Мавод аз Википедиа ? донишномаи озод
Романтизм
? тасвири асари баде? дар илми адабиётшинос?, ?астии ?омеа ва ?аёти во?еиро тасвир менамояд.
Нависанда
ба воситаи тахайюл ?а?и?ати во?еиро ба ?а?и?ати баде? мубаддал месозад.
Ду ро?и ба ?а?и?ати баде? табдил ёфтани ?а?и?ати во?е? ву?уд дорад. Яке, во?еаи тасвиршаванда аз ?и?ати ?а?му ?удуд ва замону макон ба та?йироти кулл? дучор меояд ва ин тасвири романтик? ном дорад. Дигаре, во?еаи тасвиршаванда аз ?а?и?ати зиндаг? фар?и зиёд надорад ва ин тасвири реалист? номида мешавад. Ин ду тарзи тасвири асари баде? дар илми адабиётшинос? ду методи э?одиро ба ву?уд овардааст, ки романтизм ва реализм ном гирифтаанд.
Романтизм ва реализм чун истило??ои адаб? нимаи аввали асри ХIХ дар Аврупо пайдо шудаанд. Вале тасвир?ои романтик? ва реалист? ди??ати мутафаккирони xа?онро аз давра?ои ?адим ба худ xалб намудаанд.
Романтизм (фаронсав? ?
роман
) чунин методи э?оди бадеист, ки мувофи?и он ?аёти во?е? дар асар ба таъбири философи немис В. Шеллинг (1755?1854), ≪на чунон ки ?аст, балки чунон ки мебояд≫ тасвир мешавад. Тасвир?ои романтик? дар осори адибони классикии форсу то?ик ба воситаи ифодаи ?оя?ои хал?парварона, шо?и одилу афсонав?, асотир, ?аёти шахсият?ои бар?астаи таърих? ва ?айра фаро?ам омадаанд. Баёни рамзиву тамсил? ва муболи?аомез чун усули истифодаи асар?ои романтик? дар адабиёти давраи нави то?ик ?ам мав?еи муносиб дорад.
Дар достон?ои
Низом?
(≪Искандарнома≫),
Амир Хусрав
(≪Ойинаи Искандар?≫),
?ом?
(≪Хирадномаи Искандар?≫) образ?ои подшо?они одилу некукирдор ва хал?парвару хирадманд офарида шудаанд. Дар охири ин асар?о мамлакати обод ва мардумони озод ба тасвир омадааст, ки дар ?омеаи инсон? то ?ол чунин мамлакати идеал? вуxуд надорад.
Мо?ияти тасвир?ои романтик? хонандаро ба шав?у зав? оварда, тасвир?ои боиси ди??ат?албкунандагии мундари?аи асари романтик? мегардад. Бинобар ин, го?о адибон асар?ояшонро бо манзара?ои табиат ва дигар тасвир?ои xолиби романтик? ?усни о?оз мебахшанд. Аз ин ?и?ат, боби аввали романи ≪Дохунда≫-и
С. Айн?
? ≪Дараи ни?он≫ ?олиби ди??ат аст. Дар ин боб манзараи табиии яке аз дара?ои к??истони ?исори Шодмон, ки иш?и Ёдгору Гулнор аз он сарчашма мегирад, тасвир ёфтааст. Махсусан, тасвири чашма?ои к??ии Дараи ни?он дар фасли ба?ор назаррабо ва мафтункунанда мебошад. Нависанда шаффофии ??йча?оро ба ойина ва софии оби ??йча?о?оро ба алмоспора монанд мекунад ва сабаби ин софкориро муболи?аомез ≪аз санг гузаронида≫ меноманд: ≪Оби ин ??йча?о чунон соф аст, ки г?ё аз санг гузаронида софкориаш карда бошанд, монанди алмоспора бе?убор менамояд… Канор ва замини ин ??йча?о аз сангпора?о бино ёфтааст, ки ба сабаби шустушeйи ?амешагии об монанди ойина шаффоф шудааст≫.
Тасвир?ои баде? ба хонанда зав?и баде? ва лаззати эстетик? бахшида, ?ро ба дарки ами?и фалсафаи зиндаг? ра?намун месозад.
