин анъанаро ба таври ?обили муло?иза иваз карданд, аммо баъзе сокинони ма?алл? дар па?л?и худ бинтп?ш? ва доман?ои к?то?ро идома меди?анд. Дар фар?анги маънавии мардуми ?азира расму оини анъана в? бо замонав? зич ало?аманд аст. Дар байни а?олии ма?алл? осори мардум? , суруду ра?с?ои асл?, ?унар?ои мардум? нисбатан хуб ?ифз шудаанд, аммо фар?анги муосир низ ?ор? шудааст.

Дин [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Та?рибан 97 % а?олии чазира?ои Соломон эъти?оди насрониён ро эътироф мекунанд. Бузургтарин маз?аб масе?? аст.(Мувофи?и бар?йхатгирии соли 2009) [4]  :

  • калисои Меланезия ? 31.9 % (164 639 нафар)
  • католик?о  ? 19.6 % (100 999 нафар)
  • Ин?илист?ои ба?р?ои ?ануб? ? 17.1 % (88 395 нафар)
  • Адвентист?ои р?зи ?афтум ? 11.7 % (60 506 нафар)
  • Калисои мутта?идаи Папуа Гвинеяи Нав ва ?азира?ои Соломон ? 10.1 % (51 919 нафар)
  • Калисои ?амкории масе?? ? 2.5 % (сезда? 153 нафар)
  • дигар масе?иён ? 4.4 %
  • дигарон ? 2.7 % (14 076 нафар)

Та?рибан 350 нафар мусулмон низ ?астанд (маълумоти 2007) [5] .

Адабиёт [ вироиш | вироиши манбаъ ]

  • Океан?я. Дов?дник. ? М .: Наука, 1982.
  • Беллвуд П. П?дкорення людиною Тихого океану. П?вденно-Сх?дна Аз?я та Океан?я в до?сторичну епоху. ? М.: Наука, Гл. редакц?я сх?дно? л?тератури, 1986. ? 524 с. ? Сер?я ≪Сл?дами зниклих культур Сходу≫.
  • Блон Жорж . Великий час океан?в: Тихий. ? М.: Думка, 1980. ? 205 с.
  • Вернер Ланге Пауль . Горизонти П?вденного моря: ?стор?я морських в?дкритт?в в Океан??. ? М.: Прогрес, 1987. ? 288 с.
  • Гижицкий К. Письма с Соломоновых островов. ? М.: Наука, Гл. редакция восточной литературы, 1974. ? 200 с. (рус.)
  • Майтингер Кэролайн. Охота за головами на Соломоновых островах. ? М.: Географгиз, 1957. ? 309 с. (рус.)
  • Малаховский К. В. Соломоновы острова. ? М.: Наука, 1978. ? 96 с. ? Серия ≪Страны и народы≫. (рус.)
  • Риделанд Финн. Остр?в в Меланез??. ? М.: Наука, Гл. редакц?я сх?дно? л?тератури, 1973. ? 144 с. ? Сер?я ≪Подорож? кра?нами Сходу≫.
  • Рубцов Б. Б. Океан?я. ? М.: Наука, 1991. ? 176 с. ? Сер?я ≪Кра?ни ? народи≫.
  • Стингл Милослав . Пригоди в Океан??. ? М.: Правда, 1986. ? 592 с.
  • ≪Австралия и Океания. Антарктида≫ (серия ≪Страны и народы≫ в 20 томах), Москва, ≪Мысль≫, 1981, стр. 153?156, ст. ≪Соломоновы острова≫ (рус.)
  • Большой атлас мира, издание четвёртое, The Reader's Digest World Atlas, 2007, ISBN 978-5-89355-169-3 , стр. 73, 79 (рус.)

Пайванд?о [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Викианбор мавод?ои вобаста ба мавз?и
  • ?азира?ои Соломон Бойгон? шудааст 3 березня 2017. // Юридична енциклопед?я : [дар 6 ?илд] / ред. кол.: Ю. С. Шемшученко (мухаррири рееп.) [ва гайра] . ? К. : Энсиклопедияи Украина ба номи М.П.Бажана, 2003. ? Т. 5: П ? С. ? 736 бо. ? ISBN 966-7492-05-2 .
  • Соломонов? Острови // Лу?ати универсал?-энсиклопедия . ? нашри 4. ? К. : Тека, 2006.

Эзо? [ вироиш | вироиши манбаъ ]