Кобалт

Кобалт (Co) КОБАЛТ (Cobaltum), Co, элементи химиявии гур??и VIII системаи даврии Менделеев, ра?ами ат. 27, массаи ат. 58,933. К. дар табиат як изотопи собит 59Co дорад. К.-и металлиро соли 1735 химики швед Г. Брандт кашф кардааст. К. металли вазнини ну?раранг буда, каме тобиши сурх дорад. t гуд. 1493°С, t ??ш. 3100°С, зичиаш 8900 кг/м3. Дар ?арорати му?аррар? ба таъсири обу ?аво устувор мебошад. Пайваст?ои К. дар Мисри ?адим, Чин барои исте?соли ранги кабуд, шиша?ои рангин, сир (эмал) истифода мешуданд. ?оло К.-ро дар саноат асосан дар шакли х?ла?о барои исте?соли масоле?и ба оташ тобовар, магнит?ои доим?, асбоб?ои буранда, шиша, рангубор ва ?. истифода мебаранд. Изотопи радиоактиви сунъии 60Co-ро барои муоли?аи варам, тамйизи дорувор, нест кардани ?ашароти ?алладона, сабзавот ва дер ниго? доштани х?роквор? ва ?. истифода мебаранд. К. дар организми одам, ?айвонот ва рустан? микроэлементи зарур? мебошад. К. фаъолияти фермент?оро метезонад; дар мубодилаи сафеда, карбогидрат ва чарбу, синтези кислота?ои нуклеат, реаксия?ои оксиду бар?ароршав? ва тавлиди хун дар организм роли калон мебозад. Организм К.-ро аз таркиби х?роквор? мегирад. Баъзе дору?ои дар асоси К. тайёркарда барои муоли?аи анемия (камхун?) истифода мешаванд. Аз х?роквори?о нах?д, лаблабу, панир ва ?игари гов К.-и бисёр дорад. К. яке аз микроэлемент?ои му?им мебошад. Вай дар организм бо сафеда?о ва аминокислота?о пайваст аст; дар таркиби витамини В12 дохил мешавад. К. фермент?оро фаъол сохта, ба ?осилшавии сафеда?ои мушак, хун ва ассимилятсияи нитроген та?вият мебахшад, фаъолияти гемолизии хунро баланд мебардорад. ?ангоми дар организм нарасидани К. гипо- ё авитаминози В12 рух менамояд. Дар аснои ба организм таъсир расондани пайваст?ои К. мумкин аст за?ролудии шадид ё музмин ба ву?уд ояд. Хусусан пайваст?ои ?алшавандаи К. за?рнок мебошанд. Бо ма?сади пешгирии за?ролуд? аз К. ба ?оида?ои ?ифзи саломат? дар исте?солот ?атъ? риоя кардан лозим аст (бояд бо либоси махсус, аз ?умла одамоне, ки бо пайваст?ои К. сарукор доранд, бояд мудом аз назорати тибб? гузаранд.