Томас ?ефферсон
англ.   Thomas Jefferson
Портрети Томас ?ефферсон, ?ангоми сафараш дар Лондон, аз тарафи рассом Мэзер Браун
3-умин президенти ИМА
4 марти соли 1801  ? 4 марти соли 1809
Ноиби президент	Аарон Бёрр ?ор? Клинтон
Пешгузашта	?он Адамс
?онишин	?еймс Мэдисон
2-умин ноиби президенти ИМА
4 марти соли 1797  ? 4 марти соли 1801
Президент	?он Адамс
Пешгузашта	?он Адамс
?онишин	Аарон Бёрр
1-умин Котиби давлатии ИМА
22 марти соли 1790  ? 31 декабри соли 1793
Президент	?ор Вашингтон
Пешгузашта	вазифа таъйин шуд ?он ?ей (чун вазири кор?ои хори?аи ИМА)
?онишин	Эдмунд Рэндолф
Сафири ИМА дар Фаронса [en]
17 майи соли 1785  ? 26 сентябри соли 1789
Президент	нест (1785?1789) ?ор? Вашингтон
Пешгузашта	Бен?амин Франклин
?онишин	Уилям Шорт [en]
Делегати Конгресси Конфедератсия аз иёлати Вир?иния
3 ноябри соли 1783  ? 7 майи соли 1784
Пешгузашта	?еймс Мэдисон
?онишин	Ричард ?енр? Л?
2-умин губернатори Вир?иния
1 июни соли 1779  ? 3 июни соли 1781
Пешгузашта	Патрик ?енр?
?онишин	Уилям Флеминг [en]
Делегати Конгресси Дуюми ?итъав? аз иёлати Вир?иния
20 июни соли 1775  ? 26 сентябри соли 1776
Пешгузашта	?ор? Вашингтон
?онишин	?он Харви [en]
Таваллуд	2 (13) апрел 1743 [1] Шадвелл [d] , Colony of Virginia [d] , Подшо?ии Бритониёи Кабир [2]
Даргузашт	4 июл 1826 ( 1826-07-04 ) [1] [3] [4] […] (83 сол) Monticello [d] , Албемарл [d] , Вир?иния , Иёлоти Мутта?идаи Амрико [2]
Мадфан	Монтичелло
Падар	Питер ?ефферсон (1708?1757)
Модар	?ейн Рэндолф ?ефферсон (1721?1776)
?амсар	Марта Уэйлс Скелтон ?ефферсон
Фарзандон	Марта ?ефферсон Рэндолф, Дуйн Рэндолф, Мэри Уэйлс, Люси Элизабет (1780?1781), Люси Элизабет (1782?1785)
?изб	?изби демократии ?ум?урихо?
Та?силот	College of William & Mary [d]
Фаъолият	аграр? , ?у?у? [5] , фалсафа [5] , диплумос? [5] ва меъмор? [5]
Эъти?од	Додорбовар? ва Anglicanism [d]
Соядаст
?оиза?о	Fellow of the American Academy of Arts and Sciences [d] ( 1787 )
Мансубият	англикан? (?ангоми таваллуд) / бе номг?и
Парванда?о дар Викианбор
Осор дар Викитека

Томас ?ефферсон ( англ.   Thomas Jefferson ; тав. 13 апрели ^[6] 1743 , Шедуэл, мустамлика Вир?иния , Сензда? мустамлика , Империяи Британия  ? 4 июли 1826 , Шарлотсвилл , иёлати Вир?иния , ИМА ) ? ом?згор , адвокат , нависанда , дипломат , сиёсатмадор, файласуф , ихтироъкор, кишоварз 3-юмин Президенти ИМА (1801?1809), муаллифи Эъломияи Исти?лолият дар соли (1776).

Хидмати давлат? [ вироиш | вироиши манбаъ ]

?ефферсон ро?бари кумита оид ба э?оди Эъломияи исти?лоли ИМА буд. ?айри ? дар кумита чор нафари дигар фаъолият мекарданд: ?он Адамс , Бен?амин Франклин , Ро?ер Шерман ва Роберт Р. Ливингстон . Дар яке аз вох?ри?ои кумита ин 4 нафар якдилона аз ?ефферсон хо?иш намуданд, ки ? худаш эъломияро бинависад. Китобхонаи Конгресси ИМА дар асоси коллексияи ? сохта шуд. ?ефферсон бунёдгузори донишго?и Вир?иния (University of Virginia) ва та?иякунандаи барномаи аввалини ин донишго? аст. ?ефферсон губернатори иёлоти Вир?иния (1779?1781), якум котиби давлати ИМА (1789?1795), дуюмин ноиби президент (1797?1801) ва сеюмин президенти ИМА (1801?1809) буд. ?ефферсон ва Мартин Ван Бюрен ? ягона сиёсатмадор?ои амрикоие мебошанд, ки бо тартиб ба вазифа?ои котиби давлат?, ноиби президент ва президент? расидаанд. ? олими ?аматарафа буд. Ба монанди агроном , меъмор , бостоншинос , палеонтолог , ихтироъкор , коллексионер , нависанда . ?амчун меъмор , ?ефферсон ?айри бино?о боз Капитолияи иёлоти Вир?иния, донишго?и Вир?иния ва ?авли худро дар Монтичелло лои?асоз? кардааст. ?ефферсон чун як созандаи асосии доктринаи ?удо кардани калисо аз давлат маш?ур аст. ?ангоми президент?, дар ва?т?ои холиг? ?ефферсон А?ди ?адидро бо варианти худаш ман?ула карда, г?ё ки ≪Ин?или ?ефферсон≫-ро навишт. Ч? тавре, ки ?ефферсон худаш дар нома ба ?он Адамс менависад: ≪Он, чизе ки ба ман даст дод, ? ин олитарин ва судмандтарин кодекси ахло? аст, ки замоне пешни?оди башар шудааст≫. Соли 1904 Конгресси ИМА ?арор ?абул кард, ки ин за?мат дар шакли чопи санг? нашр шавад. То миёнаи сол?ои 1950 ин китоб ба ?ар як аъзои нави Конгресс та?дим мешуд.

Таваллуд [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Томас ?ефферсон 13-уми апрели соли 1743 дар колонияи Вир?иния дар хонаводаи наздик ба ашхоси бар?астаи Вир?иния таваллуд шудааст. Вай сеюмин фарзанд аз ?ашт фарзанди хонавода буд. Падари ? Питер ?ефферсон, нажодаш уэлс?, як кишоварз ва бозрасии кишоварзи графии Албемарл буд. Модари ?ефферсон, ?ейн Рэндолф духтари Ишем Рэндолф (нохудои кишт? ва кишоварз) буд.

Замоне, ки полковник Вилям Рэндолф, д?сти деринаи Питер ?ефферсон, соли 1745 вафот кард, падари Томас вазъияти нига?дор? аз мазраъи Такка?о, амлоки Вилям ва писари хурдсоли вай Томас Менн Рэндолфро ба даст гирифт. ?амон сол хонаводаи ?ефферсон ба Такка?о к?ч бастанд ва ба муддати 7 сол дар он ?о монданд, то замоне, ки ба хонаи худ дар Албемарл бозгаштанд то дар он ?о Питер ба ма?оми баланде даст ёбад.

Та?сил [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Дар соли 1752 ?ефферсон ба мактаби ма?аллие, ки тавассути Вилям Дуглас идора мешуд рафт. Вай дар синни н??солаг? шур?ъ ба хондани забон?ои фаронсав? , лотин? ва юнон? кард. Дар соли 1757 замоне, ки ча?орда? сол дошт падараш даргузашт ва ба вай ?ариб 5000 акр замин ва теъдоди бисёри ?улом мерос расид. ? хонаи худро дар он ?о бино кард, ки баъд?о бо номи Монтичелло шинохта шуд.

Баъд аз марги падараш ? сол?ои 1758?1760 дар мадрасаи р??он? ?еймс Мор? ( James Maury ) ба та?сил пардохт. Ин мадраса дар наздикии Гордонсвилл ,19 км дуртар аз Шэдуэлл (?ои ба воя расидаи ?ефферсон), ?ойгир буд. Аз ин сабаб Томас дар оилаи Мор? зиндаг? мекард. Он ?о Томас бо ом?хтани та?силоти классик? аз таърих ва улум низ барх?рдор шуд.

Дар соли 1760 вай дар 16-солаг? вориди колле?и Вил?елм ва Мария шуд ва дар он ?о ба та?сили риштаи ?у?у? зери назари устод ?ор? Вит пардохт ва сипас бо болотарин ифтихорот аз он ?о фаро?-ут-та?сил шуд. Дар донишго?и он ?о дар донишкадаи фалсафа номнавис? кард ва дар зери назари устоди худ Вилям Смолл ба мутолиаи риёзиёт, метафизика ва фалсафа пардохт. Вилям Смолл Томаси мушто?ро бо навишта?ои олим- эмпиристони бритониё? ба монанди ?он Локк , Исаак Нютон ва Френсис Бэкон ошно кард, ки Томас ?ефферсон он?оро ≪се тан бузургтарин мардоне, ки таърих замоне дидааст≫ хонд. Вай ?амчунин ба навохтани ?ижжак ва хондани Тасит ва ?омер р?й овард. ? дар соли 1762 бо олитарин ба?о донишкадаро хатм кард. Дар соли 1767 ба ?айати вакили Вир?иния пайваст.

Оила [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Дар соли 1772 ?ефферсон бо бевазани 23-сола Марта Вейлс Скелтон издиво? кард. Он?о со?иби шаш фарзанд шуданд: Марта ?ефферсон Рэндолф (1772?1836), ?ейн Рэндолф (1774?1775), писаре, ки баъди таваллуд фавтид (1777), Мери Вейлс (1778?1804), Люси Элизабет (1780?1781) ва Элизабет (1782?1785). Марта ?ефферсон 6 сентябри соли 1782 дунёро падруд гуфт. Баъди марги ?амсараш ?ефферсон дигар издиво? накард. Вале, ани? аст, ки ?ефферсон аз ?уломи худ Салли ?емингс фарзанддор шуда буд. 

Замони сафир? дар Фаронса, ?ефферсони занмурда дар Париж бо зани донишманди онва?та ? Мария Косвей шинос шуд. Миёни он?о муносибати наздики д?стона ба амал омад. ?ефферсон ва Косвей ба ИМА баргаштанд ва китобаткуниашонро то охири умр як?о идома доданд.

Фаъолияти сиёс? дар сол?ои 1774?1800 [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Дар сари табадуллот [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Замони фаъолият чун адвокат, ?ефферсон соли 1769 намояндаи палатаи Вир?иния аз Элбермарли граф? интихоб шуд. Баъди ?абули парлумони Британияи Кабир дар соли 1774 (бо ибораи дигар ?арор?ои Расмии Та?аммулнопазир, ки ма?дудияти худидоракунии колония?о ва ?у?у?и имтиёзи чойро дар бар мегирифт), ?ефферсон ма?ола?ои бешумор ва ?арори зидди он?о навишт, ки дар китоби ≪Шар?и умумии ?у?у? дар Амрикои Британ?≫ ( англ.   A Summary View of the Rights of British America ) ?амъовар? шудаанд, ки ин аввалин кори ба нашррасидаи ?ефферсон аст. Китоб хусусан тасди? кард, ки му?о?ирини амрико? бучуну чаро ?у?у?и идоракунии худро доранд ва парлумони англис тан?о дар ?удуди Британияи кабир ?у?у?и ?окимиятро дорад, на дар колония?ои он?о. Пас аз даъвати континентиалии аввалини конгресс кори ?ефферсон барномае шуд, ки вакилони Вир?инияро ба Конгресс муарриф? кард, мутаассифона бени?оят радикал? пазируфта шуд. Ба ?ар ?ол, памфлет асос?ои назарияв? дошт, ки барои эълони исти?лоли ?онун? асос гузошт, ба ?ефферсон бошад ?амчун як ватанд?ст ва сиёсатмадори солимфикр шу?рат овард.

Муаллифи Эъломияи исти?лол [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Дере нагузашта баъди о?ози ?анги Амрико барои исти?лол дар р?з?ои аввали июни соли 1775 ?ефферсон дар конгресси континенталии дуюм , ки дар Филаделфия гузашт, вакил интихоб шуд.

Ва?те бори охир дар июни соли 1776 ?арордодии эълони исти?лол дида шуд, ?ал карда шуд, ки кумита барои омодасозии эъломияи пешбаранда таъсис дода шавад.

?ефферсон ро?бари кумита интихоб гардид, ?айри ? дар кумита чор нафари дигар буд: ?он Адамс , Бен?амин Франклин , Ро?ер Шерман ва Роберт Р. Ливингстон . Дар яке аз вох?ри?ои кумита ин 4 нафар якдилона аз ?ефферсон хо?иш намуданд, ки нусхаи аввалини эъломияро ? худаш бинависад, ба хотири он ки ?ефферсон ?амчун нависанда шинохта шуда буд.

?айр аз ?ефферсон, ?еч кадоме аз аъзоёни кумита инро му?им наме?исобиданд. Дар хонаи хиштбарории грааф? ?ефферсон, бо тавсияи аъзоёни кумита, нусхаи аввалини эъломияро навишт, ?айр аз лои?аи а?ол? ва лои?аи шахс?, ?амчун намуна ? аз навишта?ои ?ор? Мейсон эъломияи вир?иниягии ?у?у?и инсон, ки аз тарафи амалдорони давлат? ирсол шуда буд, истифода мебурд.

Баъди иловаи якчанд та?йирот аз тарафи кумита лои?а 28 июни соли 1776 ба Конгресс пешни?од шуд. 2 июл Конгресс барои исти?лол раъй дода, эъломияро тафтиш кард. Баъди музокираи дур?за аз Эъломия ?ариб ?амаи матни ?исми чорум, инчунин масъалаи тан?идоти ?уломдор? ва ?уломфур?ш?, ки хусусан нафрати худи ?ефферсонро (новобаста аз он ки ? дар замин?ои кишварзии худ аз за?мати барда?о истифода мебурд) оварда буд, ?азф карда шуд. Бо ву?уди он, варианти ?осилшуда аз тарафи Конгресс 4 июли соли 1776 тасди? шуд.

Аз он ва?т 4 июл ?амчун ?ашни асосии ИМА ? Р?зи исти?лол ?ашн гирифта мешавад, му?аддимаи Эъломия бошад, маъруфтарин матн дар бораи инсоният, ки ба ?ефферсон шу?рати азим овардааст.

?онунгузори иёлати Вир?иния [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Сентябри соли 1776 ба Вир?иния баргашта, ?ефферсон вакили палатаи созандаи Вир?иния интихоб шуд. ? тартиботи ?онун?оро исло?от ва та?дид карда, ба стандарти кишвари демократ? мувофи? намуд. Дар т?ли се сол ? 126 лои?аи ?онун, аз ?умла дар бораи озодии эъти?одоти дин? ва тартиботи системаи суд? таълиф кард. Илова бар ин соли 1778 бо ташаббуси ?ефферсон ?онун дар бораи манъи овардани ?уломони нав ба Вир?иния ?абул шуд. Худи ?амон сол лои?аи ?онуни ?ефферсон ≪?онун барои вусъат ва густариши дониш≫ ба силсилаи исло?от дар донишго?и хеш ва хусусан дар ?ор? намудани нахустин системаи та?сили интихоб? овард. Боз ?ефферсон лои?аи ?онун дар бораи бар?ам додани ?укми ?атл барои ?ама ?иноят, ба ?айр аз куштор ва хиёнат ба Ватанро пешни?од кард, аммо бо афзалияти як овоз ин лои?а рад карда шуд.

Губернатори Вир?иния [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Соли 1779 ?ефферсон губернатори иёлати Вир?иния интихоб шуд. Соли 1780 бо ташаббуси ? барои наздик шудани пойтахт ба маркази иёлат пойтахт аз Вилямсбург ба Ричмонд к?чонда шуд. ?ефферсон исло?отро дар колле?и Вилям ва Мэр? идома медод, ки ташаббуси навбатиаш ?ор? шудани аввалин кодекси шаъни дониш?? дар кишвар буд. Бо дархости ?ефферсон соли 1779 ?ор? Вит - устоди ?ефферсонро колле? ба вазифаи профессори со?аи ?у?у? даъват кард, ки аввалин миёни донишго??ои кишвар буд. Вале норизогии суръати исло?от боис гашт, ки сонитар ?ефферсон асосгузори Донишго?и Вир?иния гардад, ?ое ки та?силоти ол? бори аввал аз та?силоти дин? ?удо шуда буд.

?ангоми губернатори Вир?иния будан, ду маротиба дучори ?у?уми артиши британ? гардид. Июни соли 1781 ?ефферсон, Патрик ?енр? ва дигар ро?барони иёлот аз тарафи колоннаи кавалер? та?ти ро?барии Бонастр Терлтон му?осира карда шуданд ва он?о тавонистанд бо душвории зиёд фирор намоянд. ?ефферсон таъ?илан ба истеъфо рафт. ?амъият аз суръати пасти ваъда?ои пешазинтихоботии ? норозиг? мекарданд ва Томас ?ефферсон дигар дар ягон вазифаи давлатии Вир?иния интихоб нашуд.

Сафир дар Фаронса [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Дар сол?ои 1785 ? 1789 ?ефферсон ба вазифаи сафир? дар Фаронса маш?ул буд, ки фаъолона ба ш?ришгарони амрико? ёр? мерасонд. ?ои зисташ бошад, дар Майдони Елисей , буд ки дар ?а?он маш?ур аст. Вазифаи ?ефферсон мутоби?ат ва пешрафти робита?ои оянда миёни ду кишвар буд. Ин боис гашт, ки ?ефферсон соли 1787 дар маросими ?абули Конститутсияи ИМА иштирок карда натавонист, лекин онро пурра тарафдор? кард, ниго? накарда ба он, ки боб дар бораи Лои?аи ?онун барои ?у?у??о баъдан шомили конститутсия шуд. Мукотиба?ои ?ефферсон тавассути омодакунандаи конститутсия, д?ст ва ?амкори Томас ?еймс Мэдисон бурда мешуд.

Котиби давлат? [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Аз Париж баргашта, ?ефферсон аввалин котиби давлат? дар таърихи ИМА шуда, сол?ои 1789?1793 дар кабинети якуми президент ?ор? Вашингтон фаъолият кард. Дар ин мансаб мухолифати ?иддии ? бо котиби хазинахона Александр ?амилтон барои сиёсати андоз, махсусан усули пардохти ?арзи ?арбиёни кишвар о?оз шуд. Он замон, чуноне ки ?амилтон ме?исобид, танзими пардохти ?арз?о бояд баробар ба бу?аи ?ар як иёлот сурат бигирад, ?ефферсон тарафдори он буд, ки ?ар як иёлот бояд ?арзи худро пардохт намояд (асосан барои он ки, иёлоти хеш Вир?иния дар ?а?и?атан ?ам ?арздор набуд). Дар оянда низоъ ба он оварда расонид, ки ?амилтон ва ?изби федералистии ? ?ефферсонро ба монархист, консерватор, иштиё?манд ва бар?амди?андаи поя?ои кишвар шабо?ат доданд. ?ефферсон чанд дафъа ба такрор гуфта буд, ки федерализм баробармаънои роялизм аст. Бо ин гуна шарту шароит Томас ?ефферсон ва ?еймс Мэдисон , ?изби Демократ-?ум?урихо?онро ташкил дода, бо сохтани хати итти?од-?ум?урихо?они худ дар тамоми кишвар бо федерализм мубориза бурданд.

Соли 1793 миёни Фаронса (сар задани ин?илоб ) ва Британияи кабир ?анг о?оз шуд. ?ефферсон пурра Фаронсаро дастгир? кардан мехост, вале бо президент ?ор? Вашингтон дар боби дахл накардани ИМА ба кор?ои аврупо? роз? шуд. ?атто ба к?шиш?ои сафири Фаронса Эдмон-Шарл Жене барои кашидани пои ИМА ба ?анг монеъ шуд ва аризаи шикоят? ба унвони Конгресс навишт.

Дар охири соли 1793 ?ефферсон истеъфо дода, мухолифонро ба Вашингтон ва ?амилтон гузошту худ ба Монтичелло рафт. Соли 1794 бо к?шиш?ои ?амилтон Шартномаи ?ей ба имзо расид, ки тиб?и низомнома бо Британияи кабир боиси барпо кардани робита?ои савдо? шуд. ?еймс Мэдисон, дар навбати худ, ин шартномаро тан?ид кард, ки аз тарафи ?ефферсон дастгир? шуд.

Интихоботи президентии соли 1796 ва фаъолият дар вазифаи ноиби президент [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Соли 1796 ?ефферсон номзадии худро аз ?изби Демократ-?ум?урихо?он дар интихоботи президент? гузошт, вале аз тарафи федералист ?он Адамс ма?луб шуд. Ба ин ниго? накарда, шумораи овоз?ои гирифтааш имкон дод, ки ?ефферсон дар вазифаи ноиби президент фаъолият кунад. ?оида?ои тартиботи гузаронидани парлумонро навишта, аз у?дадори?ои баъдии раёсати Сенат ?илавгир? кард.

Ва?те ки ?анги-Кваз? бе эълон миёни ИМА ва Фаронса шур?ъ шуд, идоракунанда?ои ?изби федералист? бо ро?барии президент Адамс омодагии шиддатнокро барои амалиёти ?анг? о?оз намуданд. Шумораи ?уш?н ва флот?о афзуда шуданд, андозбандии нав ?ор? шуд ва ?абули ?онун?о барои му?о?ирини нофорам ва фитнаангез , англ.   Alien and Sedition Acts , ба президент имконият медод, ки ша?рвандони кишвар?ои бо ИМА дар низоъбуда ва шахсони хатарноки ?а?ониро барои бехатар гардондани ватанаш аз кишвар бадар?а намояд. ?ефферсон ин ?онун?оро ?у?ум ба ?изби худ шумурда, исло?от?ои Вир?иния ва Кентуккиро бо ?амро?ии Мэдисон навишта ба ?абули он ноил гаштанд. Тиб?и ин исло?от эълон карда шуд, ки ?укумати федерал? ?у?у? ба и?роиши ваколати ?окимияти ин иёлотро надорад ва агар ?арор?ои федерал? инро ?амчун ?у?у?вайронкун? ма?кум намоянд, иёлот фаъолияти ?онун?ои федералиро дар ?удуди худ ?атъ менамояд. Ин исло?от?о асос?ои назарияв? дар бораи ?у?у??ои иёлот?оро асос гузошт, ки нишона?ояш баъдтар соли 1860 дар ?ануби ИМА ва дар ?анги ша?рванд? дида шуд.

Интихоботи президентии соли 1800 [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Ма?олаи асос?: Интихоботи президент? дар ИМА (1800)

Соли 1800 ?ефферсон тавонист ?избашро мутта?ид намояд ва бо Аарон Бёрр барои иштирок дар интихоботи президент?, омода гашт, алалхусус ? ба барномаи ?изб? дар бораи андози зиёду сершумор такя мекард. Бо ин ?ама, чун анъанаи замона ? маъракаи пешазинтихоботиро пеш набурд. На?шаи демократ-?ум?урихо?он аз он иборат буд, ки яке аз интихобкунандагон як бор овоз ди?ад ва дар ин сурат ?ефферсон президент, ?амкори ? бошад, Бёрр бо як овоз камтар ноиби президент мешуд.

Лекин ин на?ша барабас рафту дар палатаи намояндагон барои федералист?о (он?о бартарият доштанд), интихоб миёни ?ефферсон ва Бёрр пеш омад. Пас аз музокира?ои дуру дароз, ?ефферсон президент интихоб шуд. Ба кабинети худ ? намояндагони ?арду ?избро даъват кард ва ?амкори деринаи худ Мэдисонро ба вазифаи котиби давлат? баргузид.

Президент? (1801?1809) [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Дар ла?заи инаугуратсия ?ефферсон озод буд ва барои амал? намудани барномаи сиёсии худ ? масъулияти назди ?укумати ма?алл? ва та?вият бахшидани на?ши хо?агии ?ишло? дар и?тисодро пешни?од кард. Томас ?амчунин демократикунонии ?окимият, хусусан, даст кашидан аз карруфарро дар ?асри сафед , ки замони Адамс ?абул шуда буд, дастгир? кард. ?изби муътабари демократ-?ум?урихо?он дар Конгресси ?адид ва нифо? дар ?изби федералист? байни ?амилтон ва Адамс ба ?ефферсон имконияти фарох доданд, ки ягон маротиба аз вето (?у?у?и боздоштан ё бекор кардани нишондод?ои орган?ои ?онунбарор) дар мар?илаи президентии худ истифода набарад.

Дар ро?и расидан ба ма?сади назорат аз болои Конгресс ?ефферсон бо ?изби федералистии ?амилтон созиш кард. ?ефферсон дар сиёсати и?тисодии ?амилтон дахолат ба бонки милл? ва тарофа?оро идома медод. Дар ивази ин федералист?о зидди ан?оми му?лати амали ≪?онун дар бораи фитнаангез?≫ дар соли 1801 ва бекор кардани яке аз ?арор?о дар бораи ?амро?? намудани ма?бус?ои хори?ии озодшуда баромаданд.

Марг [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Томас ?ефферсон 4 июли соли 1826 дар Шарлотсвилл, на он ?адар дуртар аз Монтичелло , баъди расо пан?о? сол аз ?абули Эъломияи Исти?лол, якчанд соат пештар аз президенти ?абл? ва ра?иби асосии сиёсиаш ?он Адамс , ки охирин суханонаш ин буд: ≪Томас ?ефферсон ?оло зинда аст≫ аз дунё рафт.

?ефферсон дар Монтичелло дафн карда шудааст.

HERE WAS BURIED THOMAS JEFFERSON AUTHOR OF THE DECLARATION OF AMERICAN INDEPENDENCE OF THE STATUTE OF VIRGINIA FOR RELIGIOUS FREEDOM AND FATHER OF THE UNIVERSITY OF VIRGINIA BORN APRIL 2 1743 O.S. DIED JULY 4 1826

ИН?О ДАФН ШУДААСТ ТОМАС ?ЕФФЕРСОН МУЛЛИФИ ЭЪЛОМИЯИ ИСТИ?ЛОЛИЯТИ АМРИКО , МУАЛЛИФИ ?ОНУНИ ИЁЛОТИ ВИР?ИНИЯ ОИД БА ОЗОДИИ ЭЪТИ?ОДОТИ ДИН? ВА ПАДАР-АСОСГУЗОРИ ДОНИШГО?И ВИР?ИНИЯ ТАВАЛЛУД 2 АПРЕЛИ 1743 ВАФОТ 4 ИЮЛИ 1826

Р?зи таваллуди ? бо тар?и пешин ?айд шудааст, ?арчанд, ки Британияи Кабир ва мустамлика?ои амрико? ба тар?и нав аз соли 1752 бо исло?оти аввали соли нав гузашта буданд.

Ба он ниго? накарда, ки ?ефферсон дар яке аз оила?ои сарватманди ИМА ба дунё омада буд, пас аз маргаш, аз ? ?арз?ои калон бо?? монданд ва дороияш бо тари?и музояда ба фур?ш гузошта шуд. 552 акр (223 гектар) замин, ки ба ?ефферсон тааллу? дошт, соли 1831 аз ?ониби ?еймс Т. Баркл? бо мабла?и 7000 доллар харидор? шуд. ?ефферсон васият кард, ки Монтичеллоро ба давлат мегузорад, ки то он?о мактаб?о барои фарзандони афсарони фавтида бунёд намоянд.

Хотира [ вироиш | вироиши манбаъ ]

• Дар ИМА ба хотири ?ефферсон якчанд му?ассама?о гузоштаанд, округ?ои якчанд иёлот низ ба хотири ? номгузор? шудааст.
• Расми ?ефферсон дар банкноти дудоллара ва тангаи пан?сента акс ёфта аст.

Кино [ вироиш | вироиши манбаъ ]

• ≪Александр ?амилтон≫ (1931) ? Монтегю Лав на?ши Томас Джефферсонро и?ро кардааст.
• ≪ ?ефферсон дар Париж ≫ ([[Mhtml:file://D:/Мавод/Джефферсон, Томас ? Википедия.mht! https://ru.wikipedia.org/wiki/1995%7C1995 (пайванди дастнорас) ]])
• ≪Мо?аро дар ?асри Сафед≫ (2000) ? таърихи муносибати Томас ?ефферсон бо Салли ?емингс, Сэм Нил на?ши ?ефферсонро бозидааст.
• ≪ ?он Адамс ≫ (2008)

Эзо? [ вироиш | вироиши манбаъ ]

Адабиёт [ вироиш | вироиши манбаъ ]

• Севостьянов Г. Н. , Уткин А. И. Томас Джефферсон. ? М .: Мысль , 1976. ? 392 с. ? 45 000 экз. (В пер.)
• Печатнов В. О. Гамильтон и Джефферсон / Ред. М. Ю. Ситнина; Оформление художников: Е. П. Суматохина и В. В. Суркова.. ? М .: Международные отношения , 1984. ? 336, [16] с. ? 40 000 экз. (в пер.)
• Согрин В. В. Джефферсон: Человек, мыслитель, политик / Отв. ред. член-корр. АН СССР Н. Н. Болховитинов . Академия наук СССР . ? М .: Наука , 1989. ? 280 с. ? 5 000 экз.  ? ISBN 5-02-008990-7 .

Пайванд?о [ вироиш | вироиши манбаъ ]

• Инаугурационные речи президента США Томаса Джефферсона в русском переводе
• Jefferson in Paris на IMDB
• Билль о религиозной свободе (1779 г.)